Rebaixar a crispación para un futuro habitable

O día 2 de agosto a Terra entrou en números vermellos: temos consumido os recursos naturais xerados polo planeta para un ano en tan só 214 días. Segundo os datos recollidos pola organización responsable do cálculo (Global Footprint Network, que traballa cun cento de entidades internacionais medindo a pegada ecolóxica duns 200 países) usamos os recursos do planeta como se vivísemos en 1,75 Terras. En España, o ano 2022 foi o máis caloroso dende que hai rexistros, con 41 vagas de calor. Máis que nunca, segundo Aemet. No verán dese mesmo ano, tamén en España, faleceron 11.000 persoas pola calor, sendo o Estado máis afectado de Europa, só por detrás de Italia. Esta mesma semana, o Servizo Europeo do Cambio Climático Copernicus constatou o récord de temperatura do aire e do océano en xullo, advertindo do risco destes eventos extremos e instando a actuar para reducir as emisións dos gases de efecto invernadoiro. O cambio climático está fóra de control, segundo palabras da ONU. Porén, o último informe do IPCC (Panel de Expertos e Expertas de Nacións Unidas sobre Cambio Climático) sinala que estamos a tempo, pero que a que se nos presenta, pode ser a última oportunidade dun escenario de mitigación, en caso de non superar ese límite de 1,5ºC de subida que nos marcamos. Cómpre tomar accións agora, reducir as emisións de gases de efecto invernadoiro que aínda seguen a aumentar e acelerar a transición enerxética. Cómpre adaptarse ao cambio climático provocado polo ser humano. É urxente tomar medidas máis ambiciosas pois a ciencia indica que, de facelo así, podemos garantir un futuro sostible e habitable para a humanidade. Porque o cambio climático é un problema ambiental, pero tamén económico e social. Este é o consenso científico. Agora veñen os "peros". Hai saída, pero complícase Coa a evidencia científica e semellantes implicacións (tan só unha cuestión de supervivencia, nada importante!), o cambio climático converteuse nun tema político. Nunha arma, que tivo o seu oco na campaña das eleccións xerais que acabamos de superar, con posicións negacionistas fronte á necesidade da redución de emisións ou da transición enerxética. Curiosamente, a dereita doutros países europeos non comparte as posicións das dereitas españolas, pero o cambio climático e o negacionismo é un asunto político fortemente polarizador tamén en países coma os EUA. Existindo un consenso científico ante unha emerxencia tal, unha pensaría que por lóxica este tema debería quedar fóra da batalla política. Que debería ser asumido coma un problema común que se abordase con solucións, sen renunciar ás propias ideas. O cambio climático é un problema ambiental, pero tamén económico e social Como sucede tantas veces, hai enormes (descomunais) intereses económicos en xogo e quizais tamén un problema de comunicación –científica– do asunto que, dalgunha maneira, fomenta o inmobilismo de varias xeracións que poderían estar premendo os poderes públicos para pór unha solución antes de que sexa tarde. Os máis novos xa viven na indignación, na protesta. Algúns padecen incluso de "ansiedade climática" ou "depresión climática", conceptos que empezan a aparecer nas consultas dos profesionais á hora de dar un diagnóstico. Os datos non abondan Ademais de explicar a emerxencia e gravidade da situación, é urxente trasladar a mensaxe de que non é demasiado tarde e que aínda podemos acadar un futuro sostible e salvar a millóns de persoas. Que as medidas de prevención e adaptación ao cambio climático están sendo insuficientes pero é posible mellorar. Os estudos de comunicación do cambio climático sinalan que a sociedade non está ben informada e non entende o fenómeno no seu conxunto, en parte pola tremenda polarización e politización, coa conseguinte xeración de dinámicas de crispación que só aportan confusión. Os medios tampouco están a ofrecer persoas expertas e solventes sobre a materia e danlle excesiva relevancia a opinións minoritarias á procura de falsos debates e equilibrios inexistentes. Desterremos as polémicas sobre o cambio climático e deamos visibilidade á orixe e ás posibles solucións a esta crise. A representación social da situación aínda require dun cambio de mentalidade para deixar de concibir o cambio climático coma un fenómeno incerto e independente das intervencións humanas. Todas as pelis de catástrofes apocalípticas empezan con científicos e científicas aos que ninguén escoita. Prestémoslles atención e tamén a nosa voz, que isto non vai de salvar o planeta: vai de salvarnos nós