Máis de 300.000 persoas decidiron o seu voto durante a campaña das eleccións locais

As campañas electorais resultan decisivas para determinar o voto da cidadanía. Así, por exemplo, os estudos postelectorais elaborados por diversas empresas de sondaxes após os comicios estatais de 2019 concluíron que o 24% da poboación galega decidiu o seu sufraxio na campaña electoral. Concretamente, sinalaban que 10,9% do electorado escolleu o seu voto durante os días de campaña electoral e 13,1% entre a xornada de reflexión e o propio día das votacións. O reparto final de escanos confirmou esta lóxica e evidenciou as limitacións das sondaxes. Así, todas as enquisas divulgadas durante a campaña negaron ao BNG a posibilidade de conseguir representación no Congreso dos Deputados malia que, finalmente, logrou unha acta pola Coruña. Precisamente, só o último día de campaña un dos tracking contratados por diversas organizacións políticas galegas recoñeceu esa posibilidade, como consecuencia do proceso de decantación das persoas indecisas na semana previa á xornada electoral. O papel das campañas A situación repetiuse nos comicios galegos de 2020 e nas eleccións locais de 2023. A primeira das campañas, desenvolvida durante o mes de xullo e en plena pandemia, serviu para que 40% do electorado galego decidira o seu sentido de voto. Nesta liña, os traballos elaborados polas empresas de sondaxe tras a xornada electoral confirmaron que a campaña mudou todas as proxeccións estabelecidas polas enquisas antes do comezo da mesma, non detectando ningunha delas con anterioridade á última semana o escenario finalmente resultante. O BNG arrancou o proceso como terceira forza e só a catro días dos comicios algúns dos tracking colocárono como segunda formación política da Galiza, pero cunha distancia mínima en relación co PSdeG. Asemade, todas enquisas outorgaron representación a Galiza en Común, a coalición electoral formada Anova, Esquerda Unida e Podemos, até un día antes dos comicios. Porén, os sufraxios das persoas indecisas que se clarificaron na xornada electoral deixou este espazo político fóra do Parlamento da Galiza. A historia foi semellante nos comicios locais do pasado 28 de maio. Segundo os datos fornecidos pola empresa Sondaxe, cuxo tracking adquiriron boa parte das forzas políticas do país, 22,6% das electoras e electores decidiron o seu voto durante a propia campaña. De feito, o último día de campaña o número de persoas indecisas na Coruña, Compostela e Ourense situase en arredor de 22%, superando en Lugo o 23%. Estas bolsas de votantes protagonizaron, finalmente, algunhas das principais sorpresas da campaña. Por outra parte, as enquisas fracasaron en Ourense. Ningunha delas situou nas dúas semanas previas ás eleccións como primeira forza Democracia Ourensá (DO) de Gonzalo Pérez Xácome, que resultou ser con diferenza a forza máis votada. Outro tanto sucedeu en Compostela, onde as diversas sondaxes non detectaron o avance electoral do BNG, que rematou por colocar á fronte da Alcaldía Goretti Sanmartín. Na mesma liña, atribuíron até a propia xornada de reflexión representación no Concello da Coruña á Marea Atlántica, que rematou fóra da institución. As posibilidades de que unha enquisa acerte os resultados electorais a un mes das eleccións son practicamente nulas. Neste caso, a sondaxe pode ofrecer unha foto fixa do momento electoral, máis ou menos precisa, en función da honestidade e do campo do estudo, mais que non presenta, aínda, elementos para definir as tendencias. Estas son as variábeis de máis interese das enquisas unha vez que se estabilizan, para coñecer os comportamentos electorais. Así, cando varios estudos continuados marcan unha tendencia á alza ou á baixa na recta final de campaña, só fica por agardar polo seu alcance para coñecer a dimensión da vitoria ou da derrota das formacións. Influír no voto As sondaxes téñense convertido nunha arma decisiva na batalla electoral, sendo chave a súa influencia á hora de condicionar o voto. Neste sentido, resultan moi clarificadores os datos fornecidos polo Centro de Investigacións Sociolóxicas (CIS) no seu estudo postelectoral correspondente aos comicios estatais de 2019, onde arredor de 60% das persoas entrevistadas afirmaban ter coñecemento dos resultados dalgunha sondaxe previa. Dentro desa bolsa de persoas que confirmaba saber das enquisas, 10% recoñecía telas “moito” en conta, 20% certificaba que lle axudaran a reforzar a súa decisión e 15% declaraba que mesmo tiñan provocado unha mudanza de voto. O actual presidente do CIS e unha das máximas referencias da socioloxía no Estado, Félix Tezanos, ten reparado nesta cuestión en diversos artigos académicos. Neste sentido, nunha investigación publicada en 2015 sinalaba que “téntase influír na opinión pública, manexando de xeito recorrente enquisas sesgadas e cociñadas ou mesmo inventadas". Nesta liña, apuntaba a capacidade das sondaxes para conseguir "que un partido obteña ou non representación, que o partido máis votado consiga ou non maioría suficiente para gobernar en solitario ou que sexa un ou outro o partido que gañe as eleccións". Así, concluía que “as sondaxes tamén pode pór o seu grao de area na balanza decisoria” dun proceso electoral. Os resultados das locais outorgarían 11 escanos a PP, 8 a PSdeG e 4 a BNG Reparto de escanos no Congreso conforme ao resultados das eleccións locais de maio. Unha parte do electorado adoita mudar o sentido do seu voto en función da cita electoral, polo que non se pode facer unha translación mecánica dos resultados dun proceso a outro. Porén, como teñen sinalado nos últimos días recoñecidos demóscopos como como o presidente do CIS, Félix Tezanos, ou o director de GAD 3 Narciso Michavila e dirixentes políticos como o anterior presidente do Goberno, Rodríguez Zapatero, o punto de partida máis preciso para determinar o estado de opinión electoral son as cifras dos comicios de 28 de maio. Os resultados das eleccións locais de 28 de maio outorgarían aos populares 11 deputados. Catro deles obteríaos na circunscrición da Coruña, tres na circunscrición de Pontevedra, dous na circunscrición de Lugo e dous na de Ourense. Pola súa parte, os socialistas lograrían oito deputados, tres na Coruña, tres en Pontevedra, un en Lugo e outro en Ourense. Ademais, o BNG alcanzaría catro deputados, un por cada unha das circunscricións galegas, o que lle permitiría obter representación por primeira vez nas circunscricións de Lugo e Ourense. O reparto de escanos derivado dos pasados comicios deixaría o Partido Popular sen maioría absoluta, mais por riba dos resultados das eleccións estatais de 10 de novembro de 2019, onde conseguiu 10 actas. Na mesma dirección, o BNG é a forza que máis incrementaría a súa representación, sendo a única á alza en número escanos e porcentaxe de voto das situadas no espectro da esqeurda.