A Comisión Europea preme o Estado para revogar a concesión da AP-9 a Audasa

A Comisión Europea (CE) volve á carga contra o Goberno do Estado pola prórroga da concesión outorgada a Autoestradas do Atlántico (Audasa) para seguir explotando a AP-9. Neste sentido, as autoridades comunitarias preparan agora un ditame motivado acusando o Estado español de non cumprir coa normativa de contratación da Unión Europea e coa petición formal dunha solución á demanda da CE de sacar de novo a licitación pública a xestión desta autoestrada de pago. No caso de que o Executivo de Pedro Sánchez non atenda esta petición, a Comisión Europea formalizará unha denuncia diante do Tribunal de Xustiza da Unión Europea (TXUE). A responsabilidade patrimonial A preocupación do Executivo español por este tema é evidente. Segundo adiantou na súa edición desta quinta feira o xornal económico Cinco Días, “o Ministerio de Transportes espera novas de Bruxelas sobre unha eventual carga millonaria relacionada, de novo, co modelo concesional de autoestradas”. Nesta liña, asegura que “Audasa expón ante os investidores que se a xustiza europea aprecia que España infrinxiu a lexislación da UE, as autoridades deberían tomar as medidas oportunas para axustarse á sentenza”. Así, “Audasa tranquiliza os investidores sobre o seu futuro afirmando que tería que ser compensada en virtude da lexislación vixente”. As novas accións das autoridades comunitarias son coherentes coa resolución da Comisión Europea de 23 de setembro de 2021, que considera ilegal a ampliación da concesión da AP-9. A este respecto, sinala que “incumpriu as obrigas que lle atinxen en virtude das normas de contratación pública da UE”, que estipulan que “a prórroga dun contrato de concesión equivale a unha nova concesión, que só pode adxudicarse mediante licitación”. Nesa dirección, urxía o Executivo español a restaurar a legalidade co fin de “garantir a correcta aplicación das normas da UE en materia de contratación pública e contratos de concesión”. O expediente da Comisión Europea O procedemento aberto pola Comisión Europea ao Estado recolle que as prórrogas de ampliación da concesión da AP-9 “non se axustan á lei, ao ser outorgadas de modo directo a Audasa sen permitir a libre concorrencia a outros operadores”. Asemade, destaca que o Executivo español non ten cumprido coa normativa en materia de contratos públicos e “ampliaron a duración das concesións de autoestradas sen iniciar previamente procedementos de licitación”. Neste sentido, considera que “a prórroga dun contrato de concesión equivale a unha nova concesión” e reclama a súa revogación. As disposicións fixadas no expediente comunitario coinciden coas advertencias formuladas en 2020 polo Consello Consultivo da Galiza. Así, no seu informe 93/2020, de 20 de maio, sinala a “improcedencia deses incrementos extraordinarios aprobados como compensación polas obras de ampliación” e cuestiona os aumentos das tarifas das peaxes aprobadas en 2011 e 2018. Na mesma liña, indica que “tanto no citado Real Decreto 1733/2011, de 18 de novembro, aprobatorio do convenio polo que se modifican determinados termos da concesión para a construción, conservación e explotación da Autoestrada do Atlántico (AP-9), como no citado Real Decreto 1359/2018, de 29 de outubro, que aprobou a addenda ao devandito convenio, producíronse quebras de legalidade, substantivas”. Nulidade de pleno dereito O órgano consultivo entende que eses dous acordos “incorren en causas de nulidade de pleno dereito” e, en consecuencia, “determina a improcedencia dos incrementos extraordinarios de tarifas acordados como sistema de compensación polos investimentos realizados”. Pola súa parte, a Comisión Galega da Competencia, nun informe de 30 de decembro de 2021, tamén dubida da legalidade do tempo de concesión e sinala que “a última ampliación fíxose ao amparo da Lei 13/1996, de 30 de decembro, de Medidas Fiscais e Administrativas que modificou a Lei 8/1972, de 10 de maio, que modificou o prazo máximo de duración destas concesións que era de 50 anos ao de 75 anos. Actualmente, de acordo coa Lei de contratos do sector público, o prazo de duración máxima dun contrato de concesión de obras é de 40 anos”. O informe de Competencia A Comisión Galega da Competencia considera que Audasa podería estar incumprindo as disposicións fixadas nos acordos asinados co Estado. A este respecto, lembra que no plan económico financeiro con que a compañía consegue a concesión en 1973 estabelécese “a renuncia total pola concesionaria á revisión das tarifas durante os dez últimos anos do período concesional”. Nesta dirección, conclúe que “se entendemos, como así entende este pleno, que ese ofrecemento complementario segue vixente na medida que os posteriores plans económicos financeiros non alteraron nin anularon a súa validez como ofrecemento presentado ao concurso polo concesionario, Audasa debería renunciar á revisión de tarifas durante os últimos 10 anos da concesión. De acordo co prazo inicial da concesión, a renuncia á revisión das tarifas debería de realizarse no período 2003- 2013”. Audasa ameaza con reclamar unha compensación de 1.034 millóns Audasa, a compañía titular da concesión da Autoestrada do Atlántico, ameza o Estado español con reclamar unha compensación por responsabilidade patrimonial de 1.034 millóns de euros no caso de perder a xestión da AP-9. Neste sentido, a empresa fixo saber na cuarta feira á Comisión Nacional do Mercado de Valores que “calquera medida que puidese contemplar a modificación ou o remate do vixente contrato de concesión por causa non imputábel a Audasa e por razóns de interese público, implicaría en todo caso e conforme á lexislación vixente o dereito de Audasa a ser debidamente indemnizada". Os xuristas consultados por Nós Diario non teñen dubida a respecto da ilegalidade da concesión da AP-9. Así, o profesor de Dereito Administrativo da Universidade de Santiago de Compostela Fernando de Abel entende que “a situación que se formula actualmente con Audasa, aínda que teña que ver coa prórroga da concesión, derívase do proceso ilegal que se deu no seu momento. O problema aparece cando a concesión se fai a dedo, de modo opaco, sen concorrencia competitiva, como así foi. Iso vulnera a directiva sobre contratación pública e a xurisprudencia do TXUE”. O avogado Xoán Antón Pérez Lema é da mesma opinión e considera que “vulnera o disposto pola lexislación europea na concesión dos servizos públicos, que debe ser un proceso aberto e con concorrencia pública”. Neste sentido, lembra o disposto “na Directiva de Servizos ” e destaca que “é unha prórroga absolutamente abusiva en relación cos prazos fixados inicialmente”.