A cuestión da inmigración (proletarios/as nómades) non debe tratarse con políticas que impoñen a súa integración-asimilación nas linguas e culturas das nacións ás que chegan, tal e como están a facer os estados no mundo capitalista globalizado.
En moitos deses estados existen nacións oprimidas, como é o caso de España (Galicia, Catalunya e Euskal Herria). E esas nacións, especialmente Euskal Herria e Catalunya, contan cun elevado número de proletarios/as nómades.
En todas elas, falta unha política propia respecto a esta cuestión. E, se non se ten, termínase poñendo en práctica, coas persoas vindas doutros países, a mesma que levou a cabo e segue practicando o Estado español en Catalunya, Galicia e Euskal Herria connosco para integrarnos e asimilarnos. Para que renunciemos á nosa identidade e sintámonos españois.
Co traspaso de competencias sobre inmigración ás nacionalidades históricas, saíron á luz a algúns episodios xenófobos en Catalunya; en particular, o protagonizado polo concello de Ripoll.
Respecto diso, debemos ter moi claro que, aínda que quixésemos, carecemos do poder necesario para integralos/as á forza: facerlles renunciar á súa identidade e obrigarlles a que adopten a nosa.
Está claro que quen sí o ten é o Estado español. E o/a proletario/a nómade percíbeo. Por iso é polo que, ante a disxuntiva de verse forzado/á a integración, é evidente que o fará na lingua e cultura da nación española e non na catalá, galega ou vasca. E, ademais, converterase en aliado/a de o Estado español contra os pobos galego, vasco e catalán, incapaces de ofrecerlles unha alternativa propia e diferente.
É por iso que temos que evitar custe o que custe que o/a proletario/a nómade sexa utilizado/a para construír España nas nacións que esta oprime.
Por que é un tema tan importante e delicado? Porque o que está en xogo é algo esencial ao ser humano: a cuestión da identidade, nin máis nin menos. E a identidade confórmana, en esencia, a lingua e a cultura.
Por iso, fronte ao Estado opresor que busca integrar e asimilar aos/as proletarios/as nómades, nas nacións sen estado temos que facer unha política baseada no respecto e o coñecemento mutuo, que lles posibilite a convivencia e o arraigamento no seu novo pobo. Debemos, de modo especial, facilitarlles o coñecemento da lingua e cultura do país de acollida para que non se vexan abocados a integrarse na do Estado opresor. É dicir, debemos facerlles partícipes do noso, o que conleva dilatar a súa identidade, non renunciar a ela. Tendo en conta que a identidade non é algo inamovible, estático, a dilatación da identidade fálanos dunha identidade dinámica, aberta ao novo.
Así mesmo, de modo recíproco, como cidadáns/as do país de acollida, temos que estar abertos/as e receptivos/as ao novo que nos traen doutros países e culturas para ir dilatando tamén a identidade propia.
O único modo para que o/a proletario/a nómade participe da nosa identidade consiste en favorecer a dilatación da súa, a identidade dinámica. Pola contra, coa integración forzada, os/as empuxamos á purificación da súa (integrismo); converténdonos, así, en xenófobos/as, similares aos/as racistas que fan o xogo sucio ao capitalismo globalizado, botando aos proletarios nómades que este non necesita, aos que acusa de delincuentes.
E falamos de dilatación da identidade non desde un punto de vista puramente teórico, senón desde as experiencias persoais que vivimos no movemento das ikastolas. E nós, concretamente, no de Toki Eder. Alí, pais e nais vindos doutras nacionalidades e rexións do Estado español e pais e nais de Euskal Herria, confluímos na loita pola euskaldunización dos nosos fillos e fillas, ampliando, deste xeito, as nosas identidades: aprendendo eúscaro, coñecendo a cultura vasca; dando a coñecer as nosas e compartíndoas coas xentes de Euskal Herria. É dicir, desenvolvendo a dimensión dinámica das nosas identidades.
Ninguén nos obrigou a integrarnos, foi unha confluencia de desexos e aspiracións co obxectivo de construír e compartir unha Euskal Herria máis xusta, máis solidaria e euskaldún.
E este debe ser, na nosa opinión, o obxectivo que guíe a nosa política en relación cos/as proletarios/as nómades.
Debemos crear un país entre todos: autóctonos e achegados.
Os pobos oprimidos temos que facer unha política nova, diferente e revolucionaria, baseada no respecto e a xustiza.