O fallo do alto tribunal galego, ditado o 15 de novembro, revoga unha sentenza previa do Xulgado do Contencio-Administrativo número 2 de Lugo que desestimara a demanda promovida polo afectado e pola súa muller.
Os feitos remóntanse ao ano 2006. O paciente, de 57 anos de idade naquel momento, foi atopado pola súa esposa na madrugada do 13 de agosto tirado no chan do portal da súa casa, tal e como relata a sentenza. Apareceu "en evidente estado de embriaguez e con lesión sanguenta a nivel cranial".
Nun primeiro momento, a muller avisou ao punto de atención continuada (PAC) da Fonsagrada, desde onde se enviou un equipo médico que constatou que o home estaba "ebrio" pero "consciente". No entanto, o seu estado requiriu que o trasladasen en ambulancia ao Hospital Xeral de Lugo.
Unha vez alí, foi diagnosticado dun traumatismo cranioencefálico cunha ferida que precisou sutura. Recibiu alta tras unha observación de tres horas e media na área de intermedios ao non mostrar "signos de rixidez de caluga" e constatar que tiña unha "forza normal". "Admite estar borracho", recollía tamén o parte médico.
Con todo, ao día seguinte, o 14 de agosto pola noite, o paciente acudiu de novo á PAC da Fonsagrada e volveu ser derivado a Lugo, onde un primeiro TAC desvelou unha lesión neurolóxica.
Xa de madrugada, trasladárono ao Complexo Hospitalario Universitario de Santiago (CHUS). Estivo ingresado na UCI e logo no Servizo de Neurocirurxía. Ao saír, o 8 de setembro, os facultativos sinalaban que estaba consciente e colaborador, pero non falaba, presentaba problemas de coordinación, incontinencia no esfínter e un problema auditivo.
Nos meses seguintes someteuse a rehabilitación da linguaxe --non física-- e en febreiro de 2007 obtivo un certificado dunha minusvalía física do 79 por cento polas secuelas do golpe. Así, un xulgado da Fonsagrada declarouno "totalmente incapaz de gobernarse en por si" e nomeou a súa muller como titora legal.
Accións legais
Tras todo o ocorrido, o matrimonio iniciou accións legais, primeiro contra o doutor que lle atendeu no Hospital de Calde a mesma madrugada na que se deu o golpe. Unha sentenza do Xulgado do Penal de Lugo, logo confirmada pola Audiencia Provincial, absolveu o médico dun delito de imprudencia profesional grave.
A parella decidiu presentar tamén un recurso ante a Consellería de Sanidade da Xunta, que o desestimou, polo que finalmente acudiu aos tribunais para reclamar unha indemnización de 1,5 millóns de euros para o paciente e 135.000 á súa muller, máis intereses.
O primeiro fallo, emitido en 2021 polo Xulgado do Contencioso-Administrativo de Lugo, eximiu de toda responsabilidade o Sergas e a aseguradora Zúric porque "a praxe médica seguida foi a adecuada". A xuíza tomou a decisión en base a informes médicos e de peritos que descartaron que fosen necesarias máis probas en base aos síntomas que presentaba cando chegou a Urxencias do Hospital de Calde.
O paciente e a súa esposa recorreron ante o TSXG alegando que houbo "quebra da 'lex artis' e un evidente erro de diagnóstico" ou, cando menos, "unha perda de oportunidade" dunha mellor curación e condición de vida que podía propiciar a realización dun TAC.
Pola súa banda, o Sergas alegaba que non houbo erro ao valorar a proba porque a primeira asistencia en Urxencias "non era indiciaria dun traumatismo cranioencefálico".
A sentenza do alto tribunal galego non comparte integramente as conclusións da xuíza de primeira instancia. A pesar de que os maxistrados consideran que non houbo mala praxes, porque "non pode considerarse acreditado" que a actuación do doutor se apartase "do pautado", si acolle o argumento do paciente e a súa muller en canto á "perda de oportunidade" --termo acollido pola xurisprudencia-- que privou o home "de determinadas expectativas de curación ou de mellores condicións de vida ou supervivencia".
O TSXG destaca como o médico non deixou constancia do 'índice de Glasgow' --un instrumento para medir o estado neurolóxico do paciente-- no historial, mentres que tampouco "pode obviarse" que o home presentaba un "estado de embriaguez" que dificultaba realizarlle unha valoración neurolóxica fiábel, para a cal "é imprescindíbel a colaboración" do paciente, tal e como sinalou o forense.
E é que naquel momento, o médico de Urxencias atribuíu á intoxicación etílica o estado no que se atopaba o home e "non se expuxo nese momento un dano cerebral", polo que non viu necesario un TAC.
Así, o home estivo tres horas e media no hospital sen que se notase "nada destacábel", pero os maxistrados sinalan que polo menos tiña que agardar "a que se despexasen os efectos" da embriaguez e deixalo en vixilancia hospitalaria unhas 24 horas para detectar e tratar as posíbeis lesións.
"Cabe valorar a perda de oportunidade por non esperar máis para realizar unha exploración neurolóxica máis fiábel", insiste o TSXG neste fallo que acolle parcialmente o recurso do paciente e a súa muller e obriga ao Sergas --e, de forma solidaria, a Zúric Seguros-- a indemnizalos con 40.000 euros, máis intereses legais.
