A literatura máis alá dos libros

As feiras do libro son un fenómeno comercial -e ben está que se vendan moitos libros- mais tamén un encontro no que se buscan fórmulas que poidan cumprir o papel de celebrar o libro como vehículo de cultura e reflexión, de convertelo en eixo da vertebración da sociedade. A Festa dos Libros de Pontevedra, que decorrerá entre os días 7 e 9 deste mes e que contará coa participación de trece librarías do municipio e coa intervención de 109 escritores e escritoras de relevancia, responde a ese anhelo de transcender a lectura individual para proxectala socialmente e crear así un diálogo que recolla todos os aspectos da convivencia cultural. Durante os tres días que dura o evento, a Festa dos Libros tratará diferentes temas que atravesan a actualidade ou que serven de catalizador para a reflexión e o coñecemento. Así, por exemplo, a feira comezará cun contacontos ilustrado de Polo Correo do Vento, Os cen destinos de Vitola. Pequena biografía de María Casares, acompañado polo músico Marcelo Dobode, sobre a figura da nosa actriz máis internacional, cuxo centenario se celebrou o ano pasado. Tamén haberá un faladoiro sobre a figura á que se lle dedicou o Día das Letras Galegas este ano, Francisco Fernández del Riego, a cargo de varios dos autores que escribiron sobre el: Malores Villanueva, Ramón Nicolás, Antón Mascato, Pepe Carreiro e Beatriz Liz de Cea, presentado pola investigadora Malós Cabrera. Nee Barros foi a persoa encargada de coordinar Alguén nos lembrará: Antoloxía de relatos LGBTIQA+, que dará pé a un coloquio sobre a situación actual deste colectivo -e dos dereitos que se adquiren e que poderían estar a punto de perderse- no que tamén estarán presentes Alfredo Marques, Mario Elías e Cinthia E. Romero. Este encontro será moderado, o domingo ás 18 horas, pola xornalista Sara Vila. A este debate, seguiralle outro que, baixo o título Novas voces da literatura queer galega reunirá Sica Romero, Diana Kurich e, de novo, Nee Barros, con presentación do profesor, e investigador Carlos Valcárcel. Destaca tamén a proposta da asociación astronómica Sirio cunha observación solar durante a mañá do sábado día 8, na que se empregará un telescopio especial que permitirá ver o sol con seguridade a todas as persoas que se acheguen e queiran ver detalles da súa superficie. Non moi lonxe deste concepto, Estíbaliz Espinosa acompañada pola pianista Isabel Gómez Alonso, presentará o seu libro Curiosidade, que explora as relacións entre ciencia e literatura. Tamén está prevista unha cita de café e debuxo coas ilustradoras Eli García, María Montes, Paula Cheshire, Rena Ortega e Nuria Figueiredo nunha intervención con propostas creativas lanzadas por Alba Blanco ás persoas adultas que queiran participar nesta sesión de debuxo. Ademais, o xornalista Alejandro Espiño analizará "un fío de lecturas" que levará o público polas obras de ensaio de Xosé Cabido (A vontade de cambiar: homes masculinidade e amor); Branca Novoneyra, poesía (As cunchas baleiras); Eli García, banda deseñada (O grande aviario) e Ismael Ramos, narrativa (A parte fácil). Censuras na literatura para nenas e nenos Kalandraka e Fina Casalderrey, no centro Mais o centro desta edición da Festa dos libros situarase na celebración do 25º aniversario de Kalandraka e na homenaxe á traxectoria de Fina Casalderrey. Esta última, o día 7 ás 19.15 horas, manterá unha conversa coa autora Eva Mejuto sobre a súa carreira literaria. Ademais, a académica galega tamén manterá un diálogo, ás 18.15 horas do sábado 8, con Xosé Monteagudo, presentado por Fran Alonso, director de Xerais, sobre Pontevedra como materia prima para a creación literaria. Casalderrey, que vén de recibir a homenaxe Escritora na súa Terra da Asociación de Escritores e Escritoras en Lingua Galega (AELG) pertence á xeración de escritoras que loitaron polas mudanzas no ensino, no tratamento da lingua galega e na propia sociedade. A literatura infantil e xuvenil era, daquela, unha forma de concienciar sobre a necesidade da normalización lingüística e un modo "amábel" de introducir debates na opinión pública. Ademais, pola súa parte, a editorial Kalandraka, unha das grandes referencias do sector no xénero da literatura