"Senón a ti, agora mesmo / observando-te comer o eco estraño / dunha palabra miña que parou sen hora, / sen nengun fin e sen sonido apenas".
Palabras, silencio, música, eco, son. Estes versos de Ruído atravesan a estrema entre dous séculos, desde 1995, ano da súa publicación; atravesan tres décadas até celebrarmos a escolla da poeta para o Día das Letras Galegas de 2024. Digo poeta, un título incompleto, porque no breve espazo da súa vida Luísa Villalta escribiu poesía, narrativa, teatro, ensaio e artigos de prensa. Intelectual sería máis acaído para unha autora situada fóra de correntes e modas, para unha poeta do pensamento, como a definiu Ana Romaní na candidatura presentada á Real Academia Galega. Lembro unha conversa con Luísa sobre o acto de escribir e as diferenzas entre poesía e narrativa –malia o que poida parecer non é tan frecuente falar en privado de cuestións teóricas– e a súa reflexión sobre a ambigüidade na expresión poética. Lémbroo por ser infrecuente e talvez porque a súa morte, pouco despois, preservou aquelas palabras na memoria.
O 26 de febreiro de 2004 a Fundación Araguaney organizou en Compostela un recital para presentar o libro Intifada: Ofrenda dos poetas galegos a Palestina, no que Luísa recitou o poema "Debilidade": "Porque non son soldado nen suicida, / confeso que son débil / e que na miña debilidade / vin os ollos da morte, e tiñan o teu nome, Xerusalén". Por ser a última vez en estarmos xuntas, en moitas de nós prendeu a idea de que Luísa morrera ao día seguinte, no canto do 6 de marzo. Intelectual e activista, comprometida coa xustiza e particularmente co país e coa defensa da lingua galega, agora tan ameazada. Número seis das mulleres ás que se dedicaron as Letras desde 1963 e, desculpen que o repita, escollida non por ser muller, senón pola singularidade da súa obra, polo lume da súa palabra que arde nos nosos días.
