Temáticas distintas, enfoques diferentes. E un elemento simbólico común presente no título de cadansúa obra. Dúas propostas narrativas de senllas escritoras. Eis Non penses nun elefante rosa, de Antía Yáñez, Un elefante na sala de estar, de Berta Dávila.
A autora mariñá condúcenos pola voráxine do desequilibrio mental a través da historia dunha muller nova que reflicte traumas e teimas dende a confesión e a confidencia da estrutura narrativa.
O ámbito da sexualidade acada unha insistente relevancia ao longo do relato. Mais isto acontece en relación co carácter inseguro dunha protagonista que confía boa parte da súa certeza existencial no dominio da promiscuidade.
Así, dende a autoexploración adolescente chégase a unha idade adulta chea de interrogantes e inseguridades. O intercambio íntimo con outras persoas non deixa de ser unha forma de recoñecemento e de afirmación do individuo no conxunto a sociedade.
A obsesión enfermiza pola hixiene resulta asemade operativa na trama. Por canto non deixa de ser acaso a imaxe refractaria dunha arela de pureza, imposíbel de acadar nun mundo de consumo no que o transcendente fica por consumar.
A introspección psicolóxica maniféstase de diversos xeitos. A través do soliloquio das respostas na consulta perante a especialista, coa reprodución do discurso do subconsciente ou ben mediante a declaración da propia voz narradora. Onde operan os prexuízos e os estereotipos adquiridos polas leis do mercado: “daquela o porno non era tan accesible, así que non agardaba que eu xemese coma unha xogadora de tenis, nin que me correse ao minuto e medio. Iso case o agardaba eu máis, despois de ler tantas noveliñas desas na casa dos avós, pero non. A primeira vez é a primeira vez por algo, porque case nunca se fan as cousas ben á primeira. Manda carallo, se o primeiro orgasmo que tiven na vida non tiña nin puta idea do que era! Porque si, con Fran tiven orgasmos. Con quen non os teño é cos tíos cos que ultimamente me relaciono, non sei por que, se están máis bos que Fran”.
Polo que respecta ao libro de Berta Dávila, este mergúllanos nunha realidade por completo diferente, como é a da desaparición física dunha muller de mediana idade. A causa do suicidio.
Cada un dos capítulos que integran a narración danlle voz ás persoas máis próximas da finada. De quen se coñece, logo, a súa historia a través da recordación da súa figura ou da interpretación dos feitos que envolveron o seu abrupto existir.
Deste xeito, a polifonía de voces que vertebran a estrutura narrativa contribúen a construír o inexplicábel perfil difuso de quen é a auténtica protagonista -en ausencia- da historia. Xa sexan estas o marido, os dous fillos de curta idade -unha xa instalada na adolescencia- ou algún outro ser familiar e afectivamente próximo.
Con todo, tal e como se fai explícito no derradeiro capítulo da obra, isto é por completo insuficiente para abranguer tanto a complexidade do individuo coma as accións que este chegue a protagonizar.
A través deste contrapunto de olladas afóndase na introspección sobre unha figura que, a medida que avanza a narración, se nos vai amosando con rostro máis nidio.
E canda ela o seu conflito existencial, froito dunha escura intrahistoria familiar. Que ten como derivadas directas tanto a ansiedade coma a depresión. E que, probabelmente, estea na cerna desencadeante dos feitos que se abordan.
Mais a exploración esténdese asemade a outros eidos converxentes. Como son o sentimento de ignorancia, culpabilidade ou o proceso de maduración experimentado polos protagonistas.
Do mesmo xeito que resulta interesante enxergar a abordaxe pedagóxica dunha traxedia coma a que se trata. Ben dende a perspectiva de llela transmitir aos fillos da protagonista ou de afrontar o día a día que devén de semellante desgarro familiar.
É así que “ás veces podemos dicir que hai un elefante na sala de estar, que é unha expresión que se usa cando hai unha cousa que todos están pensando pero ninguén quere dicir”. Coma o fondo temático destas dúas narracións. A abordaxe de cuestión incómodas, que se evitan ver pero que están aí.
