Unha de cada tres vivendas na Galiza ten máis de 50 anos de idade. Delas, ao redor de 143.000 son de entre 1900 e 1950, polo que suman entre 120 e 70 anos de idade.
Nas últimas décadas a construción evolucionou cara a un modelo moito máis sostíbel e respectuoso co medio ambiente, para alén de incorporar novas normas e elementos para facilitar unha habitabilidade e accesibilidade máis acorde cos tempos actuais. Mentres a vivenda máis nova —aínda moi minoritaria no cómputo total— incorpora os últimos avances, miles de pisos e inmóbeis existentes hoxe en día ficaron desfasados nestes aspectos. De aí a importancia de partidas orzamentarias como a de axudas á rehabilitación, nomeadamente para un parque de vivendas avellentado como o galego.
Mais, e así o denuncia a oposición, os fondos para a rehabilitación non se están a executar en boa parte do seu orzamento, crítica que o BNG o PSdeG estenden ao conxunto da política de vivenda.
A formación socialista denunciaba a semana pasada que nas axudas para rehabilitación correspondentes ao exercicio 2022 ficaron sen executar máis de 50% dos 123 millóns inicialmente consignados. O montante que non se asignou abeiraba os 70 millóns de euros.
Desde o BNG poñen o exemplo de programas concretos, como o Rexurbe —de rehabilitación e rexeneración urbana—, dotado o ano pasado con 10 millóns de euros e dos que executaron 3,2 millóns. “Deixaron máis de 70% do orzamento previsto sen executar”, advertiron.
Sen criterios de mobilidade
Non chegan a 2% as vivendas galegas con menos de 10 anos e a porcentaxe das que posúen entre 10 e 20 anos sitúase en 15%. As décadas entre 1950 e 1980 son nas que se construíron máis vivendas. Do parque actual, 560.000 inmóbeis corresponden a esas datas. Uns anos nos que cuestións como a accesibilidade, por exemplo, non existía á hora dos criterios a ter en conta para construír. E iso ten aínda repercusións no presente, pois, segundo o Instituto Nacional de Estatística (INE), apenas 20% das vivendas galegas —220.000— están adaptadas para persoas con mobilidade reducida.
O da antigüidade do parque residencial tamén está ligado co baixo nivel de construción de vivenda pública na Galiza, quer para aluguer, quer para compra. Nos últimos dez anos, de 2014 a 2023, construíronse na Galiza 144 vivendas protexidas para aluguer. As persoas demandantes dunha vivenda protexida de aluguer son 10.149, segundo os datos do Instituto Galego da Vivenda e Solo con data de onte. Houbo anos, como 2014, 2015, 2017 ou 2019, nos que non se rexistrou nin unha soa vivenda construída. O exercicio no que máis vivendas se cualificaron foi 2016, con 117. No resto, aos poucos: tres en 2018, tres en 202, 12 en 2021 e nove o ano pasado, 2022.
