Propietarios de terras denuncian o "acoso" dos comisionistas das empresas eólicas

Malia a Galiza contar con máis de 4.000 aeroxeradores instalados, os beneficios pola produción enerxética e as contraprestacións pola ocupación do territorio e o impacto ambiental non repercuten no territorio galego. Aliás, propietarias e propietarios de terras denuncian que a política da Xunta da Galiza en materia eólica está a provocar que as empresas enerxéticas "campen por todo o territorio enganándoos con ofertas á baixa, ameazando con expropiacións grazas ás Declaracións de Interese Público" e provocando, ao final, que dos 1.300 millóns de euros que xera o negocio eólico ao ano na Galiza só se queden no país 30 millóns, un 0,02%, segundo as cifras do Observatorio Eólico da Galiza. As comunidades de montes alertan das ofertas á baixa dos "agapitos" A figura de "intermediación" para que este nivel de beneficios saia da Galiza para Madrid coñécese popularmente como “agapito”, “muiñeiro” ou “comisionista”. Así é como denominan os propietarios e as propietarias de terreos afectados por proxectos de parques eólicos aprobados pola Xunta da Galiza as persoas que, un par de anos antes de que eles teñan información oficial sobre o proxecto eólico que afecta os seus predios, aparecen con contratos da empresa enerxética adxudicataria en cuestión para asinar "a golpe de carteira". En realidade son empregados dunha subcontrata da enerxética en cuestión coa encomenda de mercar ou alugar terreos para instalar aeroxeradores ao prezo máis baixo posíbel. Estes intermediarios pisan o terreo, dan a información xusta e manipulada aos propietarios que non teñen outro asesoramento e usan a estratexia do “divide e vencerás” creando desacordos veciñais e provocando así unha negociación máis sinxela e á baixa, sinala Ánxel Méndez, presidente da comunidade de montes en man común de Outeiro, Ramil e Basadroa (Agolada, no Deza). Méndez coñece desde hai dous anos, en primeira persoa, o proceder destes “agapitos”. Arquivado por non superar o trámite ambiental un parque eólico entre Cabana e Zas O engano dos “agapitos” Esta comunidade de monte veciñal ten uns 30 propietarios dunhas 350 hectáreas afectadas polo parque eólico de Estivada. En conversa con Nós Diario, relata que “veu hai dous anos pola miña casa a primeira vez, díxome 'no voso monte van dous muíños [eólicos] e un terceiro colle fincas de Frádegas, en Antas de Ulla', dando por feitas as cousas unilateralmente”. Segundo explica Ánxel Méndez, díxolle: "Eu son comuneiro e represento unha comunidade e quen ten que decidir é a asemblea". Pouco despois, "voltou para ver se acordáramos algo e xa traía un documento para asinar por 31.000 euros anuais por ocupación do terreo de dous muíños e un terzo doutro e mais as pistas”. Ánxel Méndez explicoulle que non tivera lugar aínda a asemblea da comunidade de monte veciñal “e a toda custa quería asistir á reunión”. Un comisionista acudiu ao Concello de Agolada para presionar a veciñanza Non foi así, e os comuneiros en asemblea decidiron negarse á oferta. “Era un abuso da empresa e da Xunta, ía limitarnos moitas actividades que facemos e a maiores valoramos o impacto ambiental polo ruído e a afectación de augas”. A este “agapito” non lle gustou o 'non' por resposta e mesmo acudiu ao Concello de Agolada pedindo que algún veciño mediara cos comuneiros. Méndez volveu ter outra visita do “agapito” e recoñece que logo deste acoso “na última conversa xa rachei con el e boteino de malos modos”. Logo de dous anos, esta comunidade de propietarios vén de recibir a primeira comunicación da Xunta da Galiza ao respecto do parque eólico, “mandáronme por notifica.gal unha mensaxe dun trámite de audiencia dándonos 15 días para presentar alegacións ao proxecto. Eu por lei preciso 10 días para convocar e celebrar asemblea e despois temos que contratar despacho de avogados, facer as alegacións e mandarllas á Xunta”. Os propietarios quéixanse de que “só sabemos deste asunto pola empresa e polo Diario Oficial da Galiza (DOG), a información que temos da Xunta é cero”. O parque eólico da Zamorra afecta a parroquia de Baíña (Agolada). Alí chegou “un agapito de Madrid” mandado por Capital Energy que ofreceu 10.000 euros a dous propietarios por dous aeroxeradores nos seus terreos. Anxo Oro, un dos propietarios, explica a Nós Diario que “fomos a unha notaría