Un novo modelo de Atención Primaria

Este domingo 12 de febreiro a plataforma SOS Sanidade Pública convoca unha manifestación en Santiago de Compostela para protestar contra os recortes, o desmantelamento e a privatización da Atención Primaria (AP), que ten importantes barreiras de acceso aos centros de saúde e aos puntos de atención continuada (PAC) por parte da poboación. Esta manifestación, ademais, pretende dar apoio á Iniciativa Lexislativa Popular para que o Parlamento galego debata e aprobe un conxunto de medidas destinadas a salvar e recuperar a Atención Primaria. O avance da privatización deste nivel constátase en que máis do 16% da poboación galega contratou seguros privados, a pesar de ser Galicia a comunidade que maior confianza ten na sanidade pública, por riba do 80%. Entre un 40% e un 60% das consultas teñen relación con patoloxías mentais A Atención Primaria é esencial para garantir o acceso da poboación á atención de saúde e para manter o resto do sistema sanitario público, do que é a base e o eixo do mesmo. Para deter o seu desmantelamento é necesario recuperar o recortado pola Xunta de Galicia durante os últimos anos, estimado en máis de 1.000 prazas médicas, e incrementar o orzamento deste nivel, que non chega ao 15% do total, cando debería ser do 25%. Non pedimos só recuperar o perdido, senón que tamén esiximos introducir cambios nun modelo, que quedou obsoleto co paso do tempo, para poñer os cimentos dun novo sistema de Atención Primaria que corrixa algunhas das deficiencias do actual e permita mellorar a saúde da poboación. A Asociación Galega para a Defensa da Sanidade Pública e a Plataforma SOS propuxeron unha serie de cambios e melloras, consensuadas co resto de organizacións de AP, presentadas no Consello Técnico de AP do Sergas e que se gardaron nun caixón. Propostas para un novo modelo da Primaria 1. Introducir cambios na organización dos centros de saúde que potencien o seu carácter multidisciplinar incorporando novos profesionais para dar resposta ás necesidades e problemas de saúde da poboación: —Incrementar as categorías profesionais que forman os equipos multidisciplinares. Enfermaría: necesaria para dar coidados a enfermos crónicos e con discapacidade, máis a unha poboación cada vez máis envellecida, cun 35% por riba dos 65 anos. Fisioterapia: para proporcionar rehabilitación física e funcional a persoas con patoloxías articulares, respiratorias, etc. O Sergas ten só 324 fisioterapeutas, un por cada 8.300 cidadáns, a pesar de que a Organización Mundial da Saúde (OMS) indica que debería ser un por cada 1.200 habitantes. Persoal administrativo: para mellorar o acceso e a racionalidade dos centros de saúde. Traballadores e traballadoras sociais: para atender a problemática social relacionada coa saúde e cos seus determinantes. Saúde bucodental: para mellorar a saúde dental infantil e acabar co feito de que a poboación con menor capacidade económica non poida pagar os custosos tratamentos. Farmacoloxía clínica: para garantir o uso racional dos medicamentos. Galicia esta á cabeza de Europa en abuso de antibióticos, ansiolíticos ou estatinas. —Incorporar novos grupos profesionais que actualmente non forman parte dos centros: Psicoloxía clínica: dado que entre un 40% e 60% das consultas están relacionados con patoloxías mentais. A pesar diso a taxa é de tan só 3,8 por 100.000 habitantes, cando a media do Estado é de 6 e na media dos países europeos, de 18. Logopedia: para atender dificultades relacionadas coa fala ou patoloxías da respiración. Atención temperá: destinada a crianzas con distintas condicións. Terapia ocupacional: para recuperar a persoas con problemas relacionados co traballo. 2. Desmedicalizar os centros de saúde: unha de cada cinco consultas podería ser atendida por profesionais non médicos, o que liberaría tempo para outras actividades e reduciría a masificación das consultas. 3. Reorientar a Atención Primaria cara a un modelo comunitario e participativo: transformando as áreas de saúde en espazos para a atención integral e a elaboración de plans de saúde dirixidos a resolver os problemas e necesidades de cada territorio. As áreas facilitarían a coordinación dos centros de primaria con hospitais, servizos de saúde pública e epidemioloxía, servizos sociosanitarios e da dependencia. Ademais permitiría implicar os Concellos e organizacións locais (servizos educativos, deportivos, culturais, asociacións veciñais, de mulleres de mozas) para intervir sobre os principais determinantes da saúde. 4. Garantir a participación social na planificación, control da actividade e avaliación dos centros, esencial para avaliar a calidade asistencial.