O pequeno comercio arrastra perdas desde a chegada da pandemia

As consecuencias económicas da pandemia de Covid-19 na Galiza tiveron unha repercusión desigual segundo os diferentes sectores de actividade. O máis importante por afiliación á Seguridade Social, o dos servizos (ocupa 72,8% da poboación galega segundo os datos do Instituto Galego de Estatística) foi un dos máis castigados e aínda hoxe padece os seus efectos. O Condado e A Paradanta: un motor industrial e turístico É unha das conclusións que se extraen do Informe sobre os impactos da Covid-19 na economía galega do Consello Económico e Social (CES) realizado por Juan José Ares Fernández e Alberto Meixide Vecino en colaboración coa USC, no que se realiza un repaso á situación xerada tras a pandemia. A actividade terciaria na Galiza contou cun valor engadido bruto (VEB) de descenso dun 7,5%, en termos constantes, no peor ano da crise sanitaria, 2020. Dentro dos servizos, os facilitados polas Administracións públicas "mantivéronse e mesmo incrementáronse durante a pandemia ao mostrar un aumento no seu VEB real, máis elevado en 2021 (3,7%) que en 2020 (1,4%)", segundo o informe. O sector servizos xa conta co 72,8% da afiliación galega Nos restantes subsectores a traxectoria non foi homoxénea. "A volatilidade foi moi elevada, de tal modo que fronte aos descensos en 2020 dun 19,4% do VEB xerado polo comercio, hostalaría e transporte ou dun 16,1% de actividades artísticas, recreativas e outros servizos, en información e comunicación ou en actividades financeiras e seguros rexistráronse variacións positivas", aclara o estudo que sinala que "en 2020 perdéronse en termos netos nos servizos galegos sobre 2.300 sociedades de tamaño moi diverso", razón pola que "se freou o progresivo incremento dos últimos anos nos que non se alcanzaron os valores anteriores á crise de 2008". Comercio polo miúdo Segundo o informe do CES, un dos subsectores máis afectados foi o do comercio polo miúdo. A evolución da súa cifra de negocio, despois do impacto nos meses de confinamento, non conseguiu recuperarse nos períodos posteriores. "A facturación foise desacelerando até o extremo de que os resultados obtidos desde o verán de 2021 indican unha sistemática caída na facturación", indican. Agro e industria, as chaves do futuro Así, o comercio retallista galego diminuíu as vendas 1,6% en 2022, pese ao aumento de 0,7% no Estado español. Porén, a diferenza estivo nas vendas de alimentación, "con mellores resultados que no resto de actividades comerciais". A pesar dos expedientes de regulación temporal de emprego (ERTE), a elevada temporalidade motivou "unha caída na ocupación de 6,4% nos tres primeiros trimestres de 2020", explica o estudo. Tamén neste período concretan que descendeu o número de contratos iniciais asinados, un 26,6%. Co confinamento as transaccións reducíronse en máis dun 80% e non é até a segunda semana de maio co inicio da desescalada cando comeza a recuperarse a actividade que aproximadamente é 77% da existente antes da crise. "No caso da moda e complementos, a pandemia chegou no inicio da tempada primavera-verán. Toda a mercadoría estaba comprada e, desgrazadamente, non se podía vender". Ademais, "en 2022, este comercio permaneceu estancado sen apenas cambiar o gasto alcanzado en 2021", apuntan. O sector servizos aglutina sete de cada dez parados Pandemia e turismo Unha das actividades de servizos máis afectadas pola crise da Covid-19 foi o turismo e todo o que se relaciona con el. En marzo de 2020 paralizouse e só se volveu alcanzar certa normalidade no terceiro trimestre de 2021. As restricións vixentes desde o inicio da crise impediron o seu normal funcionamento e o progresivo retorno á normalidade produciuse nunha contorna económica diferente. Malia a positiva evolución en 2022, coa supresión das restricións, o informe indica que o emprego non se recuperou. Pola contra, quedou, co retorno á normalidade, "unha estacionalidade moi alta e un tempo de estancia media que segue a ser baixo". Ademais, desde o sector explican que "o gasto do turista é menor ao que se realizaba antes da pandemia", nun contexto dun sensíbel incremento dos custos. Relacionada directamente está a evolución negativa dos estabelecementos hoteleiros. "A evolución das tarifas medias diarias non estivo acorde cos bruscos cambios observados na demanda", asegura o traballo. O comercio galego perde músculo e trata de defenderse da actual crise Os prezos en agosto de 2020 (a pesar da caída na actividade) foron similares aos de 2019 (só caeron 1,1%), mentres que no mesmo mes de 2021, momento no que xa había unha certa relaxación coas restricións, o incremento foi dun 12,7%. En agosto de 2022, os prezos incrementáronse un 5,7%, case a metade que a taxa de variación interanual do IPC na Galiza nese mes. No estudo asegúrase que "o sector non estaba preparado para afrontar un impacto desa dimensión" e foi “dos que máis sufriu coa pandemia”. Porén, a “resistencia” fronte á pandemia veu da man dunhas características propias na Galiza: ao redor de 90% das empresas turísticas están en mans de familias, polo xeral, galegas e é un sector con predominio dos autónomos que fixo un esforzo singular para manter a actividade. "Tras a pandemia e a pesar das consecuencias da guerra de Ucraína o turismo na Galiza é un negocio rendíbel", asegura, mais lembra que "ao se tratar na súa maior parte de empresas familiares, a substitución xeracional está a converterse nun problema". Neste sentido o informe conclúe asegurando que o gran reto será "vencer a temporalidade". As plataformas mudan o sector audiovisual galego O informe do CES indica que, dentro dos servizos, o sector do audiovisual galego foi dos que máis mudou o seu funcionamento e as súas expectativas. Cunha traxectoria positiva antes da chegada da Covid-19, aínda que sen os resultados previos á crise de 2008, os primeiros efectos da pandemia viñeron entre febreiro e marzo de 2020 co fechamento de ao redor de 50 empresas galegas. Porén, os atrasos nos proxectos non significaron, segundo o empresariado, perdas de clientes nin morosidade. Tres anos de emerxencia sanitaria mundial: cando rematará a pandemia? Mudaron, iso si, os modos de traballo. Tres de cada catro empresas recorreron ao teletraballo, no 29% reestruturáronse as xornadas laborais flexibilizando os horarios e unha de cada catro empresas presentou un ERTE. Tamén cambiaron os novos modelos de negocio, buscándose a diversificación a outros ámbitos do audiovisual. O desenvolvemento das plataformas entre 2020 e 2021 consolidouse e na actualidade as distribuidoras xa non son o que eran e os circuítos de emisión tampouco. Aínda que na Galiza a TVG segue tendo un papel importante nos contidos de series, películas ou nos programas de entretemento, o negocio está cada vez máis vinculado ás plataformas. Estas mesmas están na actualidade reconsiderando o contido da súa actividade. No país séguese facendo todo tipo de contidos. Con todo, algúns decaeron, como é o caso da animación, que no seu día foi moi importante. O sector contou co apoio público de fondos React, procedentes da UE. Con eles deseñouse o Hub Audiovisual da Industria Cultural cun investimento de 9,6 millóns de euros no período 2021-2023.