A loita de Aarón

Como nas grandes películas ou nas galardoadas novelas da nosa literatura hai circunstancias que indican que nun determinado momento e nun mesmo lugar acontece algo tan transcendental que pode mudar unha vida. Algo diso hai na historia de Aarón González, campión de España de boxeo, e tamén na realización do documental que a conta por parte do xornalista Carlos Prado, ambos os dous veciños da mesma parroquia de Mogor, en Marín. O feito de viviren moi perto un do outro fixo que as súas familias se coñecesen. Os dous rapaces partillaban, daquela, o coche de liña escolar que facía o traxecto diario para ir á escola. A parada de Aarón era a anterior á de Carlos. Un día de maio de 1999 a vida de Aarón, entón con 10 anos de idade, mudou para sempre. Un vehículo invadira a parada do bus escolar e levárao por diante cando agardaba na súa parada o transporte escolar provocándolle feridas de extrema gravidade. As súas pernas estaban en perigo e chegou ao hospital con moita perda de sangue. O persoal médico atopouse con que tiña dous fémures rotos, tibia e peroné ademais de terlle desaparecida moita masa muscular e ósea como consecuencia do esmagamento contra o muro que había na beirarrúa. "O que máis esperas é que o médico estea interesado na saúde do teu fillo e non descubrir que en certos momentos estaba máis interesado na compañía de seguros que tiña que facerse responsábel do accidente", di Rosa, a nai de Aarón No centro hospitalario, a primeira intención fora cortarlle as dúas pernas. Tras unha forte discusión entre o traumatólogo e cirurxián vascular, remataron por salvarlle as dúas. Os días seguintes foron moi duros. Pasou varios días en coma e tivo 28 operacións cirúrxicas co diagnóstico de que non podería volver practicar ningún deporte. Malia a prohibición médica, Aarón aproveitou a fondo a rehabilitación coa idea de volver xogar a fútbol, a súa máis grande paixón. Esa teima serviulle para mellorar día a día. Con doce anos funda o seu primeiro club deportivo, o Labirinto de Mogor de fútbol sala. Adestra e organiza traballar ela tamén no sector sanitario. "O que máis esperas é que o médico estea interesado na saúde do teu fillo e non descubrir que en certos momentos estaba máis interesado na compañía de seguros que tiña que facerse responsábel do accidente". A impotencia da situación non lle impediu loitar e evitar un traslado desde o hospital até unha clínica privada para "abaratar" custos. Ao seu carón sempre estiveron outras sanitarias e sanitarios. "O do seguro fastidia porque o que teñen que facer é poñelo fácil para o que precisase o rapaz e non foi así. Foi o que me queimou máis". Rosa ten claro que "esas compañías teñen unha boca ancha para recoller diñeiro e unha boca estreita para soltalo. Tivemos unha dura loita". Acoso escolar A saída do hospital e a volta ao colexio non foi traumática até que pasou á ESO e atopouse con novos compañeiros e novo profesorado. A súa discapacidade, primeiro en cadeira de rodas e logo con muletas, fixo que sufrira acoso escolar por parte dalgúns compañeiros e mesmo por parte dalgún profesor. "Sempre existiu o chamarlle 'catro ollos' a alguén, ou gordo, coxo ou negro agora que hai máis xente de fóra. Realmente o malo neses termos é o ton despectivo", sinala Aarón. Segundo el "as nenas e os nenos sofren o primeiro acoso na súa casa coa falta de atención". Por esa razón entende que "a maior parte das e dos agresores tiveron falta de motivación, de comprensión nas súas casas" polo que despois, no colexio, "tentan facerse ver e queren destacar" e "ao non atopar como, tiran por aí, facendo o resto máis pequenos". "Cando me contou o seu caso pensei que hai que ser moi cruel para empurrar un rapaz que vai nunha cadeira de rodas ou tirarlle os libros enriba como fixo aquel mestre, chamarlle gordo e coxo. A min impactoume moito saber dese tema", recoñece o director do filme A súa experiencia actual na docencia faille entender que "contra o acoso escolar a maior arma é a educación" e saber "poñer ao alumnado en todas as situacións". Como lle pasou a el "moitas veces non queda outra que dicirlle carta branca como me dixo a min miña nai. No meu caso saíu ben, mais hai outros que sofren bullying e acoso, pequenos ou maiores, non teñen armas nin físicas nin psicolóxicas para saír dese atoramento e chega o punto de que pasan cousas graves". Non deixa escapar unha crítica ao propio sistema sobre este tema. "Por parte dos gobernos non se inviste nin tempo nin cartos e creo que é un tema que se se combatese desde idades temperás axudaría mesmo á sociedade a medrar dunha maneira máis limpa". O relato de Aarón desta parte da súa vida foi unha das sorpresas que xurdiron despois do guión inicial do documental. "Foi un dos descubrimentos", recoñece o seu director, "cando me contou o seu caso pensei que hai que ser moi cruel para empurrar un rapaz que vai nunha cadeira de rodas ou tirarlle os libros enriba como fixo aquel mestre, chamarlle gordo e coxo. A min impactoume moito saber dese tema". A forza dunha nai A