Sempre me fascinou a vida e a morte das plantas que acompañan desde a infancia, a malvadolor ou as azaleas da avoa Benedicta, as gardenias da avoa Isolina, nacidas de flores chantadas en tarros e tapadas con vasos de cristal, que aínda nos nacen, ou as hortensias da miña nai que multiplican cores. Flores de fóra que nos alegran a chegada a casa, flores que pousan no peitoril da fiestra, na varanda ou que asisten desde o interior do fogar, vivificando recunchos, os nosos conflitos domésticos. As outras plantas sen flores, de ponlas que crecen buscando a luz e deseñan formas vertixinosas, con follas de todas as formas posíbeis desafiando a xeometría; ás veces follas que nos feren con pinchos pequenos ou máis grandes; marabíllame esa que se cobre cunha tea de araña finísima.
Hai un lugar apartado no xardín onde adormecen os tarros até que de novo se volven utilizar e desde esa pouquiña terra, de sementes, de follas, de ponliñas con zume, de flores, volve agromar unha planta. É difícil certificar a morte dunha planta, moitas despois de botaren as flores secan e van converténdose en pequenos esqueletos, en formas mínimas que se mesturan coa terra e, certamente, semellan morrer. Sobre outras, advertían a avoa, a nai, a tía, que aínda ían volver nacer. E nacían. Comezaches a pensar na eternidade das plantas, das árbores, como elas sobreviven a morte das avoas. Difícil é certificar a morte das plantas. Sempre me fascinou esa folliña inesperada que volve saír, nese tarro co esqueleto da planta condenada no recuncho afastado do xardín, ese seu estirar a vida, onde adormecen os tarros.
Penso en todas as plantas cando visito a residencia de maiores onde está Alfred en Gau-Algesheim. Penso nas persoas como plantas do terceiro andar, nese proceso que as levou á parte máis alta do edificio; nese proceso no terceiro andar, onde entraron cando o seu cerebro comezou a andar doutra maneira: como un reloxio que vai deténdose e confunde as agullas; como unha forza de luz que prende, só de cando en vez, que semella iluminar lugares ocultos para quen non pisou este andar; como unha voz que se perdeu para regresar sorprendente, como unha porta que se abre soa e rincha. Pensei nese proceso que as converte en plantas, mentres alargan os brazos como follas vertixinosas buscando a luz, desde as súas cadeiras de rodas.
Vexo a infantilización da vulnerabilidade destas persoas maiores, ese falarlle como criaturas menores, esa celebración do entroido en que as disfrazan, das festas; vexo ese terríbel proceso en que xa non se trata dun regreso á infancia, es o moneco, a moneca da infancia, o xoguete, en que as persoas que te coidan te converten, coa mellor das intencións. Dóeme.
É un misterio saber se regresas cando me apretas a man, Alfred, cando pareces querer cantar comigo Lili Marleen, cando sorris cando che digo o meu nome insistente, por terceira vez, cando che falo do teu neto, da nogueira que segue crecendo na casa. Quero pensar que o teu cerebro sabe que son alguén que queres, que te quere. E aínda que non saibas quen son, eu sei quen es. Entón vénme a cabeza a canción “Sag mir, wo die Blumen sind”, dime onde están as flores, neste lugar onde adormecen os monecos, Alfred.
