A morte volveunos coller ás vivas por sorpresa e sen previo aviso. Máis unha vez. Todos os días acontece, e aquí, dende este lado, semella que non imos ser capaces de afacemos nunca. A marcha inxustamente precipitada de Miguel, máis coñecido por tanta e tanta e tanta xente como Hematocrítico, chantounos outra vez no sitio, intuíndo aos poucos que a eternidade da que sempre nos falaron os textos antigos está máis na terra que no ceo.
Eternamente a vida será o testemuño da morte. Eternamente lembraremos a quen marchou e pensaremos con preocupación, con amor, con agarimo, na tribo que deixan.
Resulta que hai un concepto de eternidade moito máis acaído que o que a relixión creou para nós, e está aquí, no mundo das vivas. No seu poemario A cousa eterna (Apiario, 2023), Celso Fernández Sanmartín fai unha alegoría preciosa da pedra e o musgo, da auga e o sol, dos paxaros e os alciprestes.
Das xentes que nos arrodean, que nos falan, que nos aprenden que o pan sangra e que a herba cheira a mazás asadas. De todo o que queda vivo arredor dun camposanto, incluída a dor, a lección e a lembranza que cicela en nós quen nos abandona.
Fala tamén, e moito, da beleza das flores de plástico, tan mal afamadas para tan perpetuas, tan resistentes, tan próximas, "o máis a rente posible / do que non podemos ter", escribe o poeta. Lino e de súpeto quixen encher o mundo desas flores de tea cravadas nunha esponxa verde dentro dunha xardineira. Porque esta dor, este baleiro, este dó, este amor, todo o que queremos que as flores expresen por nós, non murcha.
Hoxe aquí, na eternidade, somos e estamos nós lembrando o Miguel que está, malia que se foi. O seu humor intelixente a golpe de chío. A bondade e as palabras, as mensaxes de ánimo, a implicación desinteresada. O agarimo espontáneo dunha nota de voz. A defensa da infancia, da escola, do libro, da lectura. Os contos que lles seguiremos lendo ás crianzas antes de durmir. O amor mutuo que traspasa o muro do fin dunha vida.
Aquí, na eternidade, pensamos na vida que segue, nas apertas que queremos darche, Ledicia, e na mellor maneira de recompilar o legado que deixou Miguel. Aquí, na eternidade, o poeta recolle "quixéchesnos moito" e nós pensamos: querémoste sempre.
