"Unha viaxe tripulada a Marte? Cando a especie humana se plantexa unha meta, todo é posíbel"

Após participar nas exitosas misións Curiosity (chegada a Marte, 2012) e Insight (2018), Abilleira traballa agora en Mars 2020. Obxectivo? Colocar un vehículo rover na superficie marciana para investigar se no pasado houbo vida bacteriana no que hoxé é un planeta aparentemente morto. A data de lanzamento para Mars 2020 é 17 de xullo de 2020. A aterraxe no astro vermello está prevista para 18 de febreiro de 2021.

Mars 2020 levará aplicacións para producir osíxeno a partir do dióxido de carbono presente na atmosfera. Portará tamén un pequeno helicóptero que se podería tornar na primeira nave en voar nun planeta do sistema solar distinto á Terra, explica a Sermos Fernando Abilleira (Madrid, 1977) nesta entrevista feita vía correo electrónico, tal e como prescribe o protocolo da NASA que regula as relacións do seu persoal cos medios de comunicación. Abilleira, que a semana pasada estivo en Pontevedra convidado polo concello para pronunciar unha conferencia, traballa para a axencia norteamericana desde hai 18 anos. Actualmente desempeña as súas funcións no Laboratorio de Propulsión a Chorro [Jet Propulsion Laboratory].

-A sonda Insight aterrou en Marte o pasado 26 de novembro. A súa misión é estudar o interior do planeta vermello. Comezou a enviar informacións o pasado mes de marzo. Algunha sorpresa nos primeiros datos que se teñen recibido dela?

-O sismómetro SEIS detectou os primeiros terremotos en Marte, o de maior magnitude de 3.0. O penetrador HP3 alcanzou unha profundidade de 30 cm e ficou atascado. A equipa de operacións de superficie está a traballar para atopar unha solución a este problema, sendo que HP3 está deseñado para atinxir unha profundidade de entre 3 e 5 metros.

-Como responsábel de Deseño de Misión e Navegación e subdirector de Operacións de Voo, cal foi o maior reto que tivo que enfrontar á hora de programar a aterraxe da sonda?

-Dous dos momentos máis críticos foron o lanzamento e a aterraxe. Chegamos a Marte a uns 20.000 quilómetros por hora e para aterrar o vehículo suavemente na superficie, e de forma totalmente autónoma, requírese que todos os subsistemas funcionen perfectamente.

-Após o 50 aniversario da chegada do home á Lúa, a Administración Trump fixou como obxectivos para a NASA voltar a enviar unha misión tripulada ao noso satélite en 2004 e pousar por vez primeira un pé humano en Marte en 2033. Non poucos científicos expresaron o seu escepticismo e dubidan que se poda chegar ao planeta vermello tan cedo...

-O programa tripulado de NASA está xerido polo Johnson Space Center en Houston. Os planos actuais son voltarmos á Lúa para a utilizarmos como un "campo de probas" visando probar a tecnoloxía necesaria de modo a mandarmos unha misión tripulada ao planeta vermello nun futuro. Temos desafíos técnicos e orzamentarios nos próximos anos, mais cando a especie humana se plantexa unha meta, todo é posíbel. O administrador de NASA, Jim Bridenstine, dixo que voltaremos á Lúa e que desta vez o faremos de xeito sustentábel, para ficarmos. E farémolo en colaboración cos nosos socios internacionais [entre eles, o Estado español].

-Cal é o maior desafío dunha misión tripulada a Marte? O científico-tecnolóxico ou o orzamentario?

-Ambos e os tecnolóxicos son tremendamente complexos. Aterrar módulos de varias decenas de toneladas métricas no planeta vermello, necesarios para unha misión tripulada, supón o desenvolvimento de nova tecnoloxía. Nos últimos anos tense avanzado neste aspecto, mais fica moito traballo por diante. Tamén a NASA está a desenvolver o foguete SLS que terá, na súa versión máis avanzada, maior capacidade do que o foguete Saturno, o que se empregou para enviar as misións tripuladas á Lúa.

-Canto tempo se empregaría nunha viaxe tripulada?

-Dependendo da estancia en Marte, estamos a falar de entre ano e medio (para estancias curtas) e dous anos e medio (para estancias máis longas).

-Como se prepara psicoloxicamente alguén para asumir unha misión que obviamente envolve un risco para súa vida?

-Esa pregunta non entra dentro da miña área de especialización.

-Ten sentido enviar humanos no canto de robots a Marte? Que poden facer aqueles que non podan facer estes?

-A colaboración entre humanos e robots é fundamental. Os robots poden facer tarefas que os humanos non poden facer e os humanos poden resolver problemas para os que os robots non están deseñados. O poder improvisar unha solución é algo que os robots non poden lograr.

-Que lles diría a quen pensa que antes de colonizar outros planetas, a Humanidade debería plantexarse asegurar a habitabilidade da Terra e a propia supervivencia da nosa especie?

-O traballo que realiza a NASA non só axuda a aumentar o noso coñecimento sobre o noso lugar no universo ou sobre a propia Terra, senón que tamén desenvolvemos tecnoloxía que ten aplicacións no día a día... desde as microcámaras nos telefones móbeis até o leite de fórmula para bebé teñen as súas orixes en enxeños concebidos pola NASA.