Raíces psicodélicas da nova verbena galega

Durante os últimos anos a música de verbena atopou nova vida na Galiza máis alá das, até a chegada da pandemia, habituais orquestras que visitaban unha a unha cada vila do país. Proxectos musicais como Esteban &amp; Manuel con cancións como "Ela namoroume" ou posteriormente Ortiga con pezas como "Acostumbrao", achegaron esta música bailábel, que xa triunfaba en moitas festas galegas a outros escenarios e a un público diferente. Entre as principais novidades introducidas por estes artistas, que separan o seu estilo do das grandes orquestras, están sons como os órganos sesenteiros ou os puntes de guitarra cubertos de efectos como o wah-wah. Se ben no fondo hai moitas similitudes na proposta sonora destes artistas coa música de verbena de influencias suramericanas á que xa estabamos acostumados a escoitar, foron capaces de introducir os cambios suficientes tanto na súa estética como na súa música para achegala á escena máis independente da Galiza, converténdose en habituais dos distintos festivais que se realizan ao longo da nosa xeografía. O ritmo da cumbia é unha constante nesta nova corrente musical, un tempo tan sinxelo como engaiolante co que resulta difícil non pórse a bailar. Porén, entre as principais novidades introducidas por estes artistas, que separan o seu estilo do das grandes orquestras, están sons como os órganos sesenteiros ou os puntes de guitarra cubertos de efectos como o wah-wah, capaces de darlle unha nova dimensión a esta música que por momentos se achega ao terreo da psicodelia. Se ben para moitos galegos esta proposta era unha mistura de elementos completamente nova, ten unhas raíces moi claras, nun estilo coñecido popular mente como a "chicha". Coa súa orixe na Amazonia peruana, esta variante da cumbia combina bailes como o "huayno" co rock psicodélico que comezou a chegar a esta zona do sur do continente americano a partir da década dos 60, e especialmente dos 70, incorporando as guitarras eléctricas e os seus pedais de efectos. A chicha xurdiu con motivo das grandes migracións masivas producidas desde as áreas andinas cara ás grandes cidades da costa como Lima desde a década dos anos 50, facendo que nestas zonas urbanas xurdiran novas correntes musicais impulsadas polos emigrantes, onde daban continuade ás súas tradicións ao mesmo tempo que incorporaban técnicas, ideas e instrumentos da nova música a que estaban a ser expostos neste novo contorno da man de bandas como Los Destellos. A día de hoxe, novos proxectos como o dos mexicanos Sonido Gallo Negro seguen a levar esta proposta sonora polo mundo, mesmo por festivais galegos como o PortAmérica. Porén, se ben esta música xa se escoitaba máis alá das fronteiras do Perú, aínda resulta sorprendente que esta proposta musical en certa maneira tan allea atopara un espazo propio na música independente galega e entre un público mozo. Agora queda por ver se o éxito de artistas como Ortiga chega a influír novos músicos galegos, asimilando as influencias da chicha e incorporándoas de maneiras diferente xunto a outros estilos musicais ou se simplemente quedará como un feito illado que non levará a ningures. Con todo, a inesperada fama da cumbia psicodélica de ascendencia amazónica na Galiza aínda dará para moitos bailes máis.