Greenalia inaugura un "macroparque" en Vimianzo

O Diario Oficial da Galiza (DOG) sometía a información pública na pasada cuarta feira, 23 de xuño, a solicitude de autorización administrativa previa e os trámites requiridos para a execución dun novo parque eólico en Vimianzo, denominado Monte da Tella. O proxecto, composto por un único aeroxerador —de 4,5 megawatts (MW) de potencia instalada— e un centro de seccionamento para recoller a enerxía xerada, está promovido pola sociedade Wind Premier Monte da Tella SLU, cuxo administrador único é Smarttia Spain SL, un ente, á súa vez, administrado por Greenalia SA. O emprazamento elixido non é casual: na mesma contorna a empresa enerxética galega rematou onte mesmo a construción doutros tres parques: Alto da Croa —dúas turbinas, cunha potencia total de 6,93 MW—, Alto da Croa II —tres, con 10,4 MW— e Monte Tourado —tres, con 10,4 MW—. Greenalia informou a través dun comunicado de que entrarán en funcionamento, previsibelmente, no prazo dun mes. Segundo aparece referido nos seus proxectos de execución, as respectivas poligonais destes parques solaparíanse entre si, até tal punto que o último solicitado ante a Consellaría de Economía, Empresa e Innovación da Xunta, Monte da Tella, entraría practicamente por completo no espazo delimitado para Monte Tourado. A este respecto, cómpre lembrar que a Lei 8/2009 do aproveitamento eólico na Galiza define a poligonal como a "área efectivamente afectada pola instalación dun parque eólico", e, así mesmo, estabelece que un parque eólico é considerado como tal toda vez que estea constituído por "un ou varios aeroxeradores interconectados electricamente con liñas propias, que comparten unha mesma estrutura de accesos e control, con medición de enerxía propia e a obra civil necesaria". Infraestruturas comúns De forma contraria ao que decreta a lexislación, estes tres proxectos de Greenalia comparten diferentes infraestruturas, até tal punto que todos eles evacuarán a enerxía producida polas turbinas, segundo consta na respectiva documentación presentada ao Goberno galego, no centro de seccionamento (CS) do parque eólico Alto da Croa II. Esta instalación recollería directamente, polo tanto, a electricidade xerada nos tres parques. No caso do proxecto de Monte da Tella si se contempla a construción dun CS que canalizaría a enerxía procedente do seu único aeroxerador, mais esta conectaríase directamente co CS de Alto da Croa II. Non é así nos proxectos Monte Tourado e Alto da Croa, que segundo a documentación aportada carecen desta instalación, facendo máis evidente un posíbel caso de "fragmentación artificiosa" do que, na práctica, e como teñen denunciado diferentes colectivos en múltiples ocasións a respecto de diferentes proxectos, conformaría un único "macroparque": "En canto á evacuación da enerxía producida no parque, efectuarase a través do centro de seccionamento do parque eólico Alto da Croa II, que tamén será o punto de conexión para a evacuación da enerxía xerada noutro parque eólico do citado promotor [Greenalia], o parque Alto da Croa", expón a Declaración de Impacto Ambiental (DIA) deste proxecto resolta favorabelmente en xullo de 2020 pola directora xeral de Calidade Ambiental e Cambio Climático, María Cruz Ferreira Costa, quen accedera ao posto durante o mandato de Beatriz Mato —hoxe no Consello de Administración de Greenalia— como conselleira de Medio Ambiente, e nomeada por petición expresa da propia Mato, como xa informara Nós Diario. Neste senso, o propio Estudo de Impacto Ambiental —presentado pola empresa como paso previo á obtención da DIA— de Monte da Tella recoñece a "duplicidade" que suporía que cada un destes parques contase coas súas propias canles de cableado, polo que pode deducirse que as infraestruturas proxectadas son, na práctica, as dun único parque eólico: "Unha vez alcanzada a gabia de cableado do parque Alto da Croa II […], o cableado de Monte da Tella discorrerá por esta mesma gabia até o centro de seccionamento do parque Alto da Croa II, evitándose a creación de infraestruturas duplicadas". Tamén Monte Tourado compartirá "382 metros de gabias" con Alto da Croa II, que á súa vez discorre pola mesma canle ao longo de 1.094 metros que o cableado de Alto da Croa. E a DIA de Alto da Croa II valora o "impacto potencial que poderían causar os campos electromagnéticos xerados polo conxunto das infraestruturas que comparte con Alto da Croa e Monte Tourado", que considera "moi baixo e sen influencia sobre a saúde humana". Todos estes proxectos foron declarados pola Xunta de interese especial, o que supón a tramitación prioritaria "e con carácter de urxencia" e a reducción á metade dos prazos do procedemento de instrucción —a excepción de Monte da Tella, que foi declarado de interese autonómico, nova figura creada na recente Lei 1/2021 de ordenación do territorio da Galiza—. Aliás, foron designados como de "utilidade pública", o que, segundo a lexislación actual, permite á empresa solicitar ao Goberno galego a expropiación dos terreos sen necesidade de negociar previamente coas persoas propietarias. O prazo para presentar alegacións contra o parque eólico Monte da Tella, o único dos anteriormente referidos que aínda non está en construción, ficará aberto até o vindeiro 5 de agosto. O precedente do parque eólico Sasdónigas En novembro de 2020, o Tribunal Superior de Xustiza da Galiza (TSXG) estimou o recurso interposto contra a aprobación definitiva do parque eólico Sasdónigas, en Mondoñedo, declarando desta forma "nulo" o acordo do Consello da Xunta de dous anos antes no que se dera o visto bo á modificación do proxecto inicial, que fora aprobado en 2012. A empresa presentara ante o Goberno galego dous parques, Sasdónigas e Sasdónigas Fase II, que as e os xuíces consideraron que conformaban un único proxecto. Entre outras cuestións, o fallo alude á "proximidade" de ambos os parques, "compartindo infraestruturas eléctricas comúns, e efectivamente o proxecto Sasdónigas Fase II prevé compartir as infraestruturas de evacuación propias do parque eólico Sasdónigas por cuestións de redución de custos, situándose o parque Fase II a menos de 2 km do propio parque Sasdónigas, supondo a posíbel fragmentación unha práctica fraudulenta, cando se pretende tamén evitar unha avaliación ambiental axeitada e conxunta dos proxectos fragmentados". Resposta de Greenalia Fontes da empresa enerxética consultadas por este xornal afirman que a presentación dos parques por separado "obedece única e exclusivamente a razóns de organización interna e na meirande parte dos casos de carácter temporal, xa que cada proxecto comezou a tramitación en momentos moi diferentes". "En ningún caso implica que a avaliación ambiental realizada sexa menor, toda vez que cada un deles foi sometido a Avaliación Ambiental Ordinaria, a máis exixente", engaden, e afirman ter avaliado o impacto do eólico de Monte da Tella "en conxunto co resto". "Tampouco existe ningunha limitación a compartir as infraestructuras, o cal é incluso unha recomendación da normativa, sempre que se presente un EIA e un estudo de sinerxias e se conclúa coa emisión da DIA positiva. Polo tanto, non procede referirse a que varios parques eólicos na mesma zona desenvoltos por un mesmo promotor sexa algo que vaia en contra da normativa, e referirse a fraccionamiento como algo que non o cumpre é erróneo", insisten.