As eléctricas obtiveron beneficios de 755,6 millóns dos encoros galegos

Os beneficios obtidos polas compañías enerxéticas dos ríos galegos en 2022 situáronse en 755,6 millóns de euros. As ganancias desa anualidade foron inferiores en 66,2 millóns ás rexistradas en 2021, pero situáronse por riba dos resultados dos pasados exercicios. Neste sentido, os encoros galegos achegaron ás empresas eléctricas beneficios por valor de 310,4 millóns de euros en 2020, de 285,6 millóns de euros en 2019 e de 457,6 millóns de euros en 2018. A caída da produción A produción eléctrica por tecnoloxía hidráulica ficou o ano pasado en 4.136.907 megawatts/hora (MW/h). Segundo os datos da Rede Eléctrica Española (REE) para o conxunto de 2022, os meses con máis xeración hidráulica correspondéronse con decembro, con 1.098.814 MW/h; con xaneiro, con 559.645 MW/h; con novembro, con 584.938 MW/h e con marzo, con 460.121 MW/h. Neste sentido, a xeración hidroeléctrica situouse nesa anualidade en mínimos históricos a respecto dos últimos anos. O prezo da electricidade no mercado grosista rexistrou un custo medio para a anualidade de 204,7 euros MW/h. As tarifas máis elevadas déronse nos meses de marzo, con 294,3 euros MW/h; de agosto, con 252 euros MW/h; de setembro, con 217,2 euros MW/h, e de xaneiro, con 210 euros MW/h. Precisamente, os prezos máis elevados en todas estas mensualidades estiveron fixados pola electricidade de orixe hidráulica. Denuncian que a apertura de encoros está a matar o marisco das rías galegas 846,2 millóns de ingresos Os encoros galegos achegaron ás empresas eléctricas ingresos de 846,2 millóns de euros en 2022. Malia a caída da produción, os altos prezos da electricidade deste ano provocaron que a súa facturación superase a obtida no conxunto de 2019 e 2020. Así, no total da anualidade de 2019 ingresaron 376,8 millóns de euros cunha xeración de electricidade de 7.055.235 MW/h e en 2020 ingresaron 319,6 millóns de euros cunha xeración total de 7.917.906 MW/hora. Os custos de produción da totalidade das centrais hidroeléctricas galegas situáronse en 91,1 millóns de euros na anualidade pasada. Segundo sinala o membro do colectivo de debate enerxético Bidán, Quico da Silva, a Nós Diario, "os custos de produción dunha central hidroeléctrica atópanse nos 22,04 euros MW/h". Luz verde á instalación de paneis solares en encoros Os custos de produción Da Silva apunta que "os datos máis recentes dos custos de produción dunha central hidroeléctrica proceden da Confederación Hidrográfica do Ebro (CHE). Se ben un estudo de 2008 da Comisión Nacional de Enerxía cifraba estes custos entre 3 e 7 euros, os números da CHE falan de 22,04 euros MW/h, correspondéndose 10 euros MW/h cos custos anuais de xeración e 12,04 euros MW/h cos custos anuais de mantemento". Os beneficios achegados pola electricidade de orixe hidráulica ás compañías enerxéticas son moi superiores aos de calquera outra tecnoloxía de xeración. En relación con isto, o especialista destaca que "son tantos os beneficios que a enerxía hidráulica produce que, no sector, son chamados beneficios caídos do ceo". A esta realidade contribúe que boa parte das centrais da grande hidráulica, aquelas con máis potencia instalada e con máis capacidade de xeración, levan construídas moitos anos, estando o investimento amortizado na práctica totalidade dos casos. As ganancias obtidas polas compañías eléctricas nos ríos galegos na última década abeiran os 5.000 millóns de euros. Segundo un traballo elaborado por Bidán, tomando como referencia o prezo medio do megawatt en cada unha das anualidades e a produción eléctrica de orixe hidráulica certificada para a Galiza por Rede Eléctrica Española (REE), "as centrais hidroeléctricas instaladas nas concas galegas xeraron ás empresas eléctricas entre 2011 e 2021 uns beneficios de aproximadamente 4.870 millóns de euros". Os encoros empobrecen a veciñanza dos concellos galegos onde están emprazados Os impactos sociais Os impactos económicos, sociais e ambientais dos encoros resultaron negativos para as localidades onde se asentaron. Así, os 10 concellos galegos con máis potencia hidráulica instalada rexistran unha renda media anual por habitante por baixo da media galega, situada en 2020, último ano con cifras, en 15.863 euros. A renda media anual por habitante de Vilariño de Conso (comarca de Viana), o segundo concello en xeración hidroeléctrica, con 481 megawatts, é 7.398 euros inferior á galega. Os estudos publicados certifican o impacto dos embalses no despoboamento. Por exemplo, Nogueira de Ramuín (comarca de Ourense), cunha potencia hidráulica de 495 megawatts, perdeu 6.120 habitantes desde a construción da primeira central en 1957, pasando de 8.201 persoas en 1950 a 2.081 en 2022. Outro tanto aconteceu en Vilariño de Conso, cuxa poboación minguou en 1.152 habitantes desde a construción do primeiro encoro, en 1975, rexistrando 505 residentes en 2022. O despoboamento A historia de Nogueira de Ramuín e de Vilariño de Conso repítese nos primeiros 25 concellos galgos en potencia hidráulica instalada. Nesta dirección, o concello de Chantada, cunha capacidade de xeración hidroeléctrica de 330 megawatts procedentes dos encoros de Belesar I e II, perdeu o 56% da súa poboación desde o ano 1960. A central de Magtel pon en risco un proxecto de 750 empregos nas Pontes 81,6% da potencia hidroeléctrica galega é de Iberdrola, Naturgy e Endesa A Galiza é unha gran potencia hidroeléctrica. Actualmente dispón de 166 centrais, 45 de grande hidráulica e 121 de pequena hidráulica, cunha potencia instalada de 3.738 megawatts, que representa aproximadamente o 24% da electricidade desta orixe xerada no Estado español e o 18% da potencia total en funcionamento. A maioría dos encoros de grande hidráulica están xestionados pola Confederación Hidrográfica Miño-Sil, ente dependente do Goberno do Estado, mentres que o groso das minicentrais fan parte da demarcación hidrográfica Galiza-Costa, que inclúe aqueles ríos que discorren en exclusiva polo territorio galego e cuxa titularidade corresponde á Augas da Galiza, ente autónomo de xestión pública dependente do Goberno galego. O negocio hidráulico está na súa práctica totalidade en mans de Iberdrola, Naturgy e Endesa, que controlan o 81,68% da potencia hidroeléctrica instalada na Galiza. A primeira, con sede social en Bilbo e sede fiscal en Madrid, conta cunha capacidade de xeración de 1.558 megawatts e 13 encoros. A segunda, herdeira da vella Fenosa, con La Caixa como primeiro accionista, dispón de 1.120 megawatts e 12 encoros, pagando, tamén, os seus impostos en Madrid. A terceira, propiedade da empresa pública italiana Enel e con enderezo fiscal en Madrid, explota 375 megawatts e seis encoros. As tres compañías anuncian resultados históricos para este exercicio e adiantan importantes investimentos fóra do país, unha parte deles financiados cos beneficios obtidos na Galiza.