infantil, desenvolverá un maratón de lectura e ilustración, moderado por Paz Castro. Kalandraka, que iniciou a súa traxectoria editando coidados libros para público infantil, moi atentos á calidade da edición e, nomeadamente, das ilustracións comezou a ampliar o seu fondo editorial con novas coleccións para persoas adultas despois de recibir, no ano 2012, o Premio Nacional ao Mellor Labor Editorial Cultural. Descontos para o público A Festa dos Libros acollerá, ademais, diferentes actividades durante os tres días como recitais, contacontos, actuacións musicais, coloquios... O horario será de 11 a 14 horas e de 18 até as 22.30 horas, agás o domingo en que concluirá o evento ás 22 horas. Aplicarase un 10% de desconto no prezo dos libros. Kalandraka celebra 25 anos de libros As letras e o territorio en Carballo Do 6 ao 9 deste mes volve a Praza dos Libros de Carballo (PLIC), outra iniciativa cun potente programa que tenta ir máis alá da feira do libro tradicional. Este ano, as librarías e editoriais que participarán na PLIC serán Trasgo, Teldy, Brañas Verdes, Clarión e Espiral Maior Foro, de Carballo; Á lus do candil, de Arteixo; A gata tola, de Santiago, e Caldeirón, de Malpica. A PLIC é a única feira literaria da Galiza que se celebra dentro dunha feira tradicional tan antiga e importante como a de Carballo. Iso debuxa, xa de partida, unha relación especial coa vila que liga a feira a todo un contexto cultural que remite a un territorio e a unha historia compartidos por todos os seus habitantes. Dúas presentacións terán un especial protagonismo, xa que achegarán a cultura e a historia do territorio Bergantiñán aos libros presentes na feira. Por un lado, Monte Neme, o Olimpo bergantiñán, de Luís Angel Bermúdez Fernández, Fernando Cabeza Quiles, Evaristo Domínguez Rial, Xan Xosé Fernández Carrera, Antón García Losada, Luis Antonio Giadás Álvarez e Juan Félix Neira Pérez, editado polo Instituto de Estudos Bergantiñáns, que cobra maior relevancia neste momento, en que a zona volve a estar ameazada por un proxecto industrial, cando debería ser un espazo para uso e desfrute da cidadanía. Tamén afonda na memoria da vila Os contos das risas serias: un percorrido por 83 relatos do Xestal, de Xohán Xabier Baldomir Cabanas, un volume editado polo Concello de Carballo e a Deputación da Coruña, que se enmarca na celebración do Ano do Xestal que decorre este 2023. E máis directamente referida á feira tradicional se debe enmarcar a iniciativa do Concello para que os produtos gastronómicos da comarca teñan un papel destacado na feira: durante os días que dure a PLIC, os libreiros e as libreiras entregarán diferentes produtos gastronómicos da zona ás persoas que compren algún libro. A Praza dos libros tamén xunta outras disciplinas á literatura, programando música como no caso da presentación do disco de Sés, Diante un eco, co que a PLIC se afasta do concepto tradicional de "feira do libro" para facer unha aproximación máis multidisciplinar ao mundo da cultura. No mesmo epígrafe poderían incluírse os concertos de presentación do libro-disco Caderno de cores e cancións, de Magín Blanco; os pasarrúas de Cé Orquestra Pantasma; ou o concerto de Pakolas co seu novo traballo A Ramona pequena a vai á lúa. Tamén o teatro e as artes escénicas terán o seu oco: Teatro Ghazafelhos, por exemplo, presentará dentro da feira a adaptación teatral do novo libro de María Canosa Travesía Unicornio. Un paso máis alá, incorporando a plástica, dará Estefanía Padullés na presentación do seu libro A miña cadeliña a través dun contacontos con debuxo en directo. E a demostración de que a literatura está presente nas máis antigas manifestacións da cultura popular virá da man da Escola de Regueifa de Carballo, que o domingo proporá unha sesión vermú cunha exhibición de improvisación oral. E como o maior protagonismo é sempre da literatura, pola Praza dos Libros pasarán este ano autores e autoras como María Lado, que tamén exercerá de pregoeira desta edición; Marta Vilar, Marilar Aleixandre, Félix Neira, Inma López Silva, Francisco Castro, Manuel Rey Pan e Eduardo Rolland, Héctor Pose, Nee Barros, María Canosa, Alberto Varela Ferreiro.... A lectura máis alá do libro, en Compostela