Mentres dure a guerra

Nunha admirable película de corte histórico, o cineasta A. Amenábar, en 2019, contábanos os últimos días da vida de Unamuno en Salamanca, convertida na capital golpista no verán de 1936. A obra, sen dúbida inspirada na lectura que historiadores como J. Casanova fixeron da Guerra Civil, remata cunha conclusión arrepiante: Franco prolongou a duración da guerra para así dispoñer de tempo e perpetuarse no poder. Franco fora escollido como xefe do Goberno do Estado español mentres durase a guerra. En tres anos de alongamento do conflito, o ditador asegurouse de que un nomeamento provisorio se convertese en definitivo. Por iso, primeiro a liberación do Alcázar de Toledo e non unha ofensiva que podería ter sido definitiva sobre Madrid, decisión errada que militares africanistas de ampla experiencia dificilmente tomarían. Conflitos que non cesan Desgraciadamente Franco fixo escola e diversos gobernantes no presente empregan a guerra para aferrarse ao poder. O primeiro, B. Netanyahu, que non dubida en desencadear un xenocidio en Gaza e en provocar a todos os seus países veciños para tapar o fracaso da intelixencia israelí fronte ao ataque de Hamás e para evitar ser procesado polo Tribunal Supremo do seu país por corrupción. Por iso, Netanyahu, se pode, continuará indefinidamente a guerra e as matanzas de gazatís. A súa falta de escrúpulos é tipicamente franquista. No outro bando, fronte á resistencia heroica de libaneses e iemenís (agora convertidos polos medios internacionais en rebeldes e en hutís), o réxime iraniano tamén procura unha escalada bélica controlada para desviar os seus graves problemas internos, coa revolución das mulleres contra o velo e das minorías nacionais asoballadas. Nesta xeografía dos gobernantes que lanzan bombas e asasinan con tal de seguir no poder, tamén podemos situar, con algúns matices, a Zelenski e a Putin. Nestes momentos hai que insistir no primeiro nome, pois o presidente de Ucraína é o máis empeñado en pedir armas e tecnoloxía militar a Occidente para continuar o conflito. É case imposible que ningún bando avance substancialmente no campo de batalla, pero Zelenski procura que a guerra e a destrución continúen, aínda que a recuperación de Donbass e Crimea semelle utópica. Por que? Así pode manter a represión cos opositores internos ou cos que o critican pola condución da guerra, evita ir a eleccións e móstrase como un líder respectable. Tamén é posible que teña detrás lobbies occidentais que queren non tanto que Ucraína gañe a guerra como que se debilite Rusia e que acumule milleiros de mozos máis entre os mortos na batalla. Semella que agora a Putin lle interesa máis parar, pero hai dous anos utilizou o inicio do conflito para tapar fendas na súa posición hexemónica, nun contexto de relativo empobrecemento da xente. Só os países emerxentes coa China á cabeza comezaron a desenvolver políticas activas pola paz e de denuncia do xenocidio en Gaza Belicismo hexemónico Detrás dos principais actores deste franquismo táctico resucitado tópase Estados Unidos. A Norteamérica de Biden, como acontece con moitos presidentes demócratas, é abertamente belicista e imperialista (fronte aos republicanos normalmente isolacionistas). Procura colocar os seus enormes stocks de armamentos, manter activo e con ganancias o complexo industrial-militar chave para a súa economía e, deste xeito, asegurar ou gañar posicións xeopolíticas. E a UE sen personalidade, seguíndolle os pasos e armando ucraínos e israelís, aínda que nos discursos públicos se critique a radicalidade de Netanyahu. Só os países emerxentes coa China á cabeza comezaron a desenvolver políticas activas pola paz e de denuncia do xenocidio en Gaza, como acontece con Suráfrica. Debemos apoiar, e na medida do posible, os seus códigos xeopolíticos, os únicos autenticamente honestos. Uns códigos ademais desenvolvidos por aqueles que gobernan unha ampla maioría da poboación mundial. As guerras seguen e a escalada armamentística define o presente. Pero non nos enganemos, a economía altamente financiarizada do capitalismo actual mantén o seu poder sempre hexemónico. Nos fondos de capital que son pezas fundamentais na mesma, non se distingue o diñeiro xudeu ou árabe, ucraíno ou ruso. Os mozos soldados e a poboación gazatí morren nestes días de guerra, pero os ricos dos diferentes países continúan a facer negocio, a especular e debater do porvir xeopolítico, sendo correctos e mantendo comportamentos de amizade entre eles. Todos dormen perto na Conferencia de Davos, nesa estación suíza de alta montaña convertida en foro mundial do capital, porque o status quo da economía globalizada de hoxe en día ninguén o cuestiona.