O valor da semente

Hai tres semanas, publicouse un libro longamente esperado por quen queremos e admiramos Aureli Argemí: as súas memorias. Cun título ben elocuente e significativo: La llavor sembrada. Foi moi grato para min poder asistir á homenaxe que, por este motivo, lle tributou o Ciemen (Centre Internacional Escarré per a les Minories Ètniques i les Nacions), que el proprio creara en 1974 e de que é presidente emérito. Tamén o foi transmitir os parabéns e o afecto de anos de amigos galegos como Francisco Rodríguez, Carme Fernández-Pérez Sanjulián, Rubén Cela ou Marcos Maceira. O primeiro dos citados recebeu, en 1993, o Premio Internacional do Ciemen. A segunda foi, durante moitos anos, delegada na Galiza do Bureau européen pour les langues moins répandues, a cuxa creación asistíramos, en Barcelona, no ano 1985, varias delegacións galegas de ámbito nacional e onde partillamos tantos encontros cataláns, bascos e galegos, nun Galeuzca particular que habería de facer valer as súas razóns e as súas demandas en España, en Bruxelas e en calquer outro lugar de Europa onde manifestamos a nosa vontade de continuarmos existindo como povos, como nacións e como linguas distintas e específicas, fóra das estatais, únicas oficiais. As memorias de Argemí non somente son un precioso documento biográfico senón unha auténtica reportaxe histórica Equilingüísmo Aureli Argemí (Sabadell, 1936) ingresa, de neno, na escolanía do mosteiro de Montserrat. Acabou sendo monxe bieito neste venerábel centro de resistencia nacional catalá e de confronto directo coa ditadura. Acompaña o abade Escarré no seu exilio italiano e licénciase en Teoloxía en universidades de Roma e París. Culmina os seus estudos universitarios doutorándose na primeira. É alma mater do mosteiro de Cuixà, na Catalunya Norte. Alí foi, nos derradeiros 70, onde o coñecemos e puidemos desfrutar non só da súa hospitalidade e agarimo senón do seu interese en dar a coñecer e en dar a valer a razón da existencia da Galiza. Alí intervimos, en varias convocatorias das súas Xornadas de verán, con toda a liberdade e a naturalidade que nos eran aquí negadas. E "aquí", neste caso, era tanto a Galiza como a España. As memorias de Aureli Argemí non somente son un precioso documento biográfico senón unha auténtica reportaxe histórica da segunda metade do século XX e destas décadas do presente. A súa conciencia catalá e internacionalista (na intelixencia de todos os povos do mundo mereceren existir e teren dereito á súa emancipación) creouse naquela fortaleza de Montserrat, firme como as súas rochas e mantida invariabelmente. Andando o tempo, o noso amigo Aureli secularizouse (non sen problemas perante a burocracia vaticana) e casou con Anne Degèneve, profesora francesa, catalá de sentimento e de conciencia, catalán-falante desde a súa instalación definitiva en Barcelona e, igualmente, entrañábel amiga. Con eles –como con tantos outros amigos e amigas cataláns– practicamos sempre o que demos en chamar equilingüísmo: eles-elas en catalán; nós, en galego. Exercicio perfeitamente posíbel e factíbel en téndomos vontade de entendemento e interese en coñecérmonos mutuamente. Recoñecemento dos povos Non estivo exento o labor perseverante de Aureli Argemí de persecución e acoso, tanto na ditadura como no rexime actual. Conta algunhas anécdotas con humor, como a do taxista, en Barcelona, que lle perguntou se era quen era. O do taxi fora o seu segundo oficio; antes, como policía, confesoulle ser el quen o tiña que seguir a sol e a sombra. Non era para menos. Tanto en Italia ou Francia, como no retorno a Barcelona, o noso amigo foi un incansábel loitador da causa nacional e da súa internacionalización. E nesta tarefa incluíu non só a súa propria nación, senón as de toda Europa non recoñecidas como tais, ao igual que alongou a súa actividade ao recoñecemento doutros moitos povos do mundo afogados na intransixencia e no imperialismo de Estados con vocación perpetua de amos mundiais. A Conseu (Conferencia de Nacións sen Estado de Europa), a Carta dos Dereitos Colectivos dos Povos, a Declaración Universal de Dereitos Lingüísticos... son fitos imprescindíbeis da nosa historia contemporánea, como o foron, na súa terra, a Crida a la Solidaritat, a Plataforma pel Dret a Decidir ou a Assemblea Nacional Catalana. En todas estas organizacións e documentos brillan a decisión, a vontade e o traballo do noso amigo. É a súa, de certo, unha vida exemplar. Tamén na Galiza a semente dos nosos predecesores frutificou. Ora ben: cumprirá coñecela, darlle o valor necesario, non considerala balor limpábel. E disimulen esta ligazón oportunista para o noso presente e a nosa actualidade.