Unha das mellores lembranzas da miña infancia sitúase nunha vella cociña de leña en noites de inverno. Lembro que naqueles días de xeada nos que case non se podía saír da casa, enchíanme de ledicia as visitas que nos facían os veciños. A veces, incluso, gustábame facerlle caso a miña nai e “ non molestar, só escoitar”.
"Mortos quedaron os soños por exercer a mestría do señor Xosé que de cotío andaba a falar da cultura co xornal baixo o brazo, morta quedou a ilusión dalgunhas mulleres por converterse en enfermeiras, médicas ou arquitectas”
Daquelas conversas que se desenvolvían dende o lusco e fusco ata case as primeiras horas da madrugada, poderíase dicir que extraín unha parte importante do meu sentido moral de hoxe. Recordo que sobre todo, impresionábame escoitar as historias dos máis vellos, os amigos dos avós: Falaban da guerra, dos maquis, do estraperlo e de moitas outras cousas... dependendo do día. Pero coido que xamais se esquecían de facer referencia aos tempos da escola, moitos deles emocionábanse recordándoo: Os cartos non chegaban e era preciso axudar na casa. Un vello dicía: “ Non quedaba outra” e os demais asentían.
Ollando para a vista cansa daquela xente que tanto tiña vivido, descubrín que quizais lles faltara outra vida por desfrutar: Mortos quedaron os soños por exercer a mestría do señor Xosé que de cotío andaba a falar da cultura co xornal baixo o brazo, morta quedou a ilusión dalgunhas mulleres por converterse en enfermeiras, médicas ou arquitectas, algo según elas “ impensable naqueles mundos”.... Morto quedou o soño do meu avó por chegar a ser piloto de aviación o día que seu pai a berros o sacou da escola para non volver xamais. E xa sen ir moi lonxe, falecido quedou o entusiasmo da miña nai por exercer o xornalismo máis aló dos cadernos nos que anotaba os seus pensamentos.
Unha vez ao saír da escola tiven a sorte de coñecer ao home revolucionario do que todos falaban na aldea: Era o crego vermello que logo deixara de exercer o oficio. A pesar da miña curta idade lembro quedar fascinada pola seus ollos, o seu xesto de agarimo e as súas verbas. Sorría moito, namentres non deixaba de ollarme e interesarse polos meus primeiros anos no estudo.
"Canto máis incultos e torpes sexamos, mellor” e se estes adxectivos poden recaer nos colectivos coa economía máis desfavorable “ mellor aínda”.
Pasado o tempo, souben que unha tarde de outono dos anos franquistas, ese bo home fora apedrado por nais e pais que roídos polo fascismo estatal se negaban a que os seus fillos acudisen a escola.
Pareceume terrible, pero aínda me parece outro tanto ollar a sociedade actual e seguir a recoñecer a súa face en cada manifestante agredido nas rúas pola policía española. Vexo tamén as pedradas daqueles pais ignorantes en cada cidadán que se nega a abrir o ollos para espertar deste pesadelo disfrazado de “ absoluta normalidade.” E entón é cando me entra o desasosego e me fago a pregunta: “ De verdade avanzamos tanto?”
Eu sei que estamos retrocedendo nos anos e que de seguir así non tardará moito en volver a repetirse a historia xa contada. De feito, a veces sorpréndeme falar con compañeiros que narran situacións persoais que parecen querer coller a forma daqueles relatos que escoitaba de nena... Por iso, coido que debemos loitar xa non só por respecto aos que foron nin ao futuro que virá ( que tamén) se non por nós mesmos, o presente de arestora. Non pode ser que se privatice un dereito básico: o dereito á formación e cultura, pero claro ben pensado, eso é o que lle gusta ao estado: “ Canto máis incultos e torpes sexamos, mellor” e se estes adxectivos poden recaer nos colectivos coa economía máis desfavorable “ mellor aínda”.
Non pode ser! Canto tempo máis vamos a sufrir esto? Inclusive os “ afortunados” que nos podemos permitir continuar os estudos temos que seguir un plan nefasto e horripilante en clases saturadas de alumnado nas que a veces houbo que sentarse no chan por falta de espazo... E falo de educación pública, algo que sería ben coidar coma o máis preciado. Eu négome a vivir cos ollos pechos, négome a deixar en mans de políticos corruptos e insensatos a educación que sempre me ensinaron a valorar. Négome!
