Volvo visitar Lisboa e sigo a moverme cun mapa na man. O mapa é para nós, a cidade e máis eu, o que para outros amantes é o preservativo no peto.
O que máis me gusta de Lisboa seguen a ser os raís do elétrico nas rúas de pedra eslombadas. Os tranvías, a cada paso máis, xa me dán un pouco igual. Se desaparecesen pareceríame tráxico porque non volvería ver as rodas a tomar a curva para enfiar unha costa sobre os meus raís de aceiro, renxendo co esforzo e dando a impresión de que van descarrilar a cada momento. Igual que noutros lugares os visitantes camiñan ollando sempre cara arriba, en Lisboa o que compensa é ollar cara o chan.
"Un dos motivos polos que teño estas dúas sensacións: a de que non pasou nada e a de que máis tarde abrollan as memorias con significado, é que non saco fotos".
![Publicidade 193771]()
Como noutras viaxes, veño delas pensando que non me pasou nada. É despois, na casa, cando comezan a ocorrer as cousas. Un dos motivos polos que teño estas dúas sensacións: a de que non pasou nada e a de que máis tarde abrollan as memorias con significado, é que non saco fotos.
A primeira viaxe á que non levei cámara fíxeno por un descoido. Hai quince anos iamos ao Caurel e pasado Ponteareas decatámonos de que a Nikon quedara na casa. A reacción foi semellante á que se ten fronte a unha desgraza menor, coma se nos morrese o can ou o coche nos deixara tirados na estrada. O resultado foi unha das viaxes con máis pegada emocional que lembro. Sobre ela escribín un relato que, segundo me dixo o meu editor, abriu unha fase distinta na miña escrita. Eu tanto non o vexo pero parte do encanto da viaxe debeuse a que os seus rastros foron inmateriais. Como agora en Lisboa, onde, aparte de non sacar fotos, por primeira vez tampouco tomei ningún transporte público: fíxeno todo a pe.
*
Nun dos paseos das mañás, tras a parada para o café á sombra dos piñeiros do miradouro da Graça, cando o sol ilumina a cidade e non bate nos ollos, baixamos á Feira da Ladra e alí merquei varios libros vellos, entre eles O mandarim, romance de Eça de Queiroz publicado en1880. De volta en Vigo púxenme a lelo e, no primeiro capítulo, conta o narrador canto lle gustaba ir á Feira da Ladra a mercar volumes antigos e desaparellados. A Feira da Ladra é tan antiga que xa os propios poetas das cantigas poideron tela visitado, pero aínda así a repetición século e medio despois daquel xesto de boneca rusa do personaxe pareceume encantadora.
"Nun dos paseos das mañás, tras a parada para o café á sombra dos piñeiros do miradouro da Graça, cando o sol ilumina a cidade e non bate nos ollos, baixamos á Feira da Ladra e alí merquei varios libros vellos"
O libro ten un prólogo do propio autor escrito en francés e dúas versións do mesmo texto, a orixinal publicada serialmente en Portugal e a que Eça preparou para ser traducida ao francés nun hotel de Angers... ese tipo de detalliños e caralladas que nos encantan aos escritores. En realidade o texto que ía ser publicado serialmente en Portugal era o de Os Maias, pero ao ir medrando en volume e profundidade o autor considerou que merecía un soporte de máis fuste. Como compensación, escribiu un chisco ás présas O mandarim e entregoullo gratuitamente ao xornal que ía publicar Os Maias. Tratándose do grande Eça e dun lorcho coma min non sei que dá dicir isto mais... as présas nótanse e o romance é menor. Porén, a coincidencia na Ladra entre un escritor morto un século atrás e un lector da súa obra nas Travesas de Vigo, foi máxica.
Noutro libro que merquei na Ladra, este si marabilloso: Retalhos da vida dun médico, Fernando Namora conta como no Alentejo “galegos”, na súa acepción pexorativa, a que vemos ao longo de toda a literatura portuguesa, eran non só os de Galiza senón en xeral os do Norte. Eu non o sabía e conteillo a Marta, que é historiadora, non atopando as palabras para definir o límite exacto daqueles galegos: “os do Minho e de Tras-os-montes, os de arriba do Porto”. “Ou sexa, os da Gallaecia” dixo ela.
*
Noutro momento, onde se xuntan a rúa da Atalaia e a Travesa da Queimada no Bairro Alto, nunha parede a carón do bar Portas Largas, vin unha pintada a rotulador na que se vía unha vulva debuxada e o texto “A minha cona é minha”. Daquela rin un anaco e seguín camiñando. Agora non me sae da cabeza, encantoume, teño que pensar por que. Alguén debía mandar facer camisetas ou tatuaxes desa pintada.
"Agora non me sae da cabeza, encantoume, teño que pensar por que. Alguén debía mandar facer camisetas ou tatuaxes desa pintada".
Mentres estaba alí non pasaba nada e agora volvo lembrar a barra e os tallos coma xirafas da Casa da India, aquela fonte de caracois a media tarde en Alfama, o mozo africano de torso espido que nos ofrecía haxix a ritmo de hip hop, o bar máis cutre do mundo cunha gramola escangallada dos anos setenta na que había cancións de Kenny Rogers, Pat Benatar ou Barry White; o cemiterio inglés co que batín noutro paseo, que nin sabía que existía e no que atopei a tumba de Henry Fielding, a anciá anoréxica e enfeitada que paseaba fumando os seus escasos trinta quilos, o sexaxenario de cara tostada que desafinaba en francés acompañándose da guitarra e paraba en plena canción para cambiarlle as pillas ao amplificador, o mozo sueco que se dirixiu a nós en portugués para loubar a liberalidade de permitir fumar nos bares, a fadista de voz sobrecolledora que cantaba para unha única mesa de mozos nórdicos asustados nunha praciña coa sonoridade dun teatro... Non me decatei de nada!
