O papel da Xunta nas eólicas

Imos aceptar como válida, inicialmente, a proposta que algúns economistas defenden –máis semella un desexo que unha proposta– de que Galiza deba liderar as accións conducentes a unha transición enerxética responsábel. O principal argumento é que imos ser vítimas seguras dos efectos do cambio climático e desa maneira seremos o suficientemente activos como para estar mellor preparados. Imos separar o desexo da argumentación, porque, se hai algo certo, de forma globalmente aceptada, menos Trump e Bolsonaro, é que convén crear cambios no modelo de abastecemento enerxético para contribuír de forma neta á erradicación dunha parte das emisións de gases de efecto invernadoiro. Parece ser que o consenso é relativamente feble: díxose modelo de abastecemento para ser usado na produción de bens enerxéticos. Mais, á parte da produción, hai outros elementos da mesma importancia cuantitativa a respeito do futuro: o aumento do consumo/gasto de bens enerxéticos, o cambio de modelo produtivo intensivo no uso de bens enerxéticos (mesmo o coche eléctrico) e así mesmo o rol económico do aforro enerxético. Recursos e territorio Podía ser unha proposta de ben común intentar que no país que produce, os cidadáns recibamos unha pequena parte das vantaxes Eses tres posíbeis campos de acción en medidas de política económica enerxética nin se teñen en conta. Por iso, as consideracións sobre a nosa parte de responsabilidade fican moi enfraquecidas, xa que a contribución dun pequeno país como é o noso non se pode comparar coa dun mundo producindo/consumindo sen control bens enerxéticos da forma máis nociva coñecida para o cambio climático. Cando citamos mundo quérese dicir unha parte do mundo tan importante como é China ou EEUU, ou os países de Europa que volveron queimar carbón para producir electricidade. A política enerxética da Xunta precisa de orientacións que no campo da opinión teñan a faciana de técnicas. E precisa dese amparo, porque nos últimos tempos, grazas á demasiada colaboración (non só entente cordiale) coa industria titular dos proxectos para instalación de parques eólicos, non fixo máis que esvarar. Non existe plan algún de aforro enerxético para ser implementado en todas as actuacións (alguén citou o gasto en combustíbel que supón contratar un catering a 200 km para os comedores escolares?), usos, infraestruturas ou edificios con titularidade pública; tampouco orientacións ou facilidades para os privados. Tamén sería interesante que se tomaran en consideración tributaria todos e cada un dos usos de recursos e territorio feito polas compañías produtoras de electricidade no noso país. O contrario pode parecer –e non é interesante– que temos un país de portas abertas sen normas nin interese en defender o propio. E, finalmente, tamén podía ser unha proposta de ben común intentar que no país que produce, este noso, os cidadáns recibamos unha pequena parte das vantaxes que aquí atoparon no pasado e atopan hoxe as compañías: por exemplo, unha tarifa propia. Teimosía administrativa O que temos, porén, é unha Xunta, a Dirección Xeral de Planificación Enerxética e Recursos Naturais, que está teimudamente ocupada, errando unha e outra vez nos trámites de autorización previa e construción dos parques eólicos proxectados polas empresas do ramo, e, polo que se observa, con moi pouco respeito polo medio ambiente, polo patrimonio natural e histórico e polos procedementos administrativos de traza impecábel. Posuímos un ramo florido de todos os fracasos nos Tribunais de Xustiza. E chama poderosamente a atención que unha, outra, outra e así, até un número de veces que vai aumentando co paso dos días, (hoxe contamos seis), os Tribunais Superiores (primeiro o TSXG e logo o Tribunal Supremo) botan abaixo os permisos de autorización previa e construción dos parques eólicos de Greenalia, Engasa e Naturgy. Hai en espera máis recursos nos tribunais, que, ao igual que os anteriores incorren nas mesmas irregularidades. Mais –se puider haber aínda outra pexa– non acaban aí os erros, porque hai máis. Ao continuar coa práctica, chamémoslle alegre, de autorizar, sen ton nin son, novos parques, imos ver como deberemos pagar do erario público, dos fondos da Xunta, as reclamacións económicas que poidan demostrar as empresas atinxidas, debidas a desembolsos previos á construción. Así, por exemplo, dos parques de Greenalia: Bustelo di ter incorrido nuns custos de promoción de máis de 12 millóns de euros; o de Campelo, de máis de cinco millóns de euros, e o de Monte Toural de máis de dous millóns de euros, así como 8,8 millóns comprometidos con provedores. A teimosía xa adquire un carácter de acción intencionada.