A crise da atención hospitalaria galega

Os hospitais públicos concentraron durante a pandemia a súa actividade en atender os pacientes con Covid, o que xerou unha importante lista de espera, que no caso da cirurxía pasou de 32.874 pacientes en 2019 a 43.770 no ano 2022, mentres a de consulta creceu de 168.323 doentes a 198.323 no mesmo período. Pasados máis de dous anos, o Sergas segue sen poñer en marcha un plan extraordinario para acabar coas agardas. Esta situación explica o incremento da mortalidade evitable (o exceso de mortalidade é un 65% maior que no 2021); atrasos no diagnóstico e tratamento do cancro, cardiopatías ou enfermidades respiratorias severas; xera incerteza nas persoas enfermas, que colapsan de maneira reiterada os servizos de urxencias hospitalarias. Porén, os centros públicos non traballan pola tarde e o único plan do Sergas para aliviar esta situación e desviar pacientes aos centros privados concertados. A grandes beneficiarias desta política son: —A rede de hospitais privados, que controlan o 56% do total e dispoñen do 23% das camas. Estes centros están en mans de multinacionais e fondos de investimento como Quirón Ribera Salud, Vithas ou HM Hospitales, que dispoñen de 1.488 camas. —As aseguradoras sanitarias privadas. A privatización, mala para a saúde A revista Journal of Epidemiology an Comunnity Health publicou recentemente dúas investigacións realizadas no Reino Unido e Italia que detectaron incrementos da mortalidade evitable ligada á penetración de intereses privados nos sistemas sanitarios públicos. O Sergas fai trampas para beneficiar os hospitais privados. Un informe de 2020 do Consello de Contas de Galicia denunciou que o Sergas contrata coa privada irregularmente e fai trampas na concertación coa sanidade privada. Neste informe denuncia que se vulnera a legalidade e os principios de publicidade e transparencia (para darlle o negocio aos amigos) ou que fracciona os contratos en multitude de contratos menores para enmascarar as adxudicacións a dedo. Os seguros sanitarios de baixo custo colapsan a sanidade privada, que está desbordada e deriva á pública doentes graves As privatizacións, ademais, disparan a débeda sanitaria pública. O consello sinala ademais que como consecuencia dos concertos e da externalización de servizos estratéxicos (como o sistema de información, historia clínica, receita electrónica, centrais de chamadas, loxística, servizos de ambulancias) e do crecemento de gasto farmacéutico, a débeda do Sergas disparouse de 4.859 millóns no 2008 a 11.358 no 2020, o que supón un crecemento do 137% en nove anos. O Sergas facilita que os seus médicos traballen nos hospitais privados concertados. O crecemento dos concertos e dos seguros sanitarios determina que aos hospitais privados lle falten médicos, como recoñece a patronal privada Ahosgal, que confirma un déficit de 120 facultativos. Curiosamente, o Sergas suprimiu a dedicación exclusiva dos seu persoal médico para que traballen tamén nos privados, vulnerando a Lei de Incompatibilidades que impide ao persoal sanitario público percibir dous soldos da administración pública (os centros concertados son considerados una extensión da pública). Por outro lado, o Sergas destina unicamente 8,3 millóns en ampliar a xornada de tarde nos hospitais públicos e dedica 213 millóns a concertos. Conflitos de interese A compatibilización de traballo na sanidade pública e na privada fomenta o absentismo laboral, a evasión de tarefas nos centros públicos, o desvío de pacientes ao sector privado, a demanda inducida, a selección de pacientes pouco rendibles para a privada, o uso indebido de recursos públicos e altera as listas de espera. Casualmente, a xerente do Sergas é irmá do xerente de Ahosgal, o que supón un flagrante conflito de interese que explicaría esta estraña decisión. A Lei de Transparencia de Galicia no artigo 43 establece que os altos cargos da administración deberán absterse de intervir nos procedementos administrativos que afecten aos seus intereses persoais e que inclúe os familiares de ata cuarto grado de consanguinidade. Os seguros privados non son a solución. As enormes listas de espera favorecen os seguros privados aos que recorre a poboación para solucionar este problema. As persoas con seguros privados creceron nun 20% ata alcanzar as 430.000 (16,6% del total). A proliferación de seguros sanitarios de baixo custo colapsa a sanidade privada, que está desbordada, polo que tamén ten listas de espera que no caso das urxencias superan os cinco días e as citas con especialistas, os catro meses. Os pacientes con enfermidades graves, como un cáncer, son derivados sistematicamente á publica.