A chegada dos trens Avril á Galiza iría acompañada dun compromiso por parte do Ministerio de Transportes para solucionar os problemas existentes na Media Distancia na Galiza. Uns problemas que se prolongan desde hai tempo e nos que, como inciden periodicamente colectivos de usuarias como a Asociación Media Distancia da Galiza, a escaseza de frecuencias e de prazas en determinados horarios vai da man dunha impuntualidade que non se limita a casos illados.
Recentemente o Goberno español, en resposta a unha pregunta parlamentaria, cifraba en 99,4% durante 2023 a puntualidade media na liña do Eixo Atlántico, a que une Vigo e A Coruña e dá servizo a máis de dous millóns de pasaxeiras —a segunda máis usada no Estado—. A Asociación de Usuarios, porén, nega tal grao de puntualidade e indica que atrasos de 5 ou 10 minutos son moi frecuentes.
A estes atrasos "crónicos" engádense episodios máis graves, nos que a demora é moito maior. Dous exemplos neste mesmo mes. A terza feira, día 21, o tren que tiña que saír ás 10.37 desde Compostela dirección A Coruña ficou en Ourense e ofreceron aos viaxeiros ir nun Rexional. O pasado 3 de maio, o Media Distancia que debía chegar ás 18.20 a Compostela procedente de Vigo, non o fixo. Os usuarios e as usuarias que agardaban por ese convoi para ir á Coruña perderon máis de hora e media até que finalmente puideron realizar a viaxe.
Mais os problemas non se limitan á puntualidade. O 'tren rápido' entre A Coruña e Vigo inaugurouse en 2015 con 14 conexións e para reducir a 85 minutos un traxecto que implicaba 123. Malia o importante aumento de usuarias desde entón, non incrementaron frecuencias, ao contrario, co que a ausencia das prazas necesarias é xa unha constante. Do aumento da demanda nestes anos dá unha idea que dos 66.000 bonos de Renfe expedidos no seu primeiro cuadrimestre en vigor (setembro-decembro 2022) pasouse a 88.000 nese mesmo período do ano pasado.
Proximidade
A Galiza é un dos poucos territorios do Estado español que carecen de tren de proximidade. Contan con proximidades ferroviarias Asturias, Cantabria, Euskadi, Catalunya, Madrid, o País Valencià, Murcia e Andalucía.
Áreas metropolitanas como a de Vigo (con 550.000 habitantes), Pontevedra-Vigo (700.000) ou Ferrol-A Coruña (650.000) superan en poboación outras zonas do Estado onde veñen funcionando desde hai anos estes servizos de proximidade. De feito, Vigo é a maior área urbana sen ferrocarril de proximidade.
No acordo entre o BNG e Pedro Sánchez para a investidura deste como presidente após as eleccións estatais de 2023 figura o compromiso de “realizar un estudo para a implantación de tren de proximidade na Galiza" nesta lexislatura.
Rueda ve un inicio "desgraciado" e Pontón lembra "a débeda" coa Galiza
O presidente da Xunta da Galiza, Alfonso Rueda; a líder do BNG, Ana Pontón; e o do PSdeG, José Ramón Gómez Besteiro, pronunciáronse esta cuarta feira, a preguntas da prensa, sobre as incidencias nas dúas xornadas inaugurais dos trens Avril na Galiza. Rueda cualificou de "desgraciada" a estrea dos Avril mais deu "un voto de confianza" ao Ministerio de Transportes para solucionar as incidencias. "Espero que se hai algo que corrixir, se corrixa canto antes", afirmou.
A nacionalista Ana Pontón manifestou, pola súa parte, que espera que queden "en anécdota" esas incidencias rexistradas nas primeiras viaxes dos novos trens. "Esperemos que non se cumpra o dito de que mal acaba o que mal empeza", dixo, e subliñou que o Estado mantén "moitas débedas pendentes" coa Galiza en materia ferroviaria. Para Pontón, os galegos e as galegas teñen como prioridade poder "moverse" entre as cidades do país a través dun servizo de proximidade que conte con "prezos razoábeis" por diante de "chegar máis rápido" a Madrid.
O socialista Gómez Besteiro celebrou que o Partido Popular "xa non negue" que o AVE está na Galiza e considerou que as incidencias rexistradas nestas dúas primeiras xornadas de funcionamento do servizo liquidaranse "cedo" e incidiu en que o servizo "xa está en marcha".
