Medra o negacionismo machista entre a xente moza

Poderíamos comezar por algúns datos relevantes: o 20% dos adolescentes e mozos varóns (entre os 15 e os 29 anos) consideran que a violencia de xénero non existe e ven sendo un «invento ideolóxico». Tamén a percepción de que a violencia de xénero é un problema social moi grave pasou do 72,4% ao 74,2% para elas, pero reduciuse do 54,2% ao 50,4% para eles. Máis de sete de cada dez mulleres mozas consideran que as desigualdades son elevadas no noso país, mentres que esta afirmación é aceptada só por catro de cada dez homes. Desde 2017 ata 2021, a porcentaxe de mulleres que se consideran feministas pasou do 46,1% ao 67,1%, pero a porcentaxe de homes diminuíu do 37,3% ao 32,8% desde 2019. Estas son algunhas das preocupantes cifras que aparecen publicadas no Barómetro juventud y género 2021. E a última enquisa da Fundación Mutua Madrileña, sinala que o 16,9% dos mozos entre 18 e 21 anos asegura que golpear a súa parella non é violencia de xénero. Nos últimos cinco anos estamos a vivir un aumento do antifeminismo entre os adolescentes e moitos consideran que o feminismo se impuxo como pensamento único. Trátase dun fenómeno perfectamente identificado, que foi collendo forza nos últimos tempos e que deberemos abordar con urxencia desde o profesorado, as familias, as diferentes administracións e a sociedade en xeral. Nesta liña está a publicación editada polo Concello de Getafe (Madrid) en decembro de 2022 Intervenciones con hombres. ¿Por qué, para qué y cómo?, na que colaboran persoas destacadas neste eido como a investigadora e formadora Susana Covas, de Emakunde (Instituto Vasco da Muller), o psiquiatra e escritor Luis Bonino, creador do termo “micromachismos” ou o profesor e escritor Miguel Ángel Arconada. Este último, participa cun traballo completísimo e de moita utilidade para as nosas aulas, co título “Reenfocar la coeducación con alumnos: educar para exigir un pacto entre iguales”. Precisamente esta publicación foi repartida como agasallo no VI Congreso de Coeducación, organizado polo Claustro Virtual de Coeducación (Clavico), celebrado en Madrid hai uns días. Este traballo, por certo, pódese descargar de balde en internet. 16,9% dos mozos de 18 a 21 anos asegura que golpear a súa parella non é violencia de xénero Di Arconada nese artigo: “Nunca esquezamos que a coeducación que potencia masculinidades comprometidas coa igualdade, potencia alumnos que arelan pactar un bo trato cunha persoa á que consideran unha igual, para poder ser así compañeiros de vida e de andaina”. De aí a necesidade de contar cunha metodoloxía, uns contidos e unha práctica coeducativa nos nosos centros de ensino, para contrarrestar esa información que sobre feminismo se propaga polas redes; uns discursos machistas que, logo, os nosos rapaces repiten. Daquela, sorprende a forza coa que se está a estender o discurso de extrema dereita sobre as “feminazis” tanto nos mozos como nas mozas. Dúas premisas aparentemente contraditorias estarían na base desta situación. Dunha parte, como non vai haber machismo nos institutos se a sociedade é fondamente machista? Doutra, non esquezamos que a natureza da adolescencia consiste en cuestionar o “statu quo”, e agora que existe unha maior conciencia feminista nos equipos docentes onde a maioría son mulleres, enfrontarse ao “statu quo” é cuestionar o feminismo. Ser parte da solución Cada vez son máis as voces que din que para traballar con adolescentes temos que renegar da dinámica de bos e malos e facerlles ver que eles non son o problema, senón parte da solución. E tamén organizar, en certas ocasións, a formación que debemos transmitirlles en grupos separados de mozos, xa que precisan dun espazo onde non sentirse adestrados, senón escoitados e onde poder mostrarse doutras maneiras, sen medo ás emocións e a sentirse vulnerables. Trátase, xa que logo, de ensaiar novas medidas, de fuxir de presentar o tema como leccións de moral ou como unha guerra entre mozas e mozos. Neste panorama, unha proposta moi acaída podería ser a que representa o Comando Igualdade, creado no IES Alexandre Bóveda en Vigo hai máis de 10 anos, da man da profesora e escritora feminista Chis Oliveira e da súa ex alumna Priscila Retamozo, hoxe unha competente formadora en igualdade. O Comando leva adiante a formación entre iguais, intervindo nas aulas do seu instituto e tamén noutros institutos quer de Galicia, quer do Estado, logo de ter recibido unha preparación previa. Da súa experiencia nestes anos dan conta no libro Comando Igualdade. A mocidade facendo a revolución feminista nas aulas! (2021), que ademais aporta unha boa cantidade de recursos de grande interese e de total actualidade.