Os recortes na atención presencial baten na sanidade: malestar entre as usuarias

Lalín mobilízase este sábado contra o deterioro da calidade asistencial no seu centro de saúde. A dotación sanitaria que presta atención aos veciños e veciñas da capital do Deza, Agolada, Dozón e Rodeiro vén sufrindo nos últimos anos un recorte importante da súa carteira de servizos coa supresión da especialidade de pediatría na quenda de tarde, a redución da asistencia ofmatolóxica a dous días á semana e a eliminación das consultas en cardioloxía. A situación tense agravado desde o comezo da pandemia, como consecuencia das restricións impostas á atención presencial. A entidade convocante da protesta, o Bloque Nacionalista Galego, denuncia listas de agarda telefónica de até 14 días no centro médico de Lalín así como a negativa á atención presencial de moitas veciñas e veciños. A este respecto, o portavoz municipal da organización na localidade, Francisco Vilariño, sinala a Nós Diario que “a Xunta da Galiza pretende paliar os recortes con este modelo que reduce aínda máis os servizos. Hai máis patoloxías que o coronavirus e non pode ser que fique sen atender xente con doenzas graves como está acontecendo actualmente”. Nesta liña, o concelleiro nacionalista amósase rotundo e cualifica as restricións á atención presencial como “a agresión máis dura á sanidade dos últimos tempos”. Comesaña aposta por consolidar a atención non presencial no futuro “Estamos diante dun modelo que vén para quedar se non somos capaces de paralo cunha resposta social contundente”, afirma Vilariño, quen o considera como “a antítese da atención de calidade, porque non é posíbel unha atención de calidade se esta non é presencial”. Ao tempo, denuncia “os problemas que está provocando nos centros hospitalarios de referencia, masificando os servizos de urxencias e colapsando o seu funcionamento”. “Están empuxando a xente a acudir á privada”, conclúe Vilariño, que ve no modelo “unha operación planificada para avanzar no desmantelamento da sanidade pública”. Cerdedo-Cotobade tamén se ten mobilizado nas últimas semanas contra os recortes no seu centro de saúde. Neste sentido, unha das promotoras da protesta, Lola Varela, denuncia a Nós Diario que “a atención sanitaria en Cerdedo-Cotobade leva tempo precarizándose e incluso eliminándose nalgúns servizos. Agora mesmo non temos atención médica todos os días porque non se cobren as baixas do único médico existente”. Ao tempo, critica a supresión do servizo de pediatría, “polo que para atender os cativos e cativas temos que ir a Tenorio (Pontevedra) ou Forcarei” e advirte dos problemas xerados coas restricións á atención presencial. A Covid-19, como “escusa” “Coa escusa da Covid non hai atención presencial e hai un claro abuso da atención telefónica”, destaca Varela, quen pon de manifesto “casos sanguentos de desatención de urxencias feitos públicos nos últimos días”. Neste sentido, lembra como “unha señora foi ao centro de saúde con síntomas da Covid, co seu núcleo familiar pasando a doenza, e alí dixéronlle que a chamaban en 24 horas. Como seguía a sentirse mal, desprazouse a urxencias ao Hospital de Montecelo en Pontevedra, onde xa lle diagnosticaron unha pneumonía”. “Somos un núcleo pequeno con moita xente maior, o que agrava o problema xerado pola atención telefónica”, apunta Varela, que salienta “o importante número de queixas e reclamacións presentadas nos últimos tempos pola veciñanza de Cerdedo-Cotobade”. Así, reclama “atención sanitaria presencial”, “médico todos os días e con dedicación exclusiva”, “restauración do servizo de pediatría” e “mellora na atención de urxencias”. Ao tempo, cuestiona “o discurso oficial das diferentes administracións, que din promover a vida no rural”. “A realidade dos feitos mostra a aceleración da precarización da sanidade no noso contorno e unha tendencia á eliminación de servizos que só favorece o abandono”, di. O portavoz de SOS Sanidade Pública, Manuel Martín, é médico de Atención Primaria en Marín, outra das localidades abaneadas polas protestas contra as limitacións á atención presencial. Neste sentido, denuncia “as dificultades da poboación para acceder á Primaria” e considera “unha política