A "febre eólica" chega ás Fragas do Eume

Sen aviso previo, a veciñanza de Monfero coñeceu o pasado 29 de maio, por mor da súa publicación no Boletín Oficial do Estado (BOE), que Iberdrola Renovables Galicia SA prevé construír no municipio un parque eólico, denominado Pena do Corvo, que estaría conformado por trece aeroxeradores e unha potencia total instalada de 58,5 megawatts (MW). Por este motivo está a ser tramitado a través do Ministerio para a Transición Ecolóxica (Miteco). A empresa enerxética preparou o seu desembarco en Monfero con sixilo, sen notificalo sequera ao Goberno local: "Ninguén contactou connosco, ouvimos rumores de que ían facer un estudo, mais non soubemos nada até ler o BOE. Coa lexislación actual, os concellos practicamente non pintamos nada nestas cuestións", explica a Nós Diario o alcalde, Andrés Feal, que valora "negativamente" a proposta de Iberdrola e adianta que presentará alegacións. "A Xunta tamén terá que posicionarse", engade. De feito, fontes da Consellaría de Medio Ambiente confirman a este xornal que o Goberno galego emitirá un informe negativo sobre este proxecto eólico, ao estar proxectado fóra das áreas de desenvolvemento eólico (ADE) previstas no Plan Sectorial Eólico de 1997. Alén das mesmas, segundo estabelece a Lei 8/2009 de aproveitamento eólico na Galiza, está prohibido erguer novos parques. Un muíño ficaría a escasos 143 metros do parque natural, e outros catro afectarían a zona delimitada para a ampliación da Rede Natura 2000 Outro factor a ter en conta é que a poligonal delimitada nos estudos previos do proxecto invadiría parte do parque natural das Fragas do Eume, enmarcado dentro da Rede Natura 2000. Aliás, a liña aérea de alta tensión atravesaría a Zona de Especial Conservación (ZEC) Betanzos-Mandeo, e o aeroxerador máis próximo situaríase a escasos 143 metros, e estaría seguido por unha ringleira de muíños que serían visíbeis desde diferentes puntos do parque natural. Outros catro aeroxeradores, en adición, entrarían nunha zona incluída na proposta de ampliación da Rede Natura. Isto é posíbel porque, malia que o Plan director da Rede Natura 2000 impide os proxectos eólicos no seu interior, non decreta un distanciamento mínimo das súas lindes. Así as cousas, cómpre lembrar que hoxe hai medio cento de parques eólicos operando ou xa desmantelados nestes espazos protexidos, que foron autorizados durante o Goberno de Manuel Fraga. Un deles é o parque experimental Sotavento, presente, precisamente, dentro do territorio protexido das Fragas do Eume. Afeccións á Rede Natura 2000 O Colectivo Terra de Pontedeume, após revisar o Estudo de Impacto Ambiental (EIA) presentado por Iberdrola —e elaborado pola empresa privada Taxus—, vén de elaborar un documento de alegacións, ao que tivo acceso Nós Diario, que presentará ante a Área de Industria e Enerxía da Delegación do Goberno estatal da Galiza. O parque eólico Pena do Corvo, aseguran, "suporá unha afección severa e incompatíbel coa Rede Natura 2000", e causaría "prexuízos irreversíbeis para a zona de protección especial dos valores naturais do Parque Natural Fragas do Eume e a ZEC Betanzos-Mandeo". Aliás, incorrería nunha "vulneración flagrante" da Directiva 92/43/CEE, relativa á conservación de hábitats naturais e da fauna e flora silvestres. "É tamén contraria á protección ambiental da Lei estatal 42/2007, do Patrimonio Natural e da Biodiversidade", engaden. Neste senso, o colectivo salienta que os muíños provocarían unha afección paisaxística "moi severa", así como un "elevadísimo impacto de contaminación lumínica nocturna" que recoñece o propio EIA e que causaría efectos negativos á fauna autóctona. Especies ameazadas O proxecto Pena do Corvo sería incompatíbel co Plan de xestión do lobo na Galiza, cuxa "perda de conectividade ecolóxica para a especie" admite o documento exposto por Iberdrola. Aliás, documenta 92 especies de aves que serían "susceptíbeis de colisión" coas infraestruturas, boa parte delas incluídas na Listaxe