e presentamos unha contraoferta, 24.000 euros por muíño, porque hai que sumarlle o IVE, o IPC e a perda das percepcións pola PAC”, xa que o que non din as empresas é que en 200 metros arredor de cada muíño o solo cambia mesmo de cualificación urbanística -pasa a ser industrial, xa non é agrario-. Neste caso e con propietarios informados, “nunca máis volveu”. A patronal eólica sae na defensa da Xunta ante a investigación da Fiscalía Eólicas "comparadas con centolas" Nós Diario púxose en contacto telefónico co “agapito en cuestión”, que contestou que non estaba autorizado a falar coa prensa e pasou o teléfono a un empregado da empresa Capital Energy na Galiza (en concreto en San Lázaro, Santiago de Compostela). Esta persoa explicou que subcontratan empresas que se dedican “a isto”. Tamén sinala que están ofrecendo “arrendamento anual de 3.000 euros por MW ao ano (unha cifra por debaixo da media de 4.000 euros, segundo os datos do Observatorio Eólico de Galiza). A empresa contacta cos titulares de todos os terreos e fala con cada un deles, segundo aseguran na oficina en Santiago.“Isto leva un procedemento de declaración de utilidade pública, se o primeiro día nos din que non, evidentemente seguimos insistindo”, recoñece. Nós Diario preguntou ademais pola denominación de “agapitos” que reciben, “non lle dou importancia, falan de agapitos de Madrid e eu son de Muros. É moi complicado porque hai quen vai por diante nosa plantando lume, crean plataformas e iso non é bo nin para eles nin para nós”, afirma. Sobre o feito de que a Galiza albergue gran número de aeroxeradores eólicos, sinala a Nós Diario que “tamén son moitos barcos a coller centola para levar para Madrid en vez de deixalas en Muros”, malia que, a diferenza das grandes eléctricas, a industria pesqueira si tributa na Galiza. Recalca o seu argumento salientando que “os parques teñen que estar onde haxa vento, Galiza é a cuarta comunidade en desenvolvemento eólico (Castela León, Castela-A Mancha e Aragón)” e asegura que Capital Energy está dando 2,5% da facturación ao concello onde se instala, “con iso poden facer o que queiran, xa temos asinado con Outes, Lousame ou Rois. Iso é, segundo o prezo da enerxía, sobre 300.000 euros de todo o parque”. A Fiscalía investiga se a Xunta permite que as eólicas fagan os informes ambientais dos seus propios parques Ofertas “manipuladas e abusivas” aos propietarios Xavier Simón é catedrático de Economía Aplicada da Universidade de Vigo, doutor en Economía Ecolóxica e membro do Observatorio Eólico de Galiza (OEG). Coñece concello a concello, o que están a facer as empresas enerxéticas. “Hai uns 15 anos que os agapitos foron xa ás primeiras aldeas”, explica a Nós Diario, “a maioría seguen os mesmos patróns, persoas moi formadas que van por diante do que pensan os veciños e que non dan toda a información”. Coincide con el a secretaria executiva da asociación ecoloxista Adega, Belén Rodríguez: “Ameazan coa expropiación e ofrecen á veciñanza información manipulada e incompleta”. Simón ten as cifras claras, os 4.000 muíños eólicos instalados na Galiza xeran arredor de 1.300 millóns de euros anuais, deles quedan no país 12 millóns que pagan aos propietarios, outros 10 millóns en IAE e IBI aos concellos afectados e uns 6 millóns do canon eólico. A explicación é sinxela, segundo os datos do OEG, as ofertas dos “agapitos” son en algúns casos de 750 euros ao ano aos propietarios das terras, cada turbina produciu este ano 227.742,80 euros, co que os propietarios dos terreos perciben 0,65% da facturación da empresa. O comité de Alcoa San Cibrao reunirase coa Xunta para abordar a tramitación dos eólicos Recursos na Xustiza Belén Rodríguez explica que ante a falta de información que denuncian os propietarios, “estamos informando a xente, porque os Concellos e a Xunta non o fan. A veciñanza recibe beneficios misérrimos e contratos con cláusulas abusivas. Recomendamos que non teñan présa, que se asesoren”. Hai uns 70 contenciosos contra as Liñas de Alta Tensión Adega ten recorrido máis de 30 parques eólicos, e xa logrou anulacións e paralizacións cautelares. Agora, a Xunta está autorizando Liñas de Alta Tensión que evacúan a electricidade dos parques e hai cando menos 70 contenciosos ao respecto. Estas son as dez medidas "para un modelo enerxético alternativo" que 'Eólica, Así Non' propón ás forzas políticas