O debate da taxa turística

Agora que rematou o verán e comeza o curso político, o Parlamento de Galicia debate sobre a taxa turística. A súa aprobación é competencia autonómica e ata o momento a Xunta de Galicia non se mostrou favorable nun debate proposto polo Concello de Santiago de Compostela, cidade que recibe o maior número de visitantes. A Xunta tería que permitir unha taxa voluntaria para os concellos. No día mundial do turismo, salienta a súa relevancia económica en Galicia, pola achega á produción (máis do 10%) e ao emprego (máis do 11%). O efecto da pandemia nesta actividade parece superado, pois Galicia acadou rexistros récord en 2022, con máis de 6,5 millóns de visitantes, que previsiblemente mellorarán en 2023. Santiago logra máis de 1,5 millóns de durmidas en 2022, ás que se unen os visitantes dun só día que non quedan a pasar a noite, coñecidos como excursionistas. Tamén sumou o récord de peregrinos ao obter a 'compostela' máis de 430.000 persoas. Estas tendencias danse pese ao notable incremento dos prezos. Como mostra un informe recente do Banco de España: os prezos no sector da hostalaría aumentaron máis que os custos, mellorando as súas marxes. Os beneficios do turismo O turismo ten efectos positivos en distintas ramas dos servizos e tamén noutras actividades, como o complexo agro-mar-industria. Porén, hai que considerar os seus efectos sociais e ambientais. O turismo masivo ten efectos indesexados como custos ambientais, deterioro do patrimonio ou suba de prezos en certos servizos (como a hostalería), que non se corresponde cunha mellor calidade do servizo ou do emprego. Outro dos efectos é a clara orientación das actividades cara os turistas, no comercio e na hostalería tendendo á estandarización (tendas de souvenirs, mercados gastronómicos e foodificación), ou na vivenda. En Compostela a rendible dedicación dos pisos a aluguer turístico leva a que a oferta de vivenda en aluguer sexa moi reducida, xerando problemas para traballadores e estudantes que só poden atopar unha alternativa nos arredores da cidade ou viaxando diariamente. Pérdese así poboación, dinamismo socioeconómico, comercio local e a propia identidade da cidade. Agardemos non chegar ao extremo das Illas Baleares, onde persoas que traballan en Ibiza viven en Mallorca, viaxando diariamente ao non poder asumir o custo da vivenda. Iso tamén ten un custo en termos de tempo e ambientais, xerando desprazamentos adicionais. E falamos do sector da ensinanza que non ten os soldos máis baixos. O mesmo sucede noutras profesións, como a hostalaría, que vive directamente os efectos positivos e negativos do auxe turístico. Compos-tela parece favorable á taxa, co apoio da hostalería á taxa aos excursionistas; Sanxenxo e Baiona, opóñense O volume elevado de turistas cambia a configuración urbana e mesmo dificulta a convivencia coa poboación local, que evita determinadas áreas ou mesmo fuxe da cidade. Esta expulsión aseméllase a un proceso de xentrificación, que leva a que a poboación propia se sinta estraña, ao perder os lugares da súa identidade. Neste caso é provocado polo éxito do turismo. Taxas e restricións Todo isto leva a valorar medidas de control, como a taxa turística ou a restrición das vivendas de uso turístico. Tras un tempo de debate en Compostela, o posicionamento xeral parece favorable á taxa, mais con notables matices, dende o apoio claro de varios grupos políticos á súa posible aceptación segundo as condicións. Neste último caso tamén parece situarse finalmente o sector da hostalería, que se queixa do reducido gasto dos turistas. Este sector é máis favorable á taxa aos excursionistas, de competencia local, pero máis complexa tecnicamente, o que podería supoñer máis custos que ingresos. Outros municipios como Sanxenxo e Baiona, dos que máis incrementan a súa poboación cun carácter moi estacional, opóñense á taxa turística. A clave no debate é para que se fixa a taxa turística. Os estudos e a experiencia doutras cidades mostran que non afecta ao número dos visitantes. Mais supón un volume de ingresos nas raquíticas facendas locais que permite afrontar os maiores custos de prestar servizos a unha poboación flotante maior da real. Así, Santiago non logra acadar os 100.000 habitantes, o que permitiría financiar as súas necesidades reais dada a poboación real que atende. Os aspectos culturais, de coidado do patrimonio e ambientais son relevantes nese debate. Tamén cómpre ter en conta a corresponsabilidade entre ingresos e gastos. Como exemplo, o financiamento municipal de voos de baixo custo. E, por suposto, que os lugares sexan humanos, vivibles e sostibles para a poboación residente, evitando que desexen fuxir.