Fradegunda e o voo do pergameo…
A escritora Emma Pedreira e o escritor Héitor Picallo resgatan para Sermos Galiza a historia do pergameo de Fradegunda, que cumpriu 1.120 anos e que tras un periplo polo país foi parar ao Arquivo Histórico Universitario de Compostela.
A relixiosa dise Fradegunda, e no momento de asinar o pacto de renovación monástica, permanece xunto a outros monxes –e tal vez monxas– pois o cenobio (observante da regra de San Froitoso) alberga unha comunidade dúplice: mulleres e homes xuntos, en plena natureza, retirados do mundo e á sombra dun castro, denominado de Arcos, non lonxe das Augas Quentes de Cuntis. Alí redactan o documento, no interior dun templo que se ve protexido polo apóstolo dos suevos, San Martiño de Dumio, e polo mártir lisboeta San Breixo. As dependencias mimetizan cos herbais e eixidos, co monte baixo e as pequenas fragas. Sisnando, Trutesindo, Gundesindo, Fortunit, Anaxildo, Fromicuro, Vexito e o referido abade serán parte da familia monástica que continuará a vivir alí, nese ano de 898 cando outro Sisnando terma da mitra e do báculo de Iria e Compostela.
Disque o mosteiro, coma outros dúplices, bebe do espírito da igrexa céltica, de modelos orientais e da tradición priscilianista, onde mulleres e homes comparten protagonismos semellantes. E se cadra por iso, séculos atrás, fora combatida tal corrente doutrinal –máis harmónica, abofé, co mundo e os sexos– nun concilio celebrado non lonxe da xeografía cuntense, nomeadamente en Celenes (terra de augas sulfuradas, tamén na bisbarra do Umia, hoxe identificada con Caldas de Reis).
[...] Unha esfera, redondel liso coutado por unha cruz. Das catro partes que divide, dúas sinaladas cunha coviña feita coa punta do dedo, nas outras dúas, nada. E unha oración, algo dito así como que nin demo nin trebón corten a cocedura, pola santa maría e noso señor, este pan medre como o día dura. E despois enfornar, cada familia o seu, no comunal. Os bolos da súa casa levaban aquel sinal para diferenciarse; as catro criaturas que eran, dúas mozas, fincaban en redondo cadanseu dedo e eles fóra, nos campos, cos animais. Ela, a maior, metía a punta do dedo na masa durante un anaco máis, tiña máis forza ou máis fame. Niso pensaba agora mentres riscaba co cálamo sobre o pergameo a cruz que separaba en catro a perfecta redondura da que sería a súa sinatura por sempre. O pelello recendente, o atramentum sanguino, non era como chantar o dedo no pan cru. Aquilo implicaba un pacto, o seu nome entre tantos e, no seu nome, eles catro ao quente na circunferencia que lembraba o van familiar, aquel do que marchou como vinculeira pero das de deus, que xa o levaba no nome, Fradegunda [...].
[Podes ler o texto íntegro no número 327 de Sermos Galiza, á venda na loxa e nos quiosques]