Comeza o debate xeral na ONU cuns Obxectivos de Desenvolvemento Sostíbel imposíbeis

O debate xeral do 78º período de sesións da Asemblea Xeral da Organización das Nacións Unidas (ONU), que comeza a terza feira en Nova York (Estados Unidos) coa presenza de arredor de 150 xefas e xefes de Estado e de Goberno, chega poucos días despois de facerse público un informe da Organización Meteorolóxica Mundial (OMM), adscrita á ONU, que debulla que só se está a avanzar ao ritmo axeitado en 15% dos Obxectivos de Desenvolvemento Sostíbel (ODS) de 2030. O certo é que ao ritmo actual non se logrará nin un só dos 17 obxectivos, corroboran medios internacionais, que inclúen desde a erradicación da pobreza ou da fame até a consecución da igualdade de xénero, así como garantir o acceso á auga e á enerxía, a redución da desigualdade ou a posta en marcha de accións decididas para combater o cambio climático. É precisamente neste último punto no que máis fincapé fai a OMM, que incide en que o “planeta está moi lonxe de alcanzar os seus obxectivos climáticos”, o que “socava” as iniciativas para “combater a fame, a pobreza e os problemas de saúde, mellorar o acceso a auga limpa e a enerxía non contaminante, e abordar moitos outros aspectos do desenvolvemento sostíbel”. Para que ao final de século o quecemento global se limite a 1,5ºC máis que na época preindustrial, como se pactou na Conferencia da ONU sobre o Cambio Climático en París (Francia) en 2015, até 2030 a redución de emisións de gases de efecto invernadoiro ten que ser de 45%, e achegarse ao cero neto en 2050. Mentres as estimacións en base aos plans actuais aprobados polos Estados levan a un incremento de aproximadamente 3ºC, a OMM ratifica que para alcanzar as metas son precisas “transformacións sistémicas, rápidas e a grande escala”. “O mundo perdeu o rumbo”, afirmou António Guterres, secretario xeral da ONU, que resolveu que “a resposta global está a ser insuficiente”, como proba que en 2022 aumentara 1% a queima de combustíbeis fósiles -a causa principal do cambio climático- en todo o mundo pola “recuperación do sector da aviación”, unha alza que tamén prevé este ano. 8 das 10 empresas de aviación con máis beneficios do mundo pertencen a países occidentais. As outras dúas proceden da China e Turquía. No que atinxe aos ODS, que seguiron ao fracaso dos Obxectivos do Milenio, as cifras amosan como, no ecuador do período de implementación da proposta, case sete millóns de persoas morren anualmente en centros urbanos pola contaminación, 60% dos Estados non teñen capacidades de control hídrico apropiadas e a metade dos países do mundo non conta con sistemas de alerta temperá fronte a desastres cando se multiplican os fenómenos meteorolóxicos extremos vinculados co cambio climático. En 2030, cando remata o prazo para o cumprimento dos ODS, estímase que haberá 670 millóns de persoas con fame no mundo. Nestes momentos, unha de cada seis nenas e nenos vive na pobreza extrema, equivalente a vivir con menos de dous euros ao día. Órganos inclusivos A propia ONU detallou que “nos países moi endebedados hai unha correlación entre altos niveis de débeda, gasto social insuficiente e un aumento alarmante das taxas de pobreza”. Todo isto no marco do control dos países occidentais do Fondo Monetario Internacional (FMI) e do Banco Mundial (BM) por medio do dominio da maioría dos dereitos de voto, o que levou Guterres a defender a modificación da arquitectura financeira mundial e dos organismos internacionais para que os países do Sur Global estean debidamente representados e poidan defender os seus intereses. “Ningún país debe ter que escoller entre reducir a pobreza ou protexer o planeta”, chegou a admitir sobre esta cuestión o presidente francés, Emmanuel Macron. A segunda feira comezou na ONU a Cimeira sobre os ODS, que remata a terza, unha reunión que busca reactivar o avance cara ás 17 metas, o mesmo asunto que os países do Sur Global procuraban pór no centro da axenda no debate xeral da Asemblea Xeral do organismo para forzar a adopción de medidas concretas contra a pobreza e a desigualdade. Porén, durante o evento, a primeira reunión no plenario para o debate xeral desde a aparición da pandemia de Covid-19, que se estenderá até o 26 de setembro, será a presenza do presidente ucraíno, Volodimir Zelenski, a que “concentre a atención”, minimizando as prioridades dos líderes non occidentais, explican analistas entrevistados pola axencia Lusa, a pesar de que o lema do debate se refire de forma explícita aos ODS. “Os países máis pobres querían realmente aproveitar esta sesión da Asemblea para concentrar a atención internacional nos seus problemas, como o crecente peso da débeda”, asegurou Richard Gowan, especialista no sistema da ONU. A axencia AP confirmou este extremo -cando menos nos medios occidentais-, outorgando a Zelenski “un lugar central” do debate, que se produce logo de que os integrantes da Organización do Tratado do Atlántico Norte (OTAN) foran rebaixando as súas exixencias sobre condenar a invasión rusa para acadar declaracións conxuntas no cumio do G-20 ou na xuntanza entre a Unión Europea e a Comunidade de Estados Latinoamericanos e Caribeños, a medida que non conseguiron que máis dunha cuarta parte dos Estados do mundo se uniran ás sancións coercitivas contra Rusia. Outras entidades, como o grupo Brics ou o G77+China (que agrupa 134 Estados do Sur Global), puxeron o foco nas últimas semanas nas mudanzas necesarias para tornar máis inclusivo o sistema de organizacións internacionais, con énfase no Consello de Seguridade da ONU, algo que tamén reclamou Guterres. Perante o cada vez maior consenso fóra da contorna da OTAN arredor deste punto, o presidente dos Estados Unidos, Joe Biden, adiantouse e presentará no debate xeral unha proposta de reforma do Consello de Seguridade que consistiría en incluír Alemaña, o Brasil, a India, Suráfrica e o Xapón como membros permanentes, mais sen especificar se contarían con dereito a veto como os membros permanentes actuais, a China, Francia, os Estados Unidos, o Reino Unido e Rusia, que desempeñan ese papel desde 1945. A Haia xulga o xenocidio no Donbás A Corte Internacional de Xustiza da ONU, con sede na Haia, Países Baixos, comezou a segunda feira a analizar se ten xurisdición para aceptar o caso presentado por Ucraína, que acusa Rusia de basear a súa invasión en afirmacións -que considera falsas- de xenocidio contra a poboación rusofalante no Donbás. Moscova incidiu en que o tribunal non conta con xurisdición e en que Kíiv trata de “abusar" da Convención de Xenocidio de 1948 para "arrastrar" o caso diante dos tribunais.