Xabarís no idioceno

Acábase de publicar un traballo na revista Nature Human Behaviour (Lackner et al. 2023) sobre un fenómeno de actualidade. Basicamente trata sobre a tendencia de non acreditar na ciencia e inventar hipóteses estrafalarias. Quizais sexa contraintuitivo que quen máis tende a negar a ciencia e crear fantasías alternativas non son as persoas ou colectivos menos formados senón aqueles que teñen unha formación media (calquera cousa que isto signifique). Son os de fixen a miña propia investigación, a ciencia "oficial" está enganada, etc. E polo que se ve, nos altos cargos da Administración galega debe de haber unha boa manchea de persoas con estes niveis de formación media. Un exemplo disto é o, xa clásico, debate sobre que facer cos xabarís. A realidade é que os porcos bravos achéganse ás cidades, onde está a maior parte da poboación, armada coas cámaras dos teléfonos móbiles para difundir por redes sociais aquelo que simples cidadáns valoran como algo insólito cando non alarmante. A continuación, boa parte da prensa, ao parecer, chea de persoas de formación media e ávida de clickbait recolle estes feitos que pouco teñen de insólitos por máis que poidan resultar novidosos. No rural, os xabarís afectan a cultivos e poden resultar un problema para moitos agricultores. Os cargos da Xunta, con esa formación media, localizan con fino instinto unha apetecible bolsa de votos e lánzanse a por ela. Como? Pois do xeito máis populista e simple que se poida concibir: matando. Fanlle ás beiras así a outro colectivo, o dos cazadores (outra bolsa de votos), nunha espiral agrotrumpista. Ciencia e diversión Onde está o problema? Pois que cantos máis xabarís se cacen máis se incrementa a súa poboación. Isto é debido á estratexia que as femias novas adoptan fronte a esta situación de estrés que as leva a reproducirse apenas uns meses despois de nacer e a ter camadas máis numerosas (Toïgo et al. 2008, Sabrina et al. 2009). En definitiva, se vas vivir pouco, este é o mellor xeito para legar os teus xenes á seguinte xeración. Ademais, as femias novas son moi flexibles, capaces de adaptar os seus ritmos reprodutivos a situacións de abundancia temporal de diversos recursos (Bieber &amp; Ruf, 2005), cousa que co cambio climático ocorre xa de xeito habitual porque non, non todo é abandono, a verba comodín dos cuñados que nos explican o rural. De novo, isto pode parecer contraintuitivo pero é o que a ciencia nos di. Por outra banda, para que unha estratexia de caza dese resultado, a porcentaxe da poboación de xabaril que se debería eliminar para notar un descenso na poboación global debería ser do 65%. Poden os cazadores eliminar o 65% da poboación só por diversión? Non. Ademais non hai un censo da poboación, é dicir non sabemos de cantos exemplares estamos a falar, moito menos da súa distribución por idade ou sexo. É simple populismo. E o ano que vén, máis. Agora ben, o coñecemento científico actual amosa que os accidentes de tráfico por colisión con xabarís ocorren tras as cacerías (Lagos et al. 2012) nas que os grupos son movidos dos seus territorios habituais. Isto, por suposto, non ten nada que ver co que din medios de comunicación que a Xunta rega con cartos públicos. Está disposta esta administración a asumir os danos provocados por accidentes de tráfico? Asume o risco de posibles danos persoais e accidentes mortais á poboación? E as organizacións agrarias e os amigos do gatillo? Rebaixar o cativo status de protección dos lobos para cazalo o único que traerá son máis xabarís Negacionistas e ignorantes Coincide esta ofensiva anticiencia coa de Von der Leyen contra o lobo, logo de que un lle comera a súa mascota. Non é brincadeira. Na práctica, o lobo é o único depredador que ten o xabaril en Europa. Rebaixar o seu cativo status de protección para cazalos o único que traerá son máis xabarís. Neste punto, alguén pode aducir que se os cazadores non son quen de cazar o 65% dos xabarís, como o vai facer o lobo. Que nos di a ciencia? Que non fai falla: os depredadores apicais crean o que se chaman "paisaxes do medo" (YF Tuan, 2013), a súa mera presenza exclúe territorialmente as presas. Este é un efecto que o ser humano nunca pode replicar inda que, como se fixo no País Vasco, se importen mexos de lobo para poñer nos bordes das estradas e así evitar que sexan cruzadas, precisamente, polos xabarís. Acumulamos coñecementos e información pero temos negacionistas e/ou ignorantes ao cargo da xestión do público, unha opinión pública desorientada e, frecuentemente, manipulada e uns medios de comunicación pouco profesionais ao servizo do populismo. Este tempo xa é nomeado por moitos como idioceno.