Sen unha política definida desde as Administracións central e galega, o avellentamento ten unha serie de implicacións en materia de atención á dependencia, entre as que se atopa unha insuficiente rede pública de residencias de maiores adaptada á realidade do país. As recomendacións da Organización Mundial da Saúde están aínda moi lonxe de se cumprir, ao fixar en cinco por cada cen habitantes o número de prazas axeitado. Na Galiza, o rateo non chega nin a tres (2,8). Tendo en conta que hai perto de 666.000 persoas nesa franxa de idade, cumpriría un total de 33.000, polas 21.000 que existen actualmente.
O informe elaborado polo Imserso e referido ao ano 2016 revela ademais que Galiza está á cola do Estado en dotación de prazas de residencia públicas. A media española sitúaseen 56%, fronte a 33% galega, proporción que ten levado a Xunta a asinar concertos para introducir no circuíto público prazas de titularidade privada, co custo que iso supón. Así, o Imserso taxa en algo menos de 18.000 euros anuais o custo medio dunha praza nunha residencia pública –menos de 35% é achegado polas persoas usuarias–; a mesma praza nun centro concertado atinxe os 18.250 euros e as familias teñen que aportar arredor de 30%. Isto eleva a mil euros o sobrecusto que lle supón ao erario cada unha das prazas privadas. Os dados de Política Social din que a media mensual que achega cada usuario é de 500 euros, cun máximo de 1.075, aínda que esas cantidades varían en función dos recursos e, en todo caso, ten dereito a dispor do 25% da prestación que perciba para os seus gastos persoais. Cunha pensión media de 811 euros, a situación das persoas maiores agrávase.
O economista Albino Prada remite a un informe da súa autoría publicado no dixital infolibre para constatar que, efectivamente, Galiza incumpre a cifra recomendada pola OMS. “En 2015 eran algo máis de 21.000 prazas que había, pero deberamos ter 33.000 para axustarnos á rateo da OMS”, apunta en declaracións a Sermos Galiza. O profesor da Universidade de Vigo destaca, ademais, que “de cada 100 prazas en residencias, só 33 teñen financiamento público: somos o territorio con menor porcentaxe de oferta pública do Estado español. Pero a demanda existe, pois somos un territorio moi avellentado, o que explica que a oferta privada a prezos de mercado (moi por riba da pensión media) acade case 70 prazas de cada 100. No País Vasco ou Cantabria é xusto ó revés: 70 de cada 100 prazas teñen financiamento público”.
[Podes ler a información íntegra no número 327 de Sermos Galiza, á venda na loxa e nos quiosques]