A mortaldade do bivalvo copa a atención do Parlamento: hai tanto marisco morto que "ule a podre nas praias"

A caída da produtividade e a mortaldade do marisco nas rías galegas enfrontou Goberno e oposición no Parlamento da Galiza. "Volvemos traer o dramático estado das rías galegas e advertímolos ademais de que o traeremos até que tomen conciencia da grave problemática que teñen, até que recoñezan que existen problemas e, polo tanto, até que actúen", afirmou a deputada Rosana Pérez (BNG) ao comezo da súa intervención nunha interpelación ao conselleiro do Mar, Alfonso Vilares. A mortaldade de bivalvo, así como doutro tipo de especies, é a principal preocupación entre o sector marisqueiro galego. A situación obrigou a fechar a campaña en varias confrarías, entre elas a de Noia -onde están os principais bancos marisqueiros de bivalvo da Galiza- até abril de 2024, mais a morte do marisco esténdese polo resto de rías e ameaza a campaña do Nadal. No caso de Noia xa se retiraron 70 toneladas de marisco morto, mais a mortaldade final, que están analizando, "será moito maior", advirten. Pola súa parte, na ría de Vigo "a mortaldade é tan potente que cheira a podre nas praias, é masiva, nunca vira algo semellante", afirma a Nós Diario Gabriela Álvarez, mariscadora da confraría de Redondela. Inma Rodríguez, presidenta da Organización de Produtores de Marisco na Illa de Arousa, na ría que leva o mesmo nome, sinala a este xornal que o marisco "non crece o que tiña que crecer e hai máis mortaldade, estamos recollendo unhas cotas mínimas. Non temos marisco e a facturación é case a metade, hai moito medo pola campaña de Nadal". En perigo a campaña de Nadal: a alta mortalidade de bivalvo fai fechar a ría de Pontevedra "Fomos recoller dous días marisco morto e xa sacamos 10 toneladas, e aínda o que queda", di a Nós Diario Raquel Gómez, presidenta da Agrupación de Mariscadoras a Pé de San Telmo, na ría de Pontevedra. "Este mes paramos por precaución, para non facer máis desfeita da que hai", continúa. "Comezamos a campaña a próxima semana e a ver como vai", pregúntase a presidenta da agrupación. "Moitas das praias deste país aínda están cubertas de toneladas de marisco morto", sentenciou Rosana Pérez a respecto desta situación. "Cre vostede que o incremento dos orzamentos da Consellaría dun pírrico 1,2% é suficiente para atender todos os problemas que atinxen o sector pesqueiro e marisqueiro? Cre que deixando sen executar case a cuarta parte, como pasou en 2022, imos resolver algún dos graves problemas que temos?", preguntou a nacionalista. Alfonso Vilares abriu a porta a pedir ao Estado español que declare a emerxencia nas rías galegas. rosana Pérez animouno a facelo A deputada aludiu a cifras como a caída da produción de berberecho das rías galegas de máis de 60% entre xaneiro e outubro con respecto ao mesmo período do ano anterior. “Vostede comentou unha serie de cifras que son reais, e eu tamén teño que tirar de cifras que o son, houbo altos e baixos durante os últimos anos, é un problema cíclico, e temos que traballar para os baixos non sexan tan recorrentes”, contestou o conselleiro Alfonso Vilares. “O compromiso da Xunta coa sostibilidade é innegábel”, proseguiu. “Estudamos os factores ambientais e meteorolóxicos que afectan a produtividade das rías. É un ano atípico, que non é propicio para o crecemento dos moluscos”, engadiu Vilares. “No caso concreto da ría de Muros e Noia, esta foi moi afectada polos temporais do ano pasado e deste. As mostraxes xa anticipaban unha alta mortaldade o ano pasado e as máis recentes sacaron a relucir o problema do crecemento; porén, o recrutamento de cría estaba en niveis récord, o que anticipa que a produción podería recuperarse”, dixo o conselleiro, que abriu a porta a “buscar outras especies que sexan máis resistentes para a explotación nas nosas rías”. Desaugue dos encoros Ademais de advertir da necesidade de "tomar en serio o saneamento das rías, que afirmaban que ía estar concluído en 2013"; así como de "instalacións que atentan claramente contra o medio ambiente e a calidade das augas, como a mina de Touro, ou que directamente son ilegais, como a mina de San Finx", Rosana Pérez tamén focalizou a súa intervención na necesidade de regular o desaugue dos encoros. Gran preocupación en Noia polo marisco morto a raíz do desaugue do encoro do Tambre "Cal é o motivo polo que vostedes veñen votando aquí sistematicamente en contra deste regulamento? Melloraría as accións de baleirado e trataría de evitar efectos negativos. Por que non estabelecer o pagamento de indemnizacións por parte das eléctricas se non cumpren as condicións de baleirado que se estabelezan?", cuestionou. Esta problemática é corroborada desde o sector. “Nótase moito, por exemplo en febreiro temos visto como un viveiro que estaba repleto de ameixa, que tiñamos moi controlado e coidado para a campaña de semana santa, foi varrido polas augas que baixaron do encoro, e perdemos entre 60% e 70% do banco”, sinala Gabriela Álvarez. "A auga baixa dos encoros cada vez máis rápida e con máis forza, nótase na baixa salinidade, non hai un protocolo ben feito", explica Inma Rodríguez. Por contra, segundo o conselleiro, "os encoros axudan para que toda a cantidade de auga non vaia xunta para as rías". Situación excepcional Vilares incidiu durante o debate en que 2023 é "un ano atípico no que choveu o dobre que o normal". Replicoulle Pérez: “Di que é unha situación excepcional. Coma a que houbo a comezos deste ano, e tamén en 2021 e 2020, mais non puxeron nin un só euro para axudar o sector. Se como di é outra situación excepcional, que non unha, esta require medidas excepcionais”. A recollida de ameixa e berberecho afunde na Galiza: a produción cae en máis de 60% Desta maneira, a nacionalista aludía á necesidade de estabelecer liñas de axuda desde a Xunta da Galiza ao sector marisqueiro. “Igual habería que dicirlle ao Goberno do Estado que declare a emerxencia nas rías galegas polas intensas choivas”, contestou Vilares. Pérez, que animou o conselleiro a facer isto, tamén incidiu na necesidade dunha "investigación sobre o que pasa, sen parches, e sobre as solucións".