Acotío escoitamos a moitos analistas, xornalistas, e mesmo activistas da esquerda marxista, dar por certo que as frontes son organizacións interclasistas. Esquecen que as frontes xurdiron como alianzas entre clases e camadas sociais en situacións extremas e con obxectivos moi concretos, por exemplo, para acadar a liberación nacional en China e Viet-Nam, ou para evitar o avance do fascismo en Europa. A súa necesidade é táctica ou para unha determinada etapa, durante a cal os partidos aliados (e activistas individuais) converxen nuns obxectivos comúns, mais sen facer deixazon do seu programa estratéxico; dándose as chamadas contradicións no seo do pobo que analizaba Mao. Os partidos da fronte representan as distintas clases sociais ou fraccións destas. Lembremos que as clases e camadas populares, para alén da súa importancia, só existen como suxeito político se contan con partidos de seu que representen os seus intereses estratéxicos.
O carácter temporal da fronte como alianza de clases resulta evidente nos procesos de liberación nacional, xa que unha vez acadada a independencia, nalgúns encetou unha fase de confrontación para definir o modelo económico e social e as alianzas exteriores. Tal como aconteceu por exemplo en China entre o PCCH e o Kuomitang. Noutros países dado que a correlación de forzas internas estaba moito máis decidida, como en Viet-Nam, a transición ao socialismo foi máis doada; o xiro da última década obedece a outras causas. No modelo africano a fronte axustase a unhas condicións de sociedades tribais e aos escasos funcionarios do sistema colonial, que serán as elites dirixentes. Son organizacións de base moi primarias que pouco teñen que ver coas frontes políticas que coñecemos en Europa, América Latina e Asia oriental. Por esta motivo na Galiza dos anos setenta o modelo alxeriano, o máis avanzado dos africanos, non tiña ningún senso que se aplicase. Aínda que un 50% da poboación ocupada facía traballos no agro, a clase obreira xa tiña un gran peso, organización e dinamismo social e político. Non foi polo tanto casual que a UPG se transforme nun partido comunista e que pouco despois xurda a ANPG, CFPG e BN-PG, adoptando unha estrutura organizativa máis axeitada á realidade, como amosou o seu éxito durante décadas diante doutras alternativas.
"O carácter temporal da fronte como alianza de clases resulta evidente nos procesos de liberación nacional"
![Publicidade 196064]()
Nas chamadas “frontes interclasistas” (realmente son movementos) o proxecto non é temporal, xa que a militancia non se organiza no marco dun programa de mínimos, senón dun proxecto definitivo. Non se trata dunha fronte de varios partidos, ou, como no exemplo vietnamita, da alianza do Partido Comunista e organizacións sociais e figuras da vida pública, onde parte significativa dos activistas teñen obxectivos a máis longo prazo e máis avanzados. Neste caso o partido, ou partidos, son o proxecto estratéxico. Por esta razón en practicamente todos os procesos despois da liberación as “frontes interclasistas” convertéronse en partidos; por exemplo: en Alxeria, Mozambique, Guiné Bissau, Angola, etc. e a xestión da independencia foi moito máis convulsa. Como aconteceu en Alxeria no confronto entre Ben Bella e Abbas por mor da imprecisión da chamada “vía ao socialismo alxeriana” e o papel decisivo do exercito dende a independencia en detrimento do movemento popular. Nestas organizacións é errado falar de fronte, malia que nun principio o fosen ou se denominen deste xeito.
Tradicionalmente o interclasismo define as forzas que no seu ideario negan a loita de clases e procuran a conciliación entre a clase traballadora e o capital. Nomeadamente, é o caso dos partidos demócrata cristiáns, que naceron ligados á igrexa e que se sustentaron na encíclica Rerum Novarum (1891). Esta recoñecía a miseria da clase obreira e propuña un estado máis protector, porén ao mesmo tempo teimaba na propiedade privada e no pacto de clases, fronte as propostas clasistas e colectivistas do socialismo que rexeitaba o interclasismo de plano. Algo semellante faise hoxe dende os partidos islamistas. É dicir, teñen un programa que favorece os intereses da burguesía, xa que non cuestionan os alicerces do proceso de explotación e acumulación do capitalismo, polo que son consideradas forzas conservadoras polo pobo.
"O interclasismo define as forzas que no seu ideario negan a loita de clases e procuran a conciliación entre a clase traballadora e o capital"
Sobre a base da conciliación de clases xurdiron movementos moi diversos en moitos países do mundo. Por exemplo o dirixido por Perón na Arxentina, que tiña como palabra de orde “nen comunismo, nen capitalismo: peronismo”, polo que non é casual a incorporación dunha boa parte dos cadros da democracia cristián a este proxecto. Era unha terceira vía avanzada naquel tempo histórico en relación coas relacións de produción vixentes, xa que mellorou as condicións laborais e sociais, porén no político esmagou o comunismo e anarquismo no movemento obreiro, e fortaleceu decisivamente á burguesía nacional. Esta foi a que despois alentou aos militares golpistas que o derrocaron, co obxectivo de abrir o país aos mercados exteriores, unha utopía propia do capitalismo, aínda que neste caso terminaría sendo funcional á burguesía das grandes potencias (imperialismo). Asemade, nas últimas décadas á maioría dos partidos socialdemócratas optaron polo pacto de clases, mantendo as diferenzas coas primitivas democracias cristiáns só no relativo a temas como o aborto e os dereitos sexuais. Pola súa banda a democracia cristián virou cara a dereita no relativo á xustiza social.
"O interclasismo nunca quixo superar o capitalismo, sempre serviu á burguesía, aínda que nalgunhas poucas experiencias históricas foi un avance sería a costa de hipotecar o cambio sistémico".
En resumo, o interclasismo nunca quixo superar o capitalismo, sempre serviu á burguesía, aínda que nalgunhas poucas experiencias históricas foi un avance sería a costa de hipotecar o cambio sistémico. É lóxico porque as diferenzas de clase dilúense nunha estrutura na que as clases ou grupos con máis poder na sociedade manteñen en boa medida estes privilexios. Pola contra, a fronte permite que cada clase organizada nun partido, co seu programa e estratexias, disciplinadamente incida sobre as decisións facendo valer o seu número. Isto é fundamental para a clase obreira e outros sectores maioritarios, mais que carecen dunha proporción equivalente de dirixentes na fronte, nas institucións e de cadros para a xestión. A finalidade da fronte non é só a de unir amplos sectores sociais, senón tamén a de garantir un camiño, mesmo despois de completar os seus obxectivos programáticos. Coido que por esta razón a UPG no seu día optou polo modelo chino e vietnamita, desbotando o alxeriano. Este último foi o que inspirou os dez puntos dos “principios mínimos”. Mais nestes aspectos, especialmente no referente ao papel dos partidos e a fronte, voume centrar nun vindeiro artigo máis de vagar.
http://manuelmera.blogaliza.org/
