Entrevista exclusiva a Valtònyc: "Tiña un mal presentimento, cría que me ían extraditar"

—Ao saír do xulgado na terza feira emocionábase e dicía: “Teño ganas de empezar a vivir”…

Emocioneime porque se me pasaron pola cabeza os catro anos de exilio. Acordeime de cando cheguei aquí sen nada. Da xente que me acolleu, que se converteu na miña familia. De todo o que perdín nestes anos. Morreu a miña nai. Non vin nacer o meu sobriño… Pagamos un prezo moi alto. Son moitos anos de loita, agora teño ganas de vivir. Estes anos non foron fáciles. Dei moito. Ás veces, cando o vives en primeira persoa, vívelo con moita adrenalina e esqueces que o que fas non é fácil.

—Quedamos coas potentes declaracións ou co humor puntiagudo, pero detrás de todo hai tamén unha persoa. É isto?

En realidade, hai moitos anos que me construín unha especie de personaxe para poder encarar todo o que me ocorría. Non podía mostrar as miñas debilidades. Tiña que ser sempre forte. E isto xa non é só pola represión, senón por unha infancia dura. Dalgunha forma todas estas respostas sen filtros eran unha maneira de protexerme. Pero cando pasaban cousas, despois era eu quen quedaba na casa empeñado e preocupado polo que dixera. Foi moi duro.

—A partir de agora veremos outro Valtónic? Ten gana de vivir a súa vida?

Sinceramente, se che dixese que non será así e que seguirei igual de loitador mentiría. E non quero dicirche ningunha mentira, nin a ti nin ao mundo. E sobre todo, porque me diría a min mesmo que non é lexítimo parar e cambiar. E isto non é verdade. Non teño a obriga de dalo todo por esta loita. A partir de agora tentarei facer todo o que non puiden facer desde que teño dezaoito anos. Quero vivir, sentir o meu corpo, as miñas emocións, valorar a miña contorna… Cando tiña dezaoito anos, a Audiencia nacional española detívome e imputoume un delito de terrorismo. Desde que era moi novo vivín o peso de que a fiscalía me pedise unha pena de prisión de catro anos. Non puiden construír o meu futuro.

—Que quere dicir?

Parecía que non podía existir un futuro para min, porque en calquera momento podía entrar en prisión. Sempre me roldaba pola cabeza a idea de que non tiña o dereito de ter un futuro, porque un día podía acabar todo. En Bélxica decateime de que non. Podo ter un futuro e quero construílo. E gustaríame compaxinalo cunha militancia a pé de rúa. Quero facer política dunha forma máis achegada á sociedade. Non quero tornar nun inoperante político. Non debo ser toda a vida o Valtónic aquel que o sacrifica todo polos dereitos colectivos. Xa sacrifiquei moito. Todo o mundo entenderao. Se un día fai falta ou creo que é importante, volverei dar todo. Pero xa me enfrontei a un estado, cambiei unha lei belga, vencinos e dei a coñecer en todo o mundo que en España non hai liberdade de expresión. Creo que cumprín.

—Onte enviábame unha mensaxe e dicíame: “Hoxe é a primeira noite que durmirei como unha persoa libre desde que teño dezaoito anos”. Polas noites, era un pensamento recorrente?

Por suposto. E non só iso. Era un sentimento. Lembro soños recorrentes. Tiven todo tipo de soños. Soñei moitas veces que estaba en Mallorca e perseguíanme por encerrarme. Ou que quería fuxir a Bélxica e non podía, porque xa sabemos como o fixen. Ou que estaba en Mallorca e que todo o mundo que me atopaba dábame as costas. Son soños recorrentes moi fortes. E si, son só soños, pero falan de algo. E onte ir a durmir cunha gargallada, pensando que era unha persoa libre, foi moi emotivo. Gañeilles! Cando España non xoga coas súas regras, perde. Está demostrado. Quixéronme utilizar como exemplo, porque a xente se autocensurarás, e non o lograron. Faime moi feliz, ser un exemplo de resistencia.

