Quen gañou na gran crise financeira?

Coa caída do Silicon Valley Bank (SVB) quedou patente a insuficiencia da supervisión sobre o sistema bancario, no caso dos EUA agravada coa reforma de Trump que alixeirou o control sobre os bancos medianos. Doutra banda, o SVB apostara pola compra de bonos estatais, que nun contexto de incremento das taxas de xuro provoca unha forte diminución do seu valor. Trátase dun problema que afecta a toda a banca que ten como base do seu negocio activos de baixo rendemento, e lembremos que o Banco Central Europeo (BCE) mesmo nesta situación acaba de incrementar os tipos de xuro. Polo tanto, as causas para nada son exclusivas deste banco. Se ademais engadimos a facilidade de contaxio no sistema financeiro (medo, perda de confianza e profecías autocumpridas) e a situación de incerteza xerada pola compra de Credit Suisse por parte de UBS, os sinais da actual situación son preocupantes. Estes sucesos lémbrannos á caída Lehman Brothers en setembro do 2008, desatando "a gran crise". A resposta a esta comezou con bonitas palabras. Lembremos o "refundar o capitalismo sobre bases éticas" de Nicolas Sarkozy. As políticas levadas a cabo, nada máis lonxe da realidade. Aproveitemos para reflexionarmos sobre as consecuencias que estas supuxeron. Os rescates tiveron un custo de máis de 101.500 millóns, dos que máis de 50.000 non se van recuperar Rescate e bancarización das caixas Primeiro o goberno estatal do PSOE e despois do PP levaron a cabo o proceso de reestruturación bancaria principalmente mediante o FROB (2009). Segundo as propias fontes do Banco de España (BE), os rescates tiveron un custo de máis de 101.500 millóns de euros, dos cales máis de 50.000 non se van recuperar. Nin máis nin menos que catro veces o orzamento da Xunta de Galiza. Este proceso supuxo fusións bancarias e a privatización das caixas de aforros. Así, desapareceron as dúas caixas galegas, e no Estado, fronte ás 45 que existían antes desa crise, só quedan dúas. O saneamento e privatización de Novagalicia Banco custou 9.159 millóns de euros, e foi vendida a Banesco por 1.003 millóns, dando lugar a Abanca, que dende entón vén encadeando anos de cuantiosos beneficios. Non eran poucos os vicios que arrastraban as caixas. Un deles, o de emular as prácticas especulativas dos grandes bancos, perdendo a súa vinculación co territorio e a economía produtiva. Outro, a ausencia de tutela pública sobre elas e a compra de vontades políticas, que xunto cun funcionamento antidemocrático favoreceron a "apropiación" das caixas polos seus altos directivos. Pero no seu fin tamén temos que destacar o interese de acabar co modelo de caixas de aforro dos principais bancos, xa que supoñían un competidor, unha "anomalía que debía ser corrixida". Esta orientación compartírona os diferentes gobernos estatais, tanto do PSOE como do PP, dando pasos, xa antes do estalido da anterior crise, cara á súa concentración, privatización e bancarización. Concentración do poder financeiro A reestruturación supuxo na práctica unha forte concentración no sector. No 2008 operaban no Estado 363 entidades de crédito, o último dato dispoñible do 2022 indícanos que son 229, un 37% menos. O groso do negocio repárteno moi poucas entidades. En Galiza, entre Abanca, Banco Santander e Caixa Bank suman máis do 70% das sucursais. Oligopolio non, o seguinte! Pero non só se trata de que o sistema financeiro quede controlado por menos mans, senón tamén que se concentra en menos territorios, nomeadamente na Comunidade de Madrid. Os datos do BE déixano claro. Existen 49 entidades bancarias con domicilio social no Estado, das cales 34, isto é, o 69% están radicadas nese territorio. Cinco veces máis bancos que o que lle correspondería en función da poboación, e tres veces máis se fose sobre o PIB. Con domicilio en Galiza queda só Abanca, e nese camiño foron absorbidos o Banco Gallego, o Etcheverría e o Pastor. No 2008, por cada 100 euros en depósito en Galiza había 140 en créditos e en Madrid, 130. Na actualidade todas as comunidades teñen menor volume de créditos que de depósitos pero Madrid conserva 92 euros en créditos por cada 100 en depósitos, porén en Galiza, só 60, demostración de como se drena o noso aforro. A sociedade percibiu como na resposta á anterior crise "a banca sempre gaña". Porén, debemos insistir tamén en que o deseño destas políticas fíxose á medida da oligarquía madrileña, favoreceu a concentración do poder financeiro en torno á capital do Estado e realizouse totalmente de costas ás necesidades e intereses de Galiza.