Cuba e os dereitos humanos

Cuba foi electa este 10 de outubro por sexta vez consecutiva como membro do Consello de Dereitos Humanos (DDHH) da ONU. Con 146 votos foi ademais o país máis votado da rexión para este posto. Esta vitoria dáse nun contexto sumamente complexo para o país, onde os EUA aumentaron a súa política de fustigación (o Goberno de Joe Biden, a pesar das súas promesas de campaña, non fixo ningunha modificación substancial da política cara a Cuba) e a crise económica nacional e internacional, agudizada pola guerra en Ucraína, tensa o abastecemento de produtos e materias primas básicas e contribúe coa alza dos prezos da vida. Os logros alcanzados en materia de xustiza social e inclusión avalan o labor da illa. A pesar das complexas condicións do presente, a nación posúe altos índices de educación e indicadores de saúde que corresponden a países desenvolvidos. A esperanza de vida ao nacer é de 77,7 anos, cifra maior á media da rexión das Américas, e o índice de mortalidade infantil atópase en 7,5 por cada mil nados vivos, tamén moi por baixo da media rexional, que se sitúa en 27,5, segundo a Comisión Económica para América Latina e o Caribe. Cada cubano ao nacer ten garantidas as oportunidades para o seu desenvolvemento pleno. As masivas campañas de vacinación, moitas delas con vacinas propias, garanten a protección da infancia e un masivo sistema de educación que comprende o ensino primario, medio, superior e posgraduado, ademais dos ensinos artísticos e deportivos totalmente gratuítos, que favorecen e complementan este desenvolvemento. No medio da pandemia, Cuba garantiu a protección da súa poboación, produciu vacinas propias e apoiou con persoal médico especializado a máis de 40 países en todos os continentes. A politización dos DDHH A pesar do sinalado, Cuba é obxecto de numerosas campañas internacionais para ocultar os logros do proceso e sinalar a illa, pola contra, como un "estado errado". Esta campaña forma parte dunha ofensiva simbólica maior que busca colocar no "sentido común" a idea de que o socialismo como proxecto só trae consigo represión e miseria. Do mesmo xeito que as estratexias que se usaron en contra da Unión Soviética durante a Guerra Fría, o centro de toda esta estratexia é a mentira e a repetición sistemática desta mentira. Denúnciase o país por supostas violacións constantes de DDHH pero non se achega ningunha proba substancial que avale isto. É máis importante o relato que a veracidade. E, como contraparte desta moeda, descoñécense os logros do país. Entón a nivel do relato da gran prensa e os seus voceiros locais, créase unha disonancia. Aínda que Cuba para eles é, claramente, a encarnación do mal, fallan á hora de explicar por que persiste o masivo apoio internacional e o recoñecemento regular por parte dos organismos globais e rexionais aos logros do país. Algo non cadra co relato da "ditadura sanguenta e desapiadada". O problema non é que en Cuba haxa ou non democracia, é que non existe o tipo de democracia que convén e interesa ao capital Os intereses do capital A propia noción dos DDHH está, desde o seu xurdimento, asociada ao ascenso do liberalismo como ideoloxía política e ao estabelecemento do predominio do capital. Por unha banda, estes dereitos sustentan a visión individualista e privatizadora da nova orde económica que nacía e polo outro eran e son unha ferramenta flexible para protexer os intereses e a mobilidade do capital. Cando profundamos un pouco nos argumentos dos detractores do proxecto político cubano, hai dúas liñas fundamentais: a primeira é que Cuba non se axusta ao modelo tradicional de democracia representativa burguesa e a segunda que non hai libre mercado. Ou sexa, o problema non é que en Cuba haxa ou non democracia, é que non existe o tipo de democracia que convén e interesa ao capital. Por unha nova lóxica dos DDHH Dúas leccións apresuradas pódense extraer entón desta elección de Cuba, a pesar de toda a campaña sucia na súa contra. A primeira é que hai un prestixio na Revolución cubana que descansa nos seus logros en materia de xustiza social. Toca aos cubanos coidar que os pasos que demos para perfeccionar a nosa economía e o noso modelo non comprometan, danen ou fagan retroceder ningún destes logros. A segunda, e máis importante a escala global, é que é preciso avanzar a unha nova lóxica dos DDHH. Unha onde o capital e o seu pléiade de centros de estudos, ONG e organizacións a soldo non impoñan a pauta, senón que sexan os pobos e os seus lexítimos intereses os que determinen. O primeiro e máis importante dereito humano é que ninguén morra de fame nun mundo onde se produce suficiente comida ou morra de enfermidades curábeis, non garantir os retornos do investimento a ningunha transnacional