Forzas nacionalistas permiten ao PSOE manter o poder no Congreso español

A ex presidenta das Illes Balears, Francina Armengol, do PSOE, foi elixida a quinta feira presidenta do Congreso español na primeira votación, alcanzando a maioría absoluta grazas ao apoio das forzas nacionalistas no hemiciclo, que se incorporaron aos escanos de Sumar, co que o PSOE aspira a compartir un Goberno de coalición. Ademais, a Mesa do Congreso ficou con maioría de formacións progresistas. A elección de Armengol, unha aposta do partido do mandatario Pedro Sánchez para achegar posturas coas forzas soberanistas, abre a porta á posibilidade dun acordo con éxito para investilo novamente como presidente estatal, algo que o propio PSOE desbotara de facerse o Partido Popular (PP) co liderado da Mesa. A incógnita non se despexou até apenas unha hora antes do comezo da sesión, cando fontes de Junts adiantaron un principio de acordo co PSOE, pouco antes de que Esquerra Republicana de Catalunya (ERC) confirmara que fecharan coa forza estatal o seu propio pacto. Malia que o PSOE procurara deixar para a investidura as negociacións de fondo, primeiro Junts e logo ERC forzárono a abordar desde o primeiro momento temas que consideraban chave, o que levou a que a quinta feira o ministro de Asuntos Exteriores, Unión Europea e Cooperación, José Manuel Albares, remitira unha misiva á Presidencia do Consello da Unión Europea (UE), que temporalmente ostenta o Estado español, na que comunicou que o Executivo demanda que galego, catalán e éuscaro sexan considerados idiomas oficiais na UE. Na carta, o ministro insta a iniciar “os procedementos de modificación previstos” para este fin, pedindo que o asunto sexa tratado o 19 de setembro na reunión do Consello de Asuntos Xerais. Os acordos Ademais deste punto, o PSOE acabou por ceder no resto de aspectos defendidos polos partidos nacionalistas cataláns, e en dous acordos con múltiples similitudes asinou que, a partir do vindeiro pleno, sexa levantado o veto ao galego, catalán e éuscaro no Congreso, algo que o entendemento con ERC estendeu ao Senado, onde se permitía de forma limitada. Isto é extrapolábel a “todas as institucións do Estado”, ratificou o voceiro parlamentario de ERC, Gabriel Rufián. O deputado propuxo o deseño dunha lei orgánica con este obxectivo, facendo fincapé en que calquera persoa poderá dirixirse ás institucións en calquera lingua oficial, sobre todo á Xustiza. Xa como presidenta do Congreso, Armengol anunciou na súa primeira comparecencia a posta en práctica do convido, autorizando 46 anos despois do comezo da primeira lexislatura tras a ditadura franquista o uso do galego na Cámara Baixa. Hai pouco máis dun ano, en xuño de 2022, o PSOE uniu os seus votos aos do PP, Ciudadanos e ao ultraespañolismo de Vox para tombar no Congreso unha proposta das forzas nacionalistas para permitir o seu uso, unha proposta que a líder de Sumar e vicepresidenta segunda do Gabinete español, Yolanda Díaz, recuperou hai dúas semanas. Asemade, no acordo con Junts e ERC recóllese a creación dunha comisión de investigación pola espionaxe a máis de 60 independentistas cataláns, entre eles o actual presidente da Generalitat, Pere Aragonès (ERC), que no documento conxunto PSOE-Junts engade outra comisión sobre os atentados do 17 de agosto de 2017 en Catalunya para “esclarecer a vinculación do Centro Nacional de Intelixencia co imán Es-Saty” e “se os aparatos do Estado tiñan información sobre o atentado”, así como aclarar os motivos polos que non se puideron evitar. Ao tempo, o pacto menciona que “non haberá veto de comparecencias de persoas que teñan que ver ou poidan achegar información sobre os feitos”. Pola súa parte, o memorando PSOE-ERC apunta que se profundará “no proceso de desxudicialización do conflito político polas vías legais necesarias”, algo ao que o Goberno español xa se comprometera o pasado ano na mesa de diálogo bilateral con Catalunya, e que Rufián asimilou, entre outros, cunha lei de amnistía. Precisamente ao respecto da amnistía ás persoas axuizadas, exiliadas ou perseguidas legalmente pola organización dun referendo de independencia en Catalunya en 2017, foi incluído un compromiso coas dúas formacións catalás de que non se bloquearán no Congreso as iniciativas referentes a ela, despois do bloqueo da Mesa a pasada lexislatura a unha proposta de lei nese sentido. En todo caso, Junts, ERC e outras forzas nacionalistas puxeron o foco en que o apoio a unha Mesa progresista non implica un voto afirmativo na investidura de Sánchez, que se negociará a partir de agora de forma independente. Nova Mesa do Congreso Aínda que a votación das deputadas e deputados é secreta, en base ao resultado infírese que, amais das forzas estatais que buscan unha coalición, ERC e Junts, tamén apoiaron Armengol o Bloque Nacionalista Galego (BNG), EH Bildu e o Partido Nacionalista Vasco (PNV), que totalizan 178 escanos, dous por riba da maioría absoluta e os mesmos apoios que recibiu a candidata do PSOE. O mesmo número de apoios recibiron as candidaturas progresistas nas votacións para completar as catro Vicepresidencias e outras tantas Secretarías da Mesa. Desta forma, as Vicepresidencias recaeron en Alfonso Rodríguez Gómez de Celis (PSOE), José Antonio Bermúdez de Castro (PP), Esther Gil (Sumar) e Marta González (PP), mentres que nas Secretarías foron designados Gerardo Pisarello (Sumar), Isaura Leal (PSOE), Guillermo Mariscal (PP) e Carmen Navarro (PP). Vox perdeu nesta ocasión a Vicepresidencia coa que contaba no anterior período, após comunicar o PP que non apoiaría que lograse ningún posto na Mesa unha vez que se confirmou o acordo do PSOE con Junts e ERC, polo que votaron os seus candidatos. No que atinxe á Mesa do Senado, o PP fixo valer a súa maioría absoluta no órgano, elixindo Pedro Rollán como o seu presidente. Á vez, contará coa Vicepresidencia primeira e dúas Secretarías. En paralelo, o PSOE fíxose cos outros tres postos na Mesa. O BNG fecha a porta á investidura de Feixoo O deputado do BNG no Congreso, Néstor Rego, incidiu en que o resultado das votacións para constituír a Mesa do Congreso amosa que "o PP non pode reunir os apoios precisos", a pesar de que Alberto Núñez Feixoo continúa a insistir na súa aspiración de gobernar. Rego asegurou que para apoiar a permanencia na Moncloa de Pedro Sánchez o PSOE terá que aceptar un acordo arredor da “axenda galega” con datas e compromisos “claros”, sinalando que tamén reclamarán o recoñecemento “práctico” da existencia de distintas nacións dentro do Estado español.