Chíos

Isto era o paporrubio que aparecía todos os días naquel xardín, entrando polo silveiro, sempre coa mesma intención: falar con aquel sapiens e contarlle a historia que lle contaran os seus pais, sobre un devanceiro paporrubio que se fixera amigo daqueloutro sapiens que vivía no monte entre pedras, coma se fose un animal deses de catro patas e pelo en todo o corpo. Mais pensaba que á fin era un paporrubio, e que ao sapiens se cadra lle parecería raro que se lle achegase a falar de súpeto, e cando pensaba isto e lle daba vergoña, sempre aparecían distraccións de paporrubio coma un pequeno insecto que se movía entre as follas do silveiro ou outro paxaro máis grande que o facía chimpar da póla na que estaba. E así pasaba as horas, facendo cousas de paporrubio esquecéndose do asunto ata o día seguinte. Esta era Diana no campamento de verán do Concello. Encargáranlle preguntar na casa historias da aldea para representar en estandartes. Ela non sabía moi ben que era un estandarte mais contou a historia que lle contaran os pais sobre un home que fuxira da casa porque o querían matar, e escondérase no monte para que os outros homes malos non o mataran, porque era cando había guerra e non sabía se ao final o mataran ou non, pero si sabía que fixera un agocho nas Penas do Castelo. Ela estivera alí porque a levaran os seus pais e había uns señores que estaban escavando un muro moi grande porque era moi antigo. Este era o lume que avanzaba entre piñeiros algo canso porque percorrera moitos quilómetros e xa queimara moito. As pinas que saltaban e a resina dos piñeiros alimentaban o último avance, pero o vento parara e xa non tiña folgos. Xuntárase con varios lumes máis pequenos que fixeran os sapiens para tratar de detelo. Outros sapiens tirábanlle auga desde todo tipo de aparellos para apagalo. O lume non vía aos sapiens que vivían en Salcedo montando nos coches e baixando ao pavillón municipal porque as súas casas estaban perto del. Non os viu porque chegaba canso e parou nun lugar que chamaban Penas do Castelo onde había un muro moi grande e moi antigo. Moi perto de onde se parara outro lume o ano anterior, pero que viña na dirección contraria. Esta é Noa Moreira escribindo versos nun papel, "A nosa casa ten a forma/ dun círculo dentro doutro círculo./ Acubilla paporroibos / construíndo o relato da nosa existencia". Quería ler o poema completo diante das súas veciñas, nunha actividade que se organizaba na Semana Cultural de Salcedo. Chegaron con maquinaria para abrir pistas polo monte e meter outras máquinas que cortaban os piñeiros queimados para que outras máquinas os procesasen Aldea sen cantinas Estes eran Os Cacharolos que chegaran con maquinaria e abrían pistas polo monte para meter outras máquinas que cortaban os piñeiros queimados para que outras máquinas os procesasen e outras máquinas os acabasen levando a fábricas. Finalmente outras máquinas farían papel con eles. E, claro, o papel fai falta e dalgún xeito hai que facelo. Os Cacharolos non lles encantaba estar alí. Moitos deles viñan de Portugal e preferían xogar coas súas fillas na casa ou levar no coche a aquel sitio tan bonito do que lle falaran á rapaza que acababa de coñecer e que lle recordaba a un daqueles animais que aparecían nos documentais de África, mais que non sabía como se chamaban. Pero claro, era un traballo, e se querían comprar roupa ás súas fillas ou gasolina para levar a aquela rapaza a aquel lugar, tiñan que ter un traballo. Esta era Élide que escribira un artigo na Voz de Salcedo sobre o amigo do seu avó. Era a historia de Vicente do Campelo e a ela movíalle moito, porque todos dicían que era un home moi bo que curaba aos enfermos, mais logo na guerra tivera que esconderse no monte porque era de esquerdas. E tiña tres agochos: a palleira de Benita, A Ramila e As Penas do Castelo. E ao final prendérano, pero a ela gustáballe moito que mentres estaba fuxido fixera amizade cun paporrubio. Esta era a porta da cantina que xa non abría porque os Cacharolos marcharan e non había moita xente para comer os menús. Este era un veciño na porta que pensaba que cando menos o lume trouxera moitos Cacharolos e moitas máquinas e que deixaran cartos na aldea, e recordou cando na aldea había sete cantinas e non había Cacharolos e pensou que o problema non era que marchasen os Cacharolos senón que marchasen os veciños. Esta é a voz adolescente de Lola, que le un fragmento do artigo de Élide nun roteiro pola aldea. Esta é Marisa, mai de Lola e Diana que le outro fragmento noutro punto. Este é Marcelo, pai de Lola e Diana e home de Marisa que toca a guitarra acompañando a Nunci que canta un romance sobre o Campelo que compuxo Alba María. Estas son moitas veciñas que pintan un mural na aldea no que aparece un paporroibo e uns versos de Noa Moreira. Esta é a Memoria da aldea que é fuxidía se non se escribe en papel ou se pinta en parede. Este é o papel que se fai de montes queimados. Estes son os montes queimados. Esta é a aldea que queda sen cantinas. Esta é a veciñanza que se une para recordar. Este é o paporrubio que leva o lume da Memoria no peito.