Iñigo Urkullu comunica que as eleccións vascas serán o 21 de abril

Após considerar “cumprido” o programa do Goberno de coalición entre Partido Nacionalista Vasco (PNV) e PSOE, o lehendakari Iñigo Urkullu (PNV) anunciou hoxe a convocatoria das eleccións ao Parlamento Vasco, que decorrerán o 21 de abril, nunha intervención na que destacou as once novas competencias asumidas polo territorio ou a redución da taxa de desemprego. O mandatario aseverou que a pesar da “concatenación de crises e guerras gravísimas” saíron “fortes desta conxuntura”. O principal enigma é se EH Bildu poderá superar o PNV, que se impuxo en todas as eleccións territoriais desde 1980, os primeiros comicios despois da fin da ditadura de extrema dereita no Estado español. A forza nacionalista e progresista chega ás votacións logo de medrar progresivamente os seus apoios nos últimos anos, o que lle permitiu pasar por riba dos conservadores soberanistas tanto nas eleccións municipais como nas estatais do pasado ano, o que motivou tamén a decisión da dirección do PNV de rexeitar que Iñigo Urkullu aspirase a un cuarto mandato á fronte do territorio, o que levou ao nomeamento de Imanol Pradales, deputado de Infraestruturas de Bizkaia, como candidato da formación. Uns comicios parellos Neste sentido, unha enquisa de Euskal Irrati Telebista (EITB), a empresa pública vasca de televisión e radio, difundida a comezos de febreiro, prevé que o PNV manterá a súa condición de primeira forza con 28 escanos, dous por riba de EH Bildu, entrementres, o PSOE ficaría con 12 e o Partido Popular (PP) con 6, seguido da coalición liderada por Podemos con 2 e Sumar con 1. Este resultado deixa a ultraespañolista Vox fóra do Parlamento após entrar cun asento hai catro anos, cando o PNV alcanzou 31, EH Bildu 21, o PSOE 10 e Elkarrekin Podemos (coalición de Izquierda Unida, Equo, Alianza Verde e Podemos) 6, os mesmos que a alianza PP-Ciudadanos. Así e todo, fica pendente de comprobar o efecto no electorado da nova configuración das candidaturas progresistas estatais, ao confirmar esta semana Lander Martínez, designado por Sumar como líder territorial, que o debate sobre unha coalición con Podemos “rematou”, acusando a formación de “elixir hai tempo outro camiño”, polo que “non hai nin opción nin confianza” para constituír unha alianza electoral. Amais, indicou que Izquierda Unida e Equo decidiron concorrer con Sumar. Miren Gorrotxategi, candidata de Podemos á Lehendakaritza, laiouse pola situación e incidiu en que “fixemos todo o posíbel e o imposíbel para que ese acordo de unidade fose un feito”. Con anterioridade, ofrecera a súa renuncia á candidatura se iso permitía lograr un entendemento. Outras sondaxes, como a de Electomanía para o portal Crónica Vasca, ratificaron esta semana que os jeltzales están en cabeza, augurando que se farán con 27 escanos, un por diante de EH Bildu, con 11 para o PSOE, 7 para o PP, 3 para Sumar e 1 para Vox. Ao tempo, o Sociómetro, o traballo demoscópico realizado polo Executivo de Euskadi, adiantou hai dúas semanas que se producirá un empate a 27 lexisladoras e lexisladores ao obter cada unha das formacións soberanistas arredor dun terzo dos sufraxios. Non obstante, e sen saír de febreiro, tamén hai enquisas que dan vantaxe a EH Bildu, como a de Ikerfel, publicada no xornal El Correo, que apunta a unha vitoria abertzale con 27 escanos, por 26 do PNV, ou a levada a cabo por Aztiker e divulgada no diario Naiz, que prognostica que rematarán con 26 e 25 escanos respectivamente. Estas tres sondaxes coinciden en outorgar 11 asentos ao PSOE e 6 ao PP. Especialmente relevante é o resultado do primeiro, que goberna desde 2016 en coalición co PNV, pola posibilidade de que unidos non alcancen os 38 escanos que marcan a maioría absoluta. Acordos postelectorais Os potenciais pactos foron analizados pola canle pública vasca, que estimou que 18,7% do electorado prefire unha coalición entre as dúas formacións nacionalistas, e 17,2% optaría por manter o acordo de Goberno actual. Esta cuestión foi abordada esta semana polo coordinador xeral de EH Bildu, Arnaldo Otegi, que defendeu “ler exactamente” o que vota a poboación, abrindo a porta a un pacto para gobernar co PNV posto que “imos ter unha maioría moi maioritaria nese Parlamento”, mais sostendo que tamén haberá “unha maioría de esquerdas”, polo que reclamou que a “política de alianzas” responda a esa realidade. En paralelo, incidiu en que a coalición gobernamental actual “non reflicte o mandato popular”, polo que amais da posibilidade dun Gabinete conxunto nacionalista tamén instou a valorar “un Goberno con máis actores ou outro tipo de modelos de Goberno”. EH Bildu resolveu presentar como candidato a liderar Euskadi Pello Otxandiano, director de Programa da organización política, no marco dunha renovación xeneralizada das candidaturas á Lehendakaritza. Nese sentido, o PSOE presenta por primeira vez Eneko Andueza, que xa encabeza a formación a nivel territorial, e o PP Javier de Andrés, que se fixo en 2023 coa Presidencia dos conservadores estatais en Euskadi. Emprego, sanidade e vivenda, os puntos chave Malia que 84,5% aproba a xestión do Executivo vasco segundo o traballo demoscópico da EITB, 16 puntos máis que as persoas que fan o propio coa do Goberno español, o Sociómetro revela que a sanidade escalou até 35% entre as tres principais preocupacións da poboación, duplicando as súas cifras con respecto a 2020, no contexto de denuncias das e dos profesionais e das forzas sindicais polo desmantelamento da sanidade pública e a súa paulatina privatización. En primeiro lugar sitúase a situación do mercado laboral, un aspecto indicado por 48% das persoas enquisadas, á vez que a vivenda suma 25%. Datas clave A vindeira terza feira, cos 54 días de antelación requiridos, o Boletín Oficial do País Vasco publicará o decreto para a convocatoria electoral que disolverá o lexislativo. Desta maneira, o 7 de marzo remataría o prazo para comunicar as coalicións, e a campaña daría comezo o 5 de abril e estenderíase até o 19. Pola súa parte, o voto por correo podería solicitarse até o 12 de abril, co 18 como último día para entregalo. En última instancia, as datas definitivas serán confirmadas a próxima semana coa publicación do decreto asinado por Urkullu.