Análise comercial plurinacional

Agora que tanto se fala de revisar o encaixe territorial das nacionalidades e rexións do Reino de España penso que ten interese avaliar as súas relacións económicas fóra de España (o que se recolle na balanza comercial que ofrece o Ministerio de Comercio) e as que manteñen dentro do espazo español (que podemos deducir da diferenza entre a citada balanza e os datos exteriores das contabilidades rexionais respectivas). Con datos recentes para o ano 2022 observamos que en Galicia o saldo comercial explica tres cuartas partes do noso saldo total. Ademais a economía galega ten unha elevada apertura exterior moi por riba da media do reino de España ou de Catalunya. A outra cara é que se a nosa economía exterior a día de hoxe ten superávit é porque o acadamos fóra de España, non co resto de España. Dos 3.700 millóns de superávit que estima o IGE, máis de 3.500 informa o Ministerio que son da confección. Nesa gráfica tamén observamos que o conxunto do Reino de España (Total) anota un importante déficit comercial co exterior (xusto o contrario que pasa en Galicia) que se converte en lixeiramente positivo (do -5,1% de Datacomex pasa ao 1,4% do INE) por causa do turismo e os servizos en xeral. Euskadi Neste contexto español o encaixe comercial de Euskadi ten semellanzas e asimetrías co de Galicia. Semellanzas porque o seu desempeño comercial fóra de España é semellante ao de Galicia e, polo tanto, inverso ao conxunto español. Pero asimetrías tamén, porque cando engadimos os servizos e as relacións co resto de España o seu balance total pasa a ser negativo. A día de hoxe o seu encaixe comercial no Reino de España deteriora o éxito que Euskadi adquire polo mundo fóra. Catalunya A balanza comercial de Catalunya fóra de España é moi negativa e en niveis semellantes aos que anota o conxunto da economía española (-6,2 e -5,1% sempre do PIB respectivo). Pero cando observamos o saldo total resulta espectacular comprobar que multiplica por dez o dato positivo español (14% fronte a 1,4%). Sen dúbida que os servizos (turísticos e outros) explican nos dous casos o cambio de signo, pero o factor diferencial crucial é que a economía catalá acada un superávit co resto de España de perto de vinte mil millóns. Co que Catalunya ten un encaixe comercial co resto de España completamente distinto (superávit en troques de déficit) do que quedou anotado para Galicia ou Euskadi. Máis dependentes eles da estrutura comercial española actual e menos dependentes nós. Madrid O caso da Comunidade de Madrid leva ao extremo a lóxica territorial interna de Catalunya dentro do Reino de España. Observamos que ten un déficit comercial fóra de España espectacular (nada menos que de case o 20% do PIB), pero que por arte de maxia o seu resultado exterior na contabilidade rexional supera o 6 % do PIB. Son 26 puntos de PIB de diferencia que só se poden explicar por un "éxito" comercial co resto de España descomunal e por un semellante éxito favorable na venda de servizos (dentro e fóra de España). Dous éxitos que fan a esta Comunidade absolutamente dependente do seu papel centrípeto e pouco receptiva a calquera folla de ruta de policentrismo para o Reino de España (por caso un federalismo plurinacional). Outros territorios O último dato do gráfico (RR España) recolle os dous indicadores para o resto dos territorios do Reino de España non considerados na análise previa. A agregación permite observar con absoluta claridade o encaixe territorial comercial que aproveita Catalunya e, moito máis aínda, Madrid. Porque este conxunto diverso de rexións e nacionalidades, se ben fóra de España non teñen un comercio moi desequilibrado (menos do -1% do PIB), co resto de España (e aquí Catalunya e, sobre todo, Madrid vai ser onde acadan parte do seu éxito) rematan tendo un saldo moi negativo que explica o dato total de case o -6% do PIB. O encaixe comercial interno do Reino de España está a alimentar un espectacular e singular motor externo para a Comunidade de Madrid Podemos dicir que á altura do ano 2022 o encaixe comercial interno do Reino de España (das súas nacionalidades e rexións) está a alimentar un espectacular e singular motor externo para a Comunidade de Madrid, un motor que tamén beneficia –pero xa moito menos– a economía catalá. Pola contra, para Galicia, a día de hoxe ese motor –e esa dependencia– é moito menos relevante. Mentres o resto de España (incluída Euskadi) pagan o éxito dos primeiros. Dende outro punto de vista podemos dicir que Galicia e Euskadi son espazos máis competitivos no que se refire á súa balanza exterior que Catalunya ou, moito máis, que Madrid, pois teñen saldos positivos fóra de España, mentres os segundos son moi negativos, e estes só co negocio turístico e os mercados do resto de España acadan uns bos resultados globais.