Un novo borrador para a declaración final da 28ª Conferencia das Partes de Nacións Unidade sobre Cambio Climático (COP-28), que se prevé que finalice esta terza feira en Dubai (Emiratos Árabes Unidos), xa non inclúe a mención a unha "eliminación" gradual do carbón, o petróleo e o gas que si recollía unha versión anterior. O documento de 21 páxinas, publicado hoxe, só menciona unha redución no consumo e a produción de combustíbeis fósiles, desbotando así a eliminación progresiva como unha de varias opcións.
O negociador principal da UE, Wopke Hoekstra, rexeitou o borrador, que considera "claramente insuficiente e non adecuado para abordar o problema". Aliás, lembrou que os científicos son "moi claros" a respecto do que se necesita para abordar o cambio climático. "A eliminación gradual dos combustíbeis fósiles é unha das prioridades da axenda da Unión Europea", afirmou, subliñando que existe un vínculo directo entre a eliminación gradual e o obxectivo de "sacar a Terra e as persoas do perigo". "Simplemente non podemos aceptalo", engadiu, para logo asegurar que a delegación europea negociará durante o tempo que sexa necesario.
As organizacións ecoloxistas reaccionaron tamén con decepción. Jan Kowalzig, experto en clima de Oxfam, cualificou o texto dunha "redacción moi débil" que se afasta dos combustíbeis fósiles. Ademais, outros dos obxectivos como triplicar as enerxías renovábeis e duplicar a eficiencia enerxética non se mencionan como obxectivos, senón só como unha posíbel medida. "A COP-28 non debe terminar así", afirmou Kowalzig. Neste sentido, advertiu de que o obxectivo de 1,5 graos estabelecido polo Acordo Climático de París de 2015 tirarase probabelmente "pola xanela" con este borrador, "a pesar das garantías en sentido contrario noutras partes do texto", engadiu Kowalzig. O ecoloxista instou tamén a UE a non apoiar esta declaración e advertiu de que os países en desenvolvemento e mais os seus aliados deben exixir melloras significativas.
Na mesma liña, a responsábel mundial de políticas climáticas e enerxéticas de WWF, Fernanda Carvalho, cualificou de "desastroso" o novo borrador, "moito menos ambicioso que a última versión". "É decepcionante. Non sinala a corrección de rumbo fundamental que necesitamos ver neste proceso. Presenta unha variedade de opcións enerxéticas, pero ningunha para eliminar progresivamente os combustíbeis fósiles", avisou.
Carvalho lamenta que a maioría destas opcións convidan a seguir utilizando carbón, petróleo e gas ou suxiren que a enerxía nuclear e a captura e almacenamento de carbono poderían considerarse solucións. "Se este texto sobre a eliminación progresiva dos combustíbeis fósiles non se reforza significativamente nas próximas horas, enfrontámonos á perspectiva dun resultado moi débil da COP-28 e a un empeoramento da crise climática", advertiu.
E desde Greenpeace salientaron que a eliminación dos combustíbeis fósiles é unha "liña vermella" que non pode ser opcional na COP-28. "En xeral, este texto non engade un sinal sobre o seu fin", lamentou a organización.
A Presidencia da COP-28 porfía en demandar "maior ambición"
A pesar de que o documento foi proposto pola Presidencia da COP-28, o seu máximo responsábel, o ministro de Industria dos Emiratos Árabes Unidos, Sultan Ahmed Al-Jaber, pediu "a maior ambición posíbel" no acordo de combustíbeis fósiles. "Vostedes saben que quero que teñan a maior ambición en todos os temas, incluída a linguaxe sobre combustíbeis fósiles. Se podo axudar, a miña porta permanece aberta para todos vostedes. Xa demostrei o que pode ofrecer unha mentalidade diferente e un enfoque flexíbel", asegurou nun comunicado.
Tamén pediu traballar "moito máis rápido" e "de forma moito máis intelixente". "Non temos outra opción que traballar xuntos. Debemos traballar en colaboración e debemos traballar xuntos", recalcou. Neste sentido, a Presidencia da COP-28 destacou a "necesidade" de resolver as cuestións "máis difíciles" que "seguen pendentes". "Necesito que todas as partes mostren aínda máis flexibilidade para chegar á meta. O mundo está a mirar. Non descansemos até lograr isto", afirmou para engadir que aínda hai "moito por facer".
Segundo informa Bloomberg, de adoptarse este borrador sería o primeiro acordo nunha COP que pide especificamente a redución do uso de todos os combustíbeis fósiles, incluídos o petróleo e o gas. Con todo, para moitos países esta medida non chega o suficientemente lonxe, non supón unha eliminación completa e ofrece ás nacións lagoas xurídicas e opcións de exclusión voluntaria. Aínda que unha ampla coalición de países apoia incluír a eliminación gradual dos fósiles, non o fan nin Arabia Saudita nin outros estados petroleiros. Ademais, o borrador tamén pide que a redución do uso de combustibles fósiles sexa "xusta" e "ordenada", adxectivos deseñados para tranquilizar aos países máis cautelosos.
"Esta é a primeira COP na que o concepto 'combustíbeis fósiles' se inclúe realmente no proxecto de decisión" dixo Mohamed Adow, director de Power Shift Africa, que engadiu que "este é o comezo do fin da era dos combustíbeis fósiles". Malia que a mención a todos os combustíbeis fósiles por vez primeira recibiu eloxios, outros países que piden ir máis aló advirten de que o consenso está lonxe. "A República das Illas Marshall non veu aquí para asinar a nosa sentenza de morte", avisou John Silk, xefe da delegación deste país.
Os negociadores da conferencia, á que asistiron uns 97.000 participantes, pasaron a fin de semana discutindo sobre o texto final. Antes de coñecerse este documento, o secretario xeral da ONU, António Guterres, fixo un chamamento urxente aos delegados do CO28 para "pór fin á era dos combustíbeis fósiles". "Volvín á COP-28 porque estamos ao bordo do desastre climático e esta conferencia debe marcar un punto de inflexión. Estou aquí para renovar o meu chamamento urxente aos líderes: volvan comprometerse co límite de quecemento de 1,5 °C", dixo.
A cuestión máis polémica desde o inicio da conferencia hai dúas semanas foi se a comunidade internacional pode acordar unanimemente eliminar gradualmente as fontes de enerxía prexudiciais para o clima como o carbón, o petróleo e o gas. Varios países mostraron certa resistencia, incluída Arabia Saudita, pero tamén China, Iraq e Rusia. As negociacións de dúas semanas terminan en principio esta terza feira, pero é habitual que o tramo final das negociacións se alongue máis aló do inicialmente previsto, mesmo varios días.