equivocada a de promover a consulta telefónica”. “Eu teño consulta telefónica desde hai 15 anos pero non pode ser a consulta básica en Atención Primaria porque se perde a continuidade e o contacto co doente, que é unha cuestión fundamental. Sendo o obxectivo da Atención Primaria a prevención e a promoción da saúde, esta ten que basearse na relación, na conversa e no contacto directo co doente”, destaca Martín en declaracións a Nós Diario. A consulta telefónica como problema “Estase a primar a consulta telefónica e iso é un problema”, sinala Martín, “porque a Atención Primaria é a porta de entrada ao sistema de saúde e onde se valoran as primeiras decisións”. Nese sentido, adianta que “todos coñecemos casos de persoas que non foron atendidas a tempo e remataron con problemas de saúde serios, porque o coronavirus non significa que outras enfermidades non sigan aparecendo”. Os casos de Lalín, Cerdedo-Cotobade ou Marín repítense ao longo da Galiza. A este respecto, o médico do centro de saúde de Outes e secretario da Asociación Galega en Defensa da Sanidade Pública, Xosé María Dios, defende que “o doente ten que ter a capacidade e o dereito para ver un médico cando queira e cando o precise, unha vez filtrado polo persoal preparado para desenvolver ese labor”. Critica “as listas de agarda que esta provocando este sistema, con tempos de espera que superan os 15 días para unha consulta telefónica en moitos centros de saúde”. O conselleiro defende a atención telefónica Nunha entrevista con Nós Diario, que se publicará no Sermos Galiza especial sobre o aniversario da Covid-19 este sábado, o conselleiro de Sanidade, Julio García Comesaña, afirma que antes da chegada da pandemia, as consultas telefónicas representaban en 2020, na Atención Primaria (AP), o 15%, “que era xusto o obxectivo que nos fixamos cando principiamos”. “Veu a pandemia e esa ferramenta estaba engraxada, ben aceptada por poboación e profesionais [...], foi unha oportunidade para seguir a atender nunha situación como a da pandemia, para non ter que ir ao centro e evitar contaxios”, defende o responsábel de Sanidade, e informa que “houbo momentos en que chegamos até 85% de atención non presencial en AP”. Engade: “Non me parece unha mala ferramenta. Xa a tiñamos antes da pandemia e no futuro deberá consolidarse, evidentemente ben usada”. Afirma que ás xerencias de área a Consellaría pídelles rematar o ano “cunha non presencialidade de arredor de 40%”. A Atención Primaria, fechada á poboación As limitación á atención presencial nos centros de Primaria vívense nos ámbitos rurais, vilegos ou urbanos. A este respecto, Manuel Martín considera que “a situación da Atención Primaria é complexa e delicada. Unha parte importante está fechada á poboación polas dificultades no acceso telefónico, ao non coller moitas veces o teléfono nos centros de saúde e noutros casos por tardar en contestar até semanas ás solicitudes”. Ao tempo, destaca que “hai centros de saúde que limitan a atención a un número máximo de persoas por día, sen atender a gravidade das patoloxías, o que está a provocar listas descoñecidas na Atención Primaria”. Os colectivos en defensa da sanidade pública consideran que a Xunta da Galiza está a aproveitar a pandemia para avanzar no proceso de desmantelamento da Atención Primaria. Así, Xosé María Dios considera que “a Administración busca o deterioro do sistema e non resolver o problema da sanidade na súa política de apoio ao sector privado”. Da mesma opinión é Manuel Martín, quen advirte do “aumento dos seguros privados, que teñen ampliado a súa cobertura desde o comezo da pandemia en máis de dez puntos, representando a Atención Primaria o 30% dos mesmos”. SOS Sanidade vén de anunciar un calendario de mobilizacións para as vindeiras semanas. Neste sentido, Manuel Martín adianta a Nós Diario a convocatoria de concentracións a nivel comarcal para o 21 de abril en diferentes localidades co fin de reclamar “a apertura da Atención Primaria e a restauración dos servizos sanitarios en suspenso”, “a elaboración dun plan para abordar unha solución aos problemas das listas de agarda” e a derrogación da “nova lexislación sanitaria polo ataque que representa aos dereitos civís”.