de Especies Silvestres en Réxime de Protección Especial (Lerspe), alén de afectar máis de dous quilómetros da área delimitada para protexer a escribente das canaveiras, especie vulnerábel que conta cun Plan de recuperación desde 2013 ante o risco de se extinguir. Tamén se notificou no EIA, lembra o Colectivo Terra, a presenza de especies vexetais recollidas no Catálogo galego de especies ameazadas, do que tamén fan parte máis dunha decena de réptiles e anfibios con presenza na poligonal do parque eólico, como a píntega rabilonga ou a cobra de colar. A propia empresa promotora admite que o funcionamento das instalacións podería desencadear "a fragmentación do hábitat", o cal "prexudicaría a dinámica das poboacións". Patrimonio cultural Desde Terra contabilizaron no seu documento de alegacións até 49 elementos do patrimonio cultural na contorna do proxecto eólico, entre os que cómpre salientar "xacementos arqueolóxicos, castros, mámoas, petróglifos, túmulos, muíños e unha ponte medieval", que serían danados "de forma irreversíbel". Tamén se atopa na zona afectada un promontorio rochoso que, segundo un equipo investigador da Universidade da Coruña, podería constituír "un asentamento defensivo da Idade de Media", que ficaría a escasos 290 metros dos aeroxeradores. Aliás, o Camiño Inglés a Compostela decorrería ao longo de 12,84 quilómetros pola poligonal de Pena do Corvo. "A afección neste elemento protexido, con torres de alta tensión de até 39 metros de altura a poucos metros do mesmo, é irreparábel", lamentan. E os Bens de Interese Cultural (BIC) presentes neste territorio, coma o mosteiro de Caaveiro (A Capela) ou o Castelo dos Andrade (Pontedeume) tamén sufrirían un importante impacto visual. Saúde humana No que concirne ás afeccións á poboación local, o EIA asegura non ter detectado "impactos significativos" sobre a saúde humana, máis aló de recoñecer un aumento "do nivel sonoro" e "de sólidos e partículas en suspensión". Si evidencia unha "alteración do réxime de escorrentía" das canles fluviais e unha perda de calidade das augas. Na poligonal, como salienta Terra, localízanse seis Zonas de Protección de Auga Potábel (ZPAP). "Calquera persoa con sentido común pode decatarse do impacto deste proxecto sobre as nosas vidas", apunta Victoria Castro, da plataforma Monfero di non, quen fai fincapé no impacto do parque eólico sobre a saúde mental da poboación e, especialmente, na actividade socioeconómica dun municipio no que os sectores agrogandeiro e turístico teñen un enorme peso. "Estamos a favor das renovábeis, mais hai moitas zonas deshabitadas ás que poderían levar estes proxectos. Se o rural xa está castigado de por si e á xente cústalle saír adiante, imaxina con este parque. Que pensariamos todas se chantasen un muíño a 500 metros da Catedral de Santiago?", reflexiona. A veciñanza reuniuse nesta quinta feira con técnicos de Iberdrola para coñecer os detalles do proxecto. Reunión da veciñanza con Iberdrola Arredor dun cento de veciños e veciñas nesta quinta feira cun técnico de Iberdrola para coñecer os detalles do proxecto, e o encontro non decorreu como agardaban: “Había moita xente con camisolas e proclamas en contra dos eólicos, e o técnico asomouse e marchou”, relata a este xornal Iñaki López, de Monfero di non. Finalmente, ante as protestas colectivas, o Concello presionou para que voltase, acompañado doutros compañeiros. “Un dos técnicos accedeu a falar connosco e confirmou que con este proxecto mudaría o tipo de propiedade do solo, algo que nos preocupa especialmente polas explotacións agrícolas. Tamén dixo que sabían que estamos en contra e que o tiñan en conta, mais que non podían parar o proxecto porque xa está en marcha e hai un grande investimento económico detrás”, explica. Aliás, o Goberno local anunciou que levará a debate no vindeiro Pleno a proposta de Iberdrola. E na próxima quinta feira porán ao dispor da veciñanza persoas expertas para axudaren a redactar as alegacións contra o parque eólico.