Armadores da Illa denuncian que a Xunta lles denegou axudas por estar de baixa

As axudas aprobadas pola Consellaría do Mar polo paro do libre marisqueo na ría de Arousa non chegaron a todo o sector que traballa na zona. Catro armadores da Illa recibiron o pasado 28 de agosto a denegación da Xunta da Galiza da súa concesión alegando que non acreditaban a realización da actividade a través das notas de venda en lonxa. Ademais, nestes casos, coincidían tamén algúns períodos de baixa médica, unha situación que lles dificultaba documentar 120 días de actividade pesqueira. Por este motivo presentaron un recurso potestativo de reposición por entender que a Xunta cometeu un erro material ao transpór a normativa europea na orde galega. A xestora que leva este caso aos afectados, Cati Montesinos, explica a Nós Diario que o regulamento europeo de aplicación estabelece como requisito acreditar polo menos “120 días” de “actividade pesqueira” durante os dous anos anteriores á presentación da solicitude de axuda. Porén, a orde que publicou a Xunta exixe que eses días de actividade se verifiquen, unicamente, “mediante as notas de venda realizadas nas lonxas ou centros de venda autorizados”. A Consellaría de Mar admite que pasarán "anos" até recuperar a produción marisqueira nas rías galegas Falta de transparencia Montesinos apunta que a norma naceu “viciada pola falta de transparencia da propia Xunta”. Relata que só sabían dela catro confrarías das doce existentes e eran “as que xestionaban o libro de marisqueo na ría: a da Illa, a de Vilanova, a de Cambados e a do Grove”. En 2022 negociaron coa Consellaría unha orde para realizar un paro como consecuencia do que esta xestora cualifica como “mala xestión e pouca produción que non compensaba saíra ao mar polo alto prezo dos custos”. O borrador non saíu a exposición pública antes de publicarse e só houbo alegacións por parte dunha desas catro confrarías “que ademais non avisou ao resto” antes da súa publicación no mes de abril, sinala Montesinos. “Non entendo para que está a obriga de contar coa Lei de Transparencia, máis nun caso como este onde hai tantos intereses e persoas que poden saír prexudicadas”, engade. As notas de venda en lonxa A demanda de notas de venda en lonxa é, para esta xestora, "ilóxica". Pon como exemplo a confraría de Cambados que todas as sextas feiras fan sementeiras conxuntas a pé e a flote. "As mulleres non poden ir por ter moita auga e neste caso van as embarcacións para despois proceder ao reparto", aclara, "eses días de cada mes non quedan rexistrados na lonxa, forman parte do seu traballo previo", engade. O mesmo acontece co labor de vixilancia nocturna ou "cando rompes o motor e non tes vendas ese día". Montesinos tamén sinala que hai casos nos que houbo acceso ás axudas por contar con notas de venda "aínda que non saíron ao mar". Por este motivo, os catro armadores demandan da Xunta que rectifique a resolución argumentando que a “actividade pesqueira” que exixe Europa non se pode medir unicamente en vendas e teñan en conta as "xornadas de navegación". 30 asociacións pesqueiras da Galiza fan fronte contra o feche de caladoiros Un dos armadores prexudicados, presente no recurso, explica a Nós Diario que entregou a documentación a principios de xaneiro e, desde ese momento até que se reiniciou a actividade, estivo “sen cobrar nada”. Todo ese tempo tivo que enfrontarse aos pagos que lle chegaban e houbo que facer números. “Gastei todos os meus aforros e pasámolo mal, coa luz cara durante todo o inverno”, asegura. Ademais destes catro casos podería haber máis despois que o director xeral de Pesca, Acuicultura e Innovación Tecnolóxica, Antonio Basanta, informara en setembro no Parlamento galego que se denegaron 47 solicitudes das 325 que se presentaron. “Hai máis persoas afectadas que levan desde xaneiro sen cobrar nada”, confirma en declaracións a Nós Diario o patrón maior de Vilanova de Arousa, Lino Díaz, un dos que participou nas reunións coa Consellaría de Pesca para realizar o borrador da norma. "Ao principio, nas primeiras reunións, a Xunta dixo que os días de baixa contaban para recibir estas axudas e logo resulta que non contaron", asegura. Lamenta unha situación que afectou moito ao sector. "A Consellaría asegurou despois que non era posíbel cobrar polos dous conceptos mais houbo persoas que por estar de baixa unha semana perdeu a axuda e eu entendo a súa situación", considera o responsábel da confraría arousá. Galiza perdeu nestes anos 20% da súa frota pesqueira e 40% das súas mariscadoras Fontes da Consellaría do Mar, consultadas esta cuarta feira por Nós Diario, sinalan que "como ocorre neste tipo de situacións analizaremos os argumentos e revisaremos a situación xuridicamente para tomar, sempre coa lei na man, a determinación que sexa oportuna". Os afectados, que agora presentaron o recurso, senten que foron enganados no seu momento ao indicarlles que non habería problema na concesión destas axudas por estar de baixa. Aseguran que agardarán a resposta que lles dea a Xunta antes de tomar outras medidas. "Están dispostos a chegar a todas as instancias, mesmo a Comisión Europea se cehgara o caso", asegura Cati Montesinos. Só foron presentadas 325 solicitudes das 700 previstas O Diario Oficial de Galiza (DOG) publicaba o pasado abril unha orde de axudas destinadas a compensar as persoas armadoras e tripulantes das embarcacións afectadas pola veda temporal nos bancos marisqueiros dos Lombos do Ulla, O Bohído e Cabío, na ría de Arousa. Unha primeira estimación da Consellaría situaba en 700 os profesionais de ao redor de 420 embarcacións marisqueiras. A tal fin, a Xunta anunciaba que destinaba ao redor de 4 millóns de euros cofinanciados co Fondo Europeo Marítimo e de Pesca. O período da parada foi debatido coas confrarías de pescadores, catro segundo sinala Cati Montesinos, e quedou estabelecido do 1 de febreiro ao 30 de abril, co obxectivo de que a maior parte dos potenciais beneficiarios puidesen acollerse a ela. Porén, desta maneira quedaban fóra moitos dos que presentaron a documentación e comezaron o paro xa en xaneiro. A cifra final de solicitudes quedou en 325.