—Que fixo cando soubo que era libre?

Sempre, sempre, chamar á miña irmá. Isto non cambiou, desde o primeiro momento que cheguei aquí. Cando as noticias son malas, non me gusta chamala. Entón, prefiro que se entere pola prensa, e que falemos cando o dixiramos e esteamos máis tranquilos. E podamos dicirnos que sairemos adiante. Ao final trátase disto, pódennos pasar moitas cousas malas, pero sairemos adiante. Os humanos somos así, temos esa capacidade de supervivencia. Non podemos deixar que o medo nos paralice e afúndanos.

—E que lle dixo?

Que era libre, que gañaramos, que non puideran vencernos. E que todos este catro anos pagaron a pena. Non podiamos permitir que eu fose ao cárcere. Isto era o último recurso.

—Ir ao cárcere sería unha derrota?

Non, estes días pensara que diría se finalmente me extraditaban e tiña que ir ao cárcere. E tiña a sensación contraria. A pesar de que entrase en prisión, gañara. Se fose ao cárcere fai catro anos, non tería feito os amigos que fixen aquí arriba, non coñecería a xente que coñecín, non tería toda esta aprendizaxe, non maduraría da maneira que o fixen… E os medios internacionais non se farían eco da miña causa. Gañaría igualmente, téñoo clarísimo.

—Por tanto, na terza feira foi ao tribunal pensando na extradición?

Si, tiña un presentimento moi malo, cría que me extraditarían. Cando falas cos teus avogados e dan a súa opinión, asusta. E sereiche completamente sincero: cando vin aquí non tiña nada. E ao final, cando non tes nada que perder, non tes medo. Agora é distinto. Si teño cousas que perder. Teño un piso que me custou moito poñelo da forma que a min me gusta. Teño un gato que quero moito. Teño un grupo de amigos fantásticos. Acabou de terminar un máster. Teño moitas cousas. Teño un futuro, e que me quitasen todo isto dábame moito, moito, moito medo.

—E por que tiña este presentimento?

Non sei. Fun ao tribunal pensando que non sairía ben. En definitiva, loitas contra un estado. Podemos facer moitas bromas, pero España é un estado forte. Sobre todo porque é un estado que sofre unha crise de lexitimidade, e está disposto a gastar moito diñeiro para superar esta crise. Non ten problemas en utilizar a represión ou a espionaxe. Nunca imaxinei que podería vencer totalmente a España, sen que puxesen un recurso. E que abandonasen o barco dese modo, aínda que tivésemos a razón. Por iso foi onte un día de moitas emocións. E podo engadir algo?

—Por suposto…

Deste último recurso, o que máis me gustou é que permitiu que o xuíz de Gante investigase máis posíbeis delitos que os que pedían analizar para a extradición. Creo que mirou outros seis ou sete delitos. Está moi ben que o xuíz faga isto porque nos achega información para posíbeis novas peticións de extradición.

—Por esta sentenza condenatoria xa non o poden extraditar, pero xa ten outro caso aberto en Sevilla no que lle piden catro anos de cárcere. A ofensiva non se detén.

Si, pero é distinto. Na primeira condena colléronnos inexpertos e inmaturos. Levabamos as defensas baixadas. Nunca imaxinariamos que nos encerrarían no cárcere por unha canción. Agora é distinto. Imos moi ben preparados. Teño un equipo de avogados incríbel. Esa vitoria é tan miña, como súa. Por tanto, se queren vir buscarme, adiante, estamos preparados. Volvémonos fortes. Ademais, vou defenderme desde Europa. Xa non me sentarán nun banco da Audiencia Nacional española. Non quero que pareza que banalice a represión. É grave que nos poñan outra denuncia, pero quero que saiban que nós tamén estamos preparados. Atoparannos fortes, listos para loitar de novo.

—Supoño que haberá xente sorprendida que falemos de liberdade, porque non é total. Non pode volver a casa. É liberdade en Bélxica, en realidade non?

Si, pero pasa que se facemos filosofía tamén nos podemos preguntar quen é 100% libre?