A fundación Luis Seoane exhibe a obra de tres pioneiras da fotografía

Ao longo da súa existencia, a axencia Magnum logrou manterse como unha referencia de cali-dade. Nacida como cooperativa que quería velar polos dereitos dos autores, o concepto que a rexía era absolutamente revolucionario en 1947: por primeira vez eran os propios fotógrafos os que vendían directamente o seu traballo ao cliente, mantendo baixo o seu control os negativos, o copyright e o dereito a controlar o corte e o pé de foto, que até aquel momento estaba nas mans das publicacións para as cales traballaban.   

Resulta conveniente lembrar que María Eisner e Rita Vandivert, que acabaría sendo a primeira presidenta da cooperativa, estaban entre o grupo fundador, unha información que non sempre aparece nas historias de Magnum. 

Mais setenta e cinco anos despois da súa fundación, a axencia segue sendo un círculo maioritariamente masculino. Clara Bouveresse, autora da primeira tese de doutoramento sobre a cooperativa, sostén, no libro que coasina con Clément Cheroux Magnum Manifesto, que "como en todas partes, a pertenza, que teoricamente debía basearse tan só no mérito, levou a unha reprodución social, no sentido de que os homes brancos escolleron nun principio o máis parecido a eles mesmos sobre a cooperativa". 

A Fundación Luis Seoane vén de inaugurar esta quinta feira a mostra Tres mulleres Magnum: Eve Arnold, Inge Morath e Cristina García Rodero, que, segundo a comisaria da mostra, Rosa Olivares, mostra que "foron pioneiras nunha disciplina na que, aínda na actualidade, predomina a presenza masculina". 

Tres mulleres, tres miradas 

A mirada de Eve Arnold (Filadelfia, 1912 - Londres, 2012)estivo marcada polas súas orixes humildes: "Fun pobre e quixen documentar a pobreza; perdín un neno e obsesioneime co nacemento; interesábame a política e quixen saber como afectaba as nosas vidas; son unha muller e quixen saber máis sobre as mulleres", declaraba. A súa chegada ao oficio veu por casualidade, porque descubriu á súa chegada a Nova York un anuncio do New York Times que buscaba un aprendiz de fotografía. Oito anos despois formaba parte de Magnum e converteríase nunha correspondente de guerra de referencia que retrataba coa mesma sensibilidade as celebridades de Hollywood que os sufrimentos dos desprazados. “Metaforicamente falando, a súa obra está entre as pernas de Marlene Dietrich e as amargas existencias dos traballadores temporais”, dixo dela Robert Capa. 

Inge Morath (Graz, Austria, 1923 - Nova York, EUA, 2002), pola contra, sempre rexeitou facer fotografía de guerra alegando que prefería mostrar as súas consecuencias. Nada no seo dunha familia da burguesía intelectual austríaca, forxou o seu carácter durante a Segunda Guerra Mundial: despois de rematar a educación secundaria foi requirida, como todas as persoas da súa idade, polo “Servizo de Traballo do Reich; rematou filoloxía en Berlín estudando en refuxios antiaéreos e foi recrutada para traballar nunha fábrica xunto con prisioneiros de guerra até que fuxiu e se ocultou en Viena. Acabada a guerra, Morath comezou a súa carreira en Viena, descubriu a Cartier Bresson e da súa man, iniciou unha brillante carreira na que reflexaría as formas de vida dos habitantes de España, Londres, Irán, a URSS, China...E tamén artistas como Picasso ou Cocteau e estrelas como Marilyn Monroe ou Audrey Hepburn. 

O traballo de Cristina García Rodero (Puertollano, Ciudad Real, España, 1949) é un referente da reportaxe fotográfica documental. En 1973 decidiu coller a cámara e viaxar por toda a xeografía do Estado español para documentar as crenzas e rituais relixiosos, fuxindo tanto dos tópicos da España negra como da idealización do réxime franquista. Quince anos despois publicou España oculta, un volume no que documentou costumes e rituais que, en moitos casos, desapareceron e que, se converteu desde aquela nun clásico da fotografía.  

O interese antropolóxico por este tipo de manifestacións levouna a viaxar a países como Haití, Etiopía, India ou Venezuela, onde, como declarou nalgunha ocasión, retrata a existencia dos que "ante a dureza da vida, se refuxian no contacto con Deus".