131 parques eólicos en proxecto na Galiza

A potencia eólica actualmente en tramitación na Galiza sitúase en 10.000 megawatts (MW). Así, no último ano, no Ministerio de Transición Enerxética téñense rexistrado solicitudes para 37 proxectos, que acumulan unha potencia de 2.978 megavatios aos que compre engadir tres parques partillados co Bierzo que suman outros 256 MW. A maiores, a Xunta da Galiza ten sometido a trámite de información pública desde 2020 27 proxectos para instalar 8.017 MW, atopándose na fase de avaliación de impacto ambiental outros 64. Os novos incentivos á produción renovábel adiantan unha nova avalancha de proxectos ao longo de 2021. Neste sentido, o programa Next Generation recolle importantes achegas económicas para iniciativas deste tipo, destinando o Estado español o 37% do total dos fondos europeos ao sector enerxético. Ao tempo, os deseños económicos da Unión Europea (UE), no marco da súa estratexia da descarbonización, os movementos de capitais cara a estas liñas de negocio, cos fondos de investimento apostando polo sector das renovábeis e as facilidades da Xunta da Galiza a este tipo de instalacións, apuntan a un aumento nos proxectos. O sector eólico galego está marcando máximos de produción e beneficios nos dous últimos anos. Á volta de 2020, Galiza xerou 9.992 megawatts hora de orixe eólica, o 18,2% do total da enerxía producida por esa vía do Estado e segundo o biólogo Ramón Varela “posibelmente máis da metade do consumo total galego”. A maiores, representou unha alza de xeración de 14,9% respecto do ano 2019, situando a Galiza como segundo produtor do Estado, por detrás de Castela e León e colocando a enerxía do vento como a primeira do pool eléctrico galego, con o 41% da produción enerxética total do país. "Duplicar antes de 2030 a potencia eólica de Galiza" A potencia eólica instalada na Galiza alcanzou en 2020 os 3.829 MW. A este respecto, Ramón Varela destaca que “as empresas eléctricas instalaron nos montes galegos durante o ano 2019 máis MW eólicos que nos últimos 10 anos anteriores xuntos, sumando un total de 18 parques eólicos que representaron 415 MW novos”. Neste sentido, considera que “as intencións e previsións das empresas eléctricas son duplicar antes de 2030 a potencia eólica actual da Galiza” e significa que “ o país está no punto de mira das multinacionais e boa parte destes megawatts derivados das diversas poxas queren instalarse no noso territorio por ter un vento idóneo para mover muíños e un lugar para asentarse onde deixan facer”. Galiza exporta unha terceira parte da electricidade que produce. Ramón Varela sinala a Nós Diario que “anualmente xeramos da orde de 27.000 a 33.000 xigawatts hora electricidade, cando a demanda para consumo galego non chega a 20.000. “Isto quere dicir que a terceira parte da electricidade que producimos nas distintas fontes non se utilizan na Galiza”, continúa Varela, “senón que se traslada a territorios que podemos considerar privilexiados xa que consumen o produto final, a electricidade, mentres aquí deixan a contaminación e os custos sociais. Así, por exemplo, en 2018 exportamos o 35% do total da enerxía producida e en 2019 o 25%”. O profesor da Facultade de Económicas da Universidade de Santiago de Compostela Adrián Dios cuestiona os beneficios da especialización produtiva da Galiza na xeración eléctrica. “Galiza ten unha matriz produtivista dentro da organización económica española, cunha posición subordinada, onde estamos encargados de producir electricidade para fornecer a Madrid, malia a ser excedentarios”, afirma Dios, quen sinala que “non deixa de ser curioso que se afonde na especialización produtiva no ámbito enerxético cando o sector industrial ligado ao mesmo está en proceso de desmantelamento”. “Tal e como funciona o sistema tarifario español, para Galiza non hai ningunha vantaxe de exportar electricidade”, conclúe Dios en conversa con Nós Diario. "Na Galiza só quedan as farangullas" Ramón Varela lamenta que “na Galiza só quedan as farangullad”. “Uns pequenos beneficios para os concellos en concepto do canon eólico e outra pequena porcentaxe para os propietarios”, sinala Varela, quen critica que “se segue insistindo en producir mentres aquí non queda ningún beneficio. Está claro que cada vez somos máis colonia, van triplicar a potencia eólica instalada na Galiza e nós non sacamos nada disto. Ademais, ao tempo que se están instalando máis aeroxeradores que nunca, están desmantelando a industria de compoñentes eólicos, como acaba de acontecer con Siemens Gamesa nas Somozas”. O presidente de Ventonoso, José Antonio Diéguez, quéixase de que “as condicións son cada vez peores para os propietarios dos terreos onde se asentan os eólicos”. “Hai unhas poucas empresas, como Enerxía de Portugal (EDP) ou Endesa, que pagan aos propietarios unha porcentaxe do que produce o parque, mais a maioría dos contratos das eólicas son de dereitos de superficie, que habitualmente vén afectando á finca completa”, afirma Diéguez. Neste sentido, critica a lexislación galega, que “favorece o dereito á expropiación das empresas”, e denuncia a situación de indefensión das e dos donos dos terreos. O economista da Universidade de Vigo e responsábel do Observatorio Eólico da Galiza, Xavier Simón, coincide coa opinión de Diéguez. “As condicións para os propietarios son peores que no pasado”, afirma Simón, quen apunta que “nos contratos que temos revisado no último ano no Observatorio, a petición das e dos propietarios, non atopamos ningunha oferta que mellore as condicións medias dos contratos actualmente vixentes. As empresas eólicas argumentan as baixadas sinalando que lles reduciron as axudas públicas, porén a súa produtividade mellorou de forma evidente como consecuencia dos avances tecnolóxicos”.