Eólicos en Galicia: dicir non a un si acrítico

O mapa de exclusión eólica deseñado polo Goberno de Cantabria libera da instalación de aeroxeradores eléctricos case o 94% do territorio da súa comunidade. Un 3% queda pendente de futuras normativas; e do 3% restante, di o conselleiro de Obras Públicas, Ordenación do Territorio e Urbanismo, que "non é un cheque en branco. Non quere dicir que se poidan realizar [parques eólicos] onde non está prohibido". Madrid, a comunidade que consome o equivalente a 97% de toda a produción eólica de España, é tamén a única comunidade que non ten un só aeroxerador no seu territorio. É unha nova que lemos neste xornal en agosto de 2022, ilustrada cunha imaxe co seguinte pé de foto: "Unha vaca pasta fronte a varios aeroxeradores na Serra do Xistral, en Abadín (Lugo)". Así é que no lado contrario sitúase o Goberno galego, que vén de aprobar as declaracións de impacto ambiental (DIA) de 77 novos parques eólicos que suporán un incremento en megavatts similar aos agora instalados e xerados xa pola comunidade. Isto, cando a produción renovable en Galicia supera nun 57% a fixada pola UE para 2030 e en 2021 contaba xa con 187 parques instalados e unha produción de 3.897 megavatts. Aos que agora hai que sumar 2.912 megavatts en 84 proxectos con luz verde medioambiental: 77 aprobados pola Xunta e sete aprobados polo Goberno estatal. O propio Executivo galego admite, nos informes de denegación, a "masificación" e "sinerxías negativas" en zonas ultra-saturadas como as de Vimianzo, a Serra do Suído ou O Barbanza. Prexudicando incluso o voo das aves: "Máis de 100 quilómetros de eólicos aliñados obrigan ás aves a grandes cambios de ruta”, publicaba este medio hai uns días. Espazos protexidos O malestar entre ecoloxistas e veciños increméntase cando, dos 77 proxectos que obtiveron a DIA positiva, vinte se sitúan en reservas da biosfera —total ou parcialmente—. Piago (Cervo, O Valadouro, Viveiro, Xove) e Marcofán (Beariz, Boborás, O Irixo) a menos de 500 metros dunha Zona de Especial Conservación. Paraño Oeste (Beariz, Forcarei) e Monte Peón, na Lama, proxéctanse a un quilómetro da Rede Natura. E o Alto da Telleira, en retramitación dende que se comezara a fraguar en 2010, sitúase no paso de aves procedentes de reservas da biosfera e producir un impacto ambiental crítico sobre o patrimonio natural e a biodiversidade da zona. As eléctricas obteñen cada ano entre 70 e 90 millóns de euros dos aeroxeradores de Muras, mais o sector emprega só catro persoas nos 20 parques eólicos da contorna. No eido económico, os datos de emprego do primeiro municipio de Galicia en potencia eólica instalada confirman o escaso impacto na creación de postos de traballo das enerxías renovables. O Observatorio Eólico de Galicia ten calculado que as empresas eléctricas obteñen, cada ano, entre 70 e 90 millóns de euros dos aeroxeradores de Muras, mais o sector eólico emprega só catro persoas para os vinte parques eólicos da contorna. Quen son, por tanto, os primeiros beneficiados do reparto, cabe preguntarse. No inmediato, Capital Energy e Greenalia son as dúas empresas que acadan mais declaracións de impacto ambiental favorábeis para os seus proxectos, conseguindo, cada unha delas, a aprobación de catorce novos parques. Greenalia e Capital Energy, constituída esta última en 2002 por Jesús Martín Buezas, ex xenro de Florentino Pérez, suman entre ambas as dúas o 44,8% da potencia eólica autorizada pola Xunta de Galicia. Hábitats desintegrados Así pois, a enerxía eólica —nomeadamente os parques eólicos— a pesar de terse por unha enerxía limpa, non están exentos de xerar impacto medioambiental negativo. Grave e tanxible. Dende fragmentar os hábitats, como consecuencia da apertura de pistas; rozas indiscriminadas da flora; incrementos no tránsito de vehículos e persoas; migración da fauna; morte por colisión en aves; destrución de paisaxes; e/ou efectos de índole social, como a diminución do turismo rural ou das zonas de recreo ao aire libre. Non é dicir non aos eólicos en Galicia, é dicir non a un si acrítico. A burbulla da eólica mariña fai sombra sobre o país. As augas galegas albergan sete proxectos para instalar o equivalente a 4.900 megavatts de enerxía eólica mariña, representando isto o 10% da potencia instalada a nivel mundial. O que viría a sumarse á saturación sobre o terreo, xa descrita. Unha electrificación da sociedade que ven acompañada dunha suba nos prezos da luz que o galego debe pagar coma calquera outro.