Na pesca galega falta un Paz Andrade

Houbo un tempo no que Galicia foi exemplo en crear industria partindo dunha actividade tradicional. Tiña auténticos emprendedores que souberon desenvolver unha idea, desas que non copian nin as succionan grazas a que en Madrid non hai praia. Neste marzo faranse dez anos da lei para o (non) aproveitamento da lingua portuguesa e vínculos coa lusofonía, tamén coñecida como Lei Valentín Paz Andrade. E tamén neste ano haberá sesenta anos que Valentín Paz Andrade fora nomeado membro numerario da Real Academia Galega, quen lle dedicou o Días das Letras Galegas de 2012 salientando a súa figura como poeta e como xornalista. Mais foi unha figura poliédrica, sendo tamén avogado, economista, político nacionalista e empresario. Como tamén era poliédrica a figura de Bóveda, con quen coincide no Partido Galeguista, así como no seu interese pola economía e polas súas iniciativas e propostas para a superación do atraso económico de Galicia, como é o caso da pesca industrial. Por non esquecer a súa estreita relación con Castelao de quen en 1981 foi o seu primeiro biógrafo no ensaio Castelao na luz e na sombra. Compartida cos lucenses Fernández López, referímonos á súa participación na fundación de Pescanova en 1960. Os irmáns Fernández acudiran a el polo seu fondo coñecemento do sector, lembremos que fora director da revista especializada Industrias Pesqueras xa desde 1942. E Pescanova foi a empresa que revolucionou a industria pesqueira, sendo a primeira no mundo en dispor dun buque conxelador e na explotación sostible dos recursos dos océanos grazas ás novas tecnoloxías e o coñecemento acumulado na tradición pesqueira dos galegos. Por iso marcou un camiño que outras empresas seguiron na ría de Vigo, verdadeiro centro mundial da pesca. Houbo outros proxectos nos que participou sen éxito. Como Petrogasa, unha refinería de petróleo. Ou o do Banco Industrial do Sur de Galicia, a diferencia do Banco del Noroeste na Coruña. No seu salón de actos o 10 de maio de 1970 impartiu unha conferencia sobre "El capital como factor del desarrollo de Galicia", na que remata dicindo que "máis alá de Quereño (en Rubiá) é onde se erguen as torres do poder financeiro e do poder público e onde as nacións da periferia, mentres as cousas non muden, seguen a ter hipotecado o seu destino". Afirmación que uns 50 anos despois vese confirmada coa desaparición do sistema financeiro galego e cun goberno que non funciona. As cousas aínda non mudaron o suficiente. Achegas ao sector Polo que respecta ás súas contribucións nos estudos económicos, publicou o primeiro tratado sobre Principios de economía pesquera no 1954; o ensaio sobre o Sistema económico de la pesca en Galicia en 1958; Galicia como tarea en 1959. Xa en 1970 publica La marginación de Galicia e o texto da devandita conferencia El capital como factor del desarrollo de Galicia. Para coñecer máis a Paz Andrade, non hai máis que recorrer ao vigués Xoán Carmona Badía, investigador especializado na historia marítima e industrial do país con estudos como El empeño industrial de Galicia. 250 años de historia, Empresarios de Galicia ou Las familias de la conserva. El sector de las conservas de pescado a través de sus sagas familiares. Temos un Ministerio de Agricultura, Pesca e Alimentación en Madrid máis de tractores que de barcos O sector na actualidade está nunha fonda crise pola caída no consumo de peixe, o que diminúe as súas vendas. Tamén pola suba dos tipos de interese que o prexudica especialmente porque ten un financiamento dos activos moi dependente da débeda bancaria, ao estar pouco capitalizado. Por último, as estreitas marxes comerciais que as fan máis febles ante a suba dos custos financeiros e non financeiros. Na actualidade distínguense dúas situacións. A de Pescanova, cunha recente venda frustrada aos canadianos Cooke, que resiste grazas ao apoio de Abanca, o seu principal accionista. Ou a de Iberconsa, que tivo que recorrer ao fondo Platinum, a quen pertence, para obter os cen millóns de euros que necesitaba. Máis dificultades teñen outras tres das grandes: Atunlo, Actemsa e Fandicosta. Xa solicitaron o preconcurso de acredores e, polo tanto, só teñen tres meses para deseñar un plan de reestruturación que aproben os seus acredores e solucione os seus problemas de financiamento. Se non, irán a concurso e serán compradas por algún competidor, se o atopan nesta conxuntura pouco favorábel. No peor dos casos serán liquidadas. Un desastre para o país agora que non temos un Paz Andrade no sector. Pero temos un Ministerio de Agricultura, Pesca e Alimentación en Madrid máis de tractores que de barcos. E unha Consellería do Mar que nin é capaz de arranxar os problemas dos bateeiros e que ten por diante outros catro anos para seguir sen facer nada.