presenza de Rosa en todo o documental é fundamental. Ela tamén ten a súa propia historia de loita que aparece, en parte, na pantalla e é, para Carlos Prado, outro dos temas de crítica social que apuntalan o relato final. "Rosa sufriu o machismo desde pequena, desde que facía actividades que agora mesmo están normalizadas, como que unha nena xogue ao fútbol ou ande en moto". Por outro lado está a súa forza para loitar polo futuro do seu fillo. "Eu non son diferente a calquera nai. Cando unha nai é de verdade, o máis importante son os fillos e sacas forzas de onde sexa". Explica que contou co apoio de toda a familia, co seu home en primeiro lugar, malia que no documental quede en segundo plano. "Cústalle reflectir os seus sentimentos. De pequeno, con cinco anos, viviu un accidente que o marcou moito e tivo que estar no mesmo hospital onde ingresou seu fillo case un ano. Removeulle moitas cousas". O momento crítico: o accidente Nunha historia tan crúa o momento máis delicado de lembrar, en palabra das e dos protagonistas, foi o do accidente que marcou a súa vida para sempre. "Despois viñeron os de Educación e mudaron mesmo a parada de autobús. Eu creo que non era tanto cambiar de parada senón que nos concienciemos que a velocidade, nun lugar como ese, cun cambio de rasante, é perigosa. Pensa que "os accidentes poden vir por un erro mecánico ou humano, hai moitos factores. O que vai conducindo é o que ten que ser consciente de como ten que ir pola estrada". Recoñece que pasaron os anos e aínda evita pasar por ese lugar. A familia segue sen saber cales foron as causas que provocaron que un coche fose dar contra a parada do bus onde estaban os nenos. A sospeita de Rosa é que "un exceso de velocidade fixo que o coche subise á beirarrúa e meu fillo estaba sentado nun portal. O que si sabemos é que o condutor non estaba bébedo". "Agardo que miña experiencia axude", afirma o boxeador, "aínda queda moito para saír da pandemia e teremos que ver moitos problemas psicolóxicos" Unha historia para a pandemia Aínda que o documental se rodou antes da pandemia, coa excepción dunha das súas escenas -o que provocou o atraso na súa estrea-, a historia de superación de Aarón parecería feita á medida para a situación que vivimos agora a nivel mundial. "Agardo que miña experiencia axude", afirma o boxeador, "aínda queda moito para saír da pandemia e teremos que ver moitos problemas psicolóxicos". Rosa viviu en primeira liña toda a emerxencia sanitaria e non é moi optimista despois de ver todo o que pasou e a situación actual. "Polo que vexo estes días, creo que non aprendemos nada". En todo caso tamén agarda que este traballo audiovisual difunda a idea que ela mesma sinala nunha das escenas. "Disto sáese, malia que nos fagan a cambadela, e deberiamos saír máis fortes e unidos". O desexo do director coincide e por iso quere que "a xente o vexa. O público é o máis importante para que chegue esa mensaxe de que se pode, non hai que afundirse". Todo nun cóctel en que todos os ingredientes son de Marín, mesmo a produtora do documental, Trece amarillo. Para Carlos Prado é unha historia moi galega, rodada en galego mais ao mesmo tempo, universal. "Calquera pode identificarse coa historia de Aarón", afirma a Nós Diario. Agora virá a estrea en salas e festivais mais a idea é que o faga tamén en colexios e residencias de maiores. Cine e deporte para saír do labirinto do pesimismo. Accidentes de tráfico e menores A s estatísticas que proporcionou o Observatorio Estatal de Seguridade Vial da Dirección Xeral de Tráfico a Nós Diario producen arreguizo. Desde 1999 até 2020 na Galiza contabilizáronse un total de 2.968 accidentes con vítimas que tiñan entre 0 e 14 anos. O resultado foi de morte para 120 menores e de hospitalización superior aos 30 días, como foi o caso de Aarón González, para 1.164. Unha maior cantidade, 5.919 menores, pasaron por algún hospital despois de padecer o suceso, aínda que tiveron unha estancia nel inferior aos 30 días. O peor ano, segundo este mesmo informe, foi xusto o 1999, no que perderon a vida 213 rapazas e rapaces. Os datos máis recentes, deste 2021, son aínda provisionais e veñen marcados polas restricións viarias que marcou a pandemia da Covid-19. Os éxitos dun campión de boxeo A traxectoria de Aarón González no mundo do boxeo é abraiante. Realizou até agora 202 combates na categoría elite. Foi campión de España por clubs (69kg) en 2015 e campión de España absoluto AOB (69kg) en 2017, ademais de subcampión de España por clubs (69kg) este mesmo ano. Estes anos conseguiu ser cinco veces campión galego (64kg e 69kg), tres veces campión galego de full contact e campión de España de full contact (67kg). En 2018 estivo 23 días nos Estados Unidos de América e non pasou despercibido até o punto de que tivo ofertas para quedar alí. Aos éxitos individuais poderiamos engadir o do seu club, o Thunder Team. Coa pandemia por medio, conseguiron rematar 2020 logrando quedar como campións de liga nas categorías feminina e masculina. Todo un triunfo persoal e colectivo.