A metade do mundo pode cambiar de base

En 2024 haberá eleccións en máis de 70 países. Perto de 4.000 millóns de persoas –o que representa 50% da poboación mundial– entre as que se atopan as da Unión Europea, a India, o Brasil, os Estados Unidos de América (EUA), Rusia... están chamadas ás urnas. A metade do mundo pode cambiar de base, máis o menos, porque talvez o número de países onde se convoquen eleccións aumente e noutros non cheguen a celebrarse; caso de Senegal, onde o seu presidente Macky Sael acaba de adiar a convocatoria. Atopámonos nun tempo de crise económica e social grande Estamos a falar dun cambio relativo, parcial, derivado do resultado electoral de cada país. O que chamamos hoxe democracia: votar cada catro anos (máis o menos), meter unha papeleta de voto dentro dunha urna. Ninguén pensa nun cambio como o saído dunha revolución de Outubro ou do 25 de Abril. Feitos que cambiaron a historia do século XX, no primeiro caso; o de Iberia, no segundo. O asalto ao Palacio do Inverno e a toma de Goberno vanse dar doutras maneiras. O que non quere dicir que non poidan irromper lóstregos. Taiwán abriu a carreira electoral de 2024 coas votacións o 14 de xaneiro. Renovou Lai Ching-te, candidato do Partido Progresista Democrático (PPD) con 40% dos sufraxios. A formación nacionalista Kuomintag (KMT), partidaria do achegamento a Beijing, foi a segunda forza con 33%. A terceira posición foi para o novo Partido Popular de Taiwán (PPT), 26%. Mantense pois o actual status quo, pero China non vai renunciar a súa aspiración territorial da illa de Taiwán, que ten en EUA o seu maior aliado. Para Beijing os comicios eran unha decisión entre "a guerra e a paz". Xa veremos o que pasa até a data da toma de posesión (20 de maio) e... despois. EUA: carreira de vellos Estados Unidos, a outra gran potencia –esta vida a menos– celebrará as eleccións o 5 de novembro. Eleccións que disputarán –se chegan pola súa idade– Joe Biden (demócrata), de 81 anos o día da votación, sumará un máis 15 días despois, e Donald Trump (republicano), que vai a polo seu segundo mandato, de 78 anos e un amplo historial delitivo (nas primarias tivo que facer fronte a catro imputacións por 91 delitos). Todo apunta a que o "trumpismo" pode gañar, aínda que custe crelo. Xa coñecemos o perigo que iso supón, pero, en xeral, o vento sopra no planeta favorábel á dereita ou extrema dereita. Trump é unha verdadeira ameaza para o mundo e vai ter en fronte outro vello, máis vello aínda, que non lembra cando faleceu seu fillo Beau. Pero é un modelo que ten copias noutros países: Javier Milei (Arxentina), Giorgia Meloni (Italia), Viktor Orbán (Hungría), Marie Le Pen (Francia), Jair Bolsonaro (o Brasil), Greet Wilders (Países Baixos), Nayib Bukele (O Salvador)... Tamén Putin ten todas as papeletas para repetir. A metade da poboación mundial será chamada ás urnas este ano, cando o vento sopra favorábel á dereita e extrema dereita As eleccións na UE están fixadas para entre o 6 e o 9 de xuño nos 27 Estados membros , despois da baixa do Reino Unido en 2020. Na cola para entrar están outros sete (sen contar Ucraína). Dez formacións están no Parlamento Europeo onde pode seguir medrando a extrema dereita. En Alemaña, a xente non se recuperou da cumio nazi en Potsdman, onde se tratou un plan para botar fóra do país (ao norte de África) milleiros de persoas inmigrantes. Certas voces propuxeron de novo a ilegalización de Alternativa para Alemaña (AfD), un niño de coñecidos nazis (Ulrich Siegmund, Gerrit Huy, Alice Weidel...) AfD ten máis apoios que cando o Partido Nacionalsocialista Obreiro Alemá de Hitler chegou ao poder. O futuro da migración Polo momento podían facerse co Goberno dos Estados de Turingia, Branderburgo, Sajonia... onde as enquisas lles dan 30% dos votos. Unha curiosidade: o Goberno de Israel tamén propón botar todos os palestinos a una illa artificial. En Italia preocupa a concentración de centos de nazis berrando "presente" e facendo o saúdo romano, diante da vella sede do Movemento Social Italiano (MSI) en Roma, co gallo da morte de tres compañeiros. En Francia, Macron aprobou en decembro unha lei de inmigración, da que xa en xaneiro o Constitucional censurou varios artigos. Mentres, en Portugal continúa a crise pola corrupción... Menos mal que no Estado español Vox non se atopa nos seus mellores momento. O máis seguro é que cando remate 2024 a xenofobia, militarismo, desigualdade, pobreza, precariedade, crise ambiental, inseguridade... teñan maior presenza no mundo grazas ao auxe dos gobernos totalitarios. Hai que traballar para que as esquerdas recuperen a súa presenza e capacidade de aplicar outras políticas. É